Chcę założyć fundację. Czy stracę należne mi świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne to rodzaj zasiłku dla osoby niepracującej zawodowo z powodu konieczności sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny (najczęściej nad dzieckiem). Czy osoba pobierająca takie świadczenie może założyć fundację i być w jej zarządzie? Odpowiada doradczyni serwisu poradnik.ngo.pl
PYTANIE CZYTELNICZKI NGO.PL
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobom, które nie pracują zarobkowo ze względu na sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny (najczęściej nad dzieckiem), który wymaga stałej opieki i pomocy w funkcjonowaniu, co jest potwierdzone odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności.
Jest to rodzaj rekompensaty pieniężnej od państwa dla osób, które ze względu na sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny nie mogą pracować zarobkowo – rezygnują z pracy, bądź jej nie podejmują, ani też nie mają innych świadczeń takich jak np. emerytura czy renta. Świadczenie pielęgnacyjne ma zatem zastąpić dochód z tytułu zatrudnienia, którego nie może podjąć osoba opiekująca się niepełnosprawnym członkiem rodziny.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2017 r. wynosi 1406,00 zł.
Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych, czyli przepisów regulujących zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, praca zarobkowa oznacza wykonywanie pracy na podstawie: stosunku pracy, stosunku służbowego (praca w służbach mundurowych), umowy o pracę nakładczą, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło, wykonywania pracy w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej itp., a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.
- sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną (najczęściej dzieckiem)
- niewykonywanie z tego powodu pracy zarobkowej przy jednoczesnym braku innych dochodów.
Każdy może założyć fundację, nie każdy musi pobierać wynagrodzenie
Fundator może aktywnie włączyć się w działalność fundacji – np. może być członkiem zarządu fundacji. Praca na rzecz fundacji może być całkowicie społeczna, bez żadnego wynagrodzenia lub może być wynagradzana.
Odpowiadając na pytanie czytelniczki ngo.pl
To czy osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne może założyć fundację i pełnić funkcję członka zarządu bez utraty świadczenia zależy od tego, czy praca na rzecz fundacji wiąże się z wynagrodzeniem oraz czy wpływa na sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny.
Można tu przewidzieć trzy sytuacje:
-
Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne pełni funkcję w zarządzie fundacji odpłatnie. Oznacza to podjęcie pracy zarobkowej, a więc utratę prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie ma tu znaczenia ani wysokość pobieranego wynagrodzenia, ani czas poświęcony na pracę w fundacji. Umowa nawet na niewielką kwotę, która wymaga minimalnego zaangażowania czasowego, nawet jeśli nie wpływa realnie na sprawowaniu opieki, i tak spowoduje utratę prawa do świadczenia, bo będzie wypełniała definicję pracy zarobkowej podaną w ustawie o świadczeniach rodzinnych (ustawa mówi, że nie można podjąć żadnej pracy zarobkowej – nie ma mowy o zaangażowaniu czasowym).
-
Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne pełni swoją funkcję w zarządzie fundacji nieodpłatnie, ale zostanie stwierdzone, że pełnienie tej funkcji powoduje niesprawowanie stałej opieki nad niepełnosprawnym. Taka sytuacja może doprowadzić do utraty prawa do świadczenia.
- Jeśli natomiast praca w zarządzie fundacji będzie świadczona nieodpłatnie i nie wpłynie na możliwość sprawowana opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, to nie ma podstaw, aby odebrać osobie będącej członkiem zarządu prawo do świadczenia, a więc osoba ta zachowa prawo do świadczenia.
NGO (fundacje i stowarzyszenia) bardzo często powstają dlatego, że ktoś zauważa w swoim otoczeniu jakąś niezaspokojoną potrzebę. Często to członkowie rodzin osób niepełnosprawnych wychodzą z inicjatywą założenia organizacji pozarządowej, np. ze względu brak wystarczającej oferty pomocowej dla swych podopiecznych, albo z potrzeby zagospodarowania ich czasu – aby niepełnosprawni członkowie rodziny mogli wyjść z domu i spędzać czas wśród innych osób, czując się potrzebni i spełnieni.
NGO to wspaniała możliwość do dzielenia się doświadczeniem, uzyskania wsparcia oraz kreowania nowej, lepszej rzeczywistości. Dlatego warto tak ułożyć sprawy w nowej fundacji, aby móc w niej działać, nie tracąc jednocześnie źródła utrzymania.
Podstawa prawna
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
[…]
22) zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej - oznacza to wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej;
Art. 17
- Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
1a. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
[…]
3a. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
3b. Waloryzacja polega na zwiększeniu kwoty świadczenia pielęgnacyjnego o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnikiem waloryzacji jest procentowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 i 1265), obowiązującego na dzień 1 stycznia roku, w którym jest przeprowadzana waloryzacja, w stosunku do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującej w dniu 1 stycznia roku poprzedzającego rok, w którym jest przeprowadzana waloryzacja.
3c. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego ustalanego w sposób określony w ust. 3b zaokrągla się do pełnych złotych w górę.
3d. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego na następny rok kalendarzowy podlega ogłoszeniu w drodze obwieszczenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do dnia 15 listopada każdego roku.
- Kwotę świadczenia pielęgnacyjnego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
5. Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
[…]
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Szukasz informacji i porad dotyczących NGO? Masz problem z prowadzeniem NGO? Potrzebna ci jest pomoc prawna dla NGO?
Zadaj pytanie: poradnik.ngo.pl/zapytaj.
Źródło: inf. własna (poradnik.ngo.pl)