Centrum Praw Kobiet powołało unikalną w skali kraju placówkę świadczącą kompleksową pomoc dla kobiet doświadczających przemocy - Centrum Sprawiedliwości w Rodzinie. Poczynając od 21 lipca dyżury będą się odbywały dwa dni w tygodniu, w poniedziałki od 8.00 do 12.00 oraz w czwartki od 16.00 do 20.00.
10 lipca 2014 r. Fundacja Centrum Praw Kobiet podpisała umowę o współpracy z Komendą Stołeczną Policji. W wyniku porozumienia funkcjonariusze Policji będą pełnili dyżury w Fundacji i przyjmowali od pokrzywdzonych kobiet zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa związanego z użyciem przemocy i podejmowali pierwsze kroki mające na celu zabezpieczenie dowodów przestępstwa.
Założeniem modelu Centrum Sprawiedliwości w Rodzinie (Family Justice Center), jest świadczenie przez przedstawicieli różnych instytucji i organizacji kompleksowej pomocy dla ofiar przemocy domowej i ich dzieci w jednej lokalizacji, w oparciu o wspólnie wypracowane podejście, zasady i procedury. Kobieta doświadczająca przemocy nie musi szukać pomocy w wielu instytucjach porozrzucanych po całym mieście, spośród których każda pracuje w oparciu o własne podejście, zasady i procedury.
W Centrum Sprawiedliwości w Rodzinie nie funkcjonuje system zapisów na wizyty do specjalistów. Kobieta potrzebująca pomocy przychodzi do ośrodka, gdzie może porozmawiać z osobą „pierwszego kontaktu”. Po przeprowadzeniu wstępnej analizy jej sytuacji oraz ocenie stanu zagrożenia, kobieta kierowana jest do specjalistów. Pozostaje jednak pod stałą opieką osób pierwszego kontaktu, które otaczają ją kompleksową opieką i wsparciem. Wybór form pomocy, z jakich kobieta chce skorzystać, należy jednak zawsze do niej samej. Ona też decyduje o tym, jakimi informacjami chce się podzielić i z kim. W ramach interdyscyplinarnej współpracy różnych służb w Family Justice Center tworzony jest indywidualny plan bezpieczeństwa i pomocy dla każdej pokrzywdzonej kobiety i jej bliskich. Ważnym elementem planu jest ocena zagrożenia dla życia i zdrowia ofiary przemocy. Charakterystyczną cechą modelu tego jest również stworzenie domowych warunków i przyjaznej atmosfery w placówce.
Prekursorem stworzenia modelu współpracy różnych służb i organizacji był prokurator z San Diego Casey Gwinn. Dzięki jego staraniom prezydent George W. Bush w 2003 roku ogłosił utworzenie Inicjatywy Family Justice Center, na którą przeznaczył 20 milionów dolarów. Dwa lata później model współpracy interdyscyplinarnej oparty o FJC został wprowadzony do federalnej ustawy o Przeciwdziałaniu Przemocy wobec Kobiet. Od tego czasu, z ogromnym sukcesem, wdrażany jest w całych Stanach Zjednoczonych.
W Polsce projekt „ Centrum Sprawiedliwości w Rodzinie” realizuje, w partnerstwie z kilkoma innymi krajami europejskimi: Holandią, Belgią, Niemcami i Włochami, w ramach programu „Daphne”, Centrum Praw Kobiet. W Europie tego typu placówki powstały już w Anglii, Irlandii Północnej i Szwecji i powstają w krajach partnerskich.
Wyniki ewaluacji, wskazują na dużą skuteczność tego modelu w przeciwdziałaniu przemocy domowej – mówi Urszula Nowakowska, prezeska zarządu Centrum Praw Kobiet. Pokrzywdzone kobiety chętniej współpracują z organami ścigania oraz organizacjami pomocowym, a to przekłada się na liczbę ujawnianych przypadków przemocy domowej i skazań tych, którzy się jej dopuszczają. Maleje także liczba zabójstw związana z przemocą w rodzinie, a sprawcy częściej pociągani są do odpowiedzialności za swoje czyny – dodaje Nowakowska.
Centrum Praw Kobiet od blisko 20 lat zajmuje się świadczeniem pomocy dla kobiet, których prawa są łamane. Początkowo organizacja świadczyła tylko pomoc prawą, potem również psychologiczną. Z biegiem czasu zakres pomocy rozszerzał się. Obecnie do oferty pomocowej CPK należy także pomoc socjalno - zawodowa, doradztwo oraz edukacja finansowa. Centrum zapewnia także, w miarę możliwości, asystę w kontaktach pokrzywdzonych z organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Jednak oczekiwania kobiet, które zgłaszają się do CPK, wykraczają poza dotychczas świadczone wsparcie. Okazuje się, że brakuje, m.in. oferty dla dzieci, a pomoc nie zawsze jest spójna i skoordynowana z tą świadczoną przez inne instytucje. Pokrzywdzone kobiety narzekały także na to, że szukają pomocy w różnych instytucjach muszą przemieszczać się do wielu miejsc, aby uzyskać wsparcie i wciąż na nowo opowiadać swoją historię, co często samo w sobie jest dla nich traumatycznym przeżyciem. Odpowiedzią na te bolączki jest właśnie model pomocy oparty na wzorach działającego od ponad 10 lat w USA Family Justice ( Centrum Sprawiedliwości w Rodzinie).
Współpraca z Komendą Stołeczną Policji to krok milowy w budowaniu systemu wsparcia. „Ta ważna i niezmiernie potrzebna inicjatywa ma na celu uświadomienie nie tylko samym zainteresowanym osobom, które są ofiarami przemocy w rodzinie, ale także całej opinii publicznej jak wielką wartością jest godność człowieka i prawo do niej. Do całego społeczeństwa musi popłynąć jasny przekaz, czym jest przemoc wobec innych osób i w jaki sposób można zapobiegać takim przestępstwom. Zbyt często w naszej świadomości pokutuje pogląd, że w sprawy mające miejsce w czterech ścianach mieszkania innych ludzi nie należy się wtrącać. W wielu przypadkach taka bierność powoduje, że kobieta będąca ofiarą przemocy sama nabiera przekonania, że nie ma szansy na pomoc. Musimy to zmienić. Musimy zrobić wszystko, aby kobietom doświadczającym przemocy zapewnić profesjonalną pomoc. Pomoc, która nie ograniczy się do słów i nie będzie działaniem doraźnym, ale będzie obejmowała konkretne, kompleksowe działania mające na celu rozwiązanie problemu” – mówi nadinsp. Dariusz Działo – Komendant Stołeczny Policji.
Kobiety, które są ofiarami przemocy będą mogły w szybki sposób i w przyjaznych warunkach poinformować funkcjonariusza o popełnieniu przestępstwa. Ale poza stroną formalną, tego typu współpraca, przynosi również korzyść w wymiarze psychicznym. Ofiary przestępstw będą mogły traktować zgłoszenie jako element całego procesu, a nie oddzielną czynność. A to z kolei rodzi poczucie bezpieczeństwa zaufania do wszystkich organów, sprzyja lepszej współpracy z pokrzywdzonymi i zwiększa szansę na pełniejsze zebranie i zabezpieczenie materiału dowodowego. Doświadczenie z innych krajów pokazuje, że przesłuchiwane w takich warunkach kobiety rzadziej wycofują zeznania co z kolei zwiększa szanse na pociągnięcie sprawców do odpowiedzialności - mówi Urszula Nowakowska, prezeska zarządu Centrum Praw Kobiet.
W Radzie Projektu są m.in. przedstawiciele Prokuratury Generalnej, Urzędu Miasta, Szpitala Wolskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, w tym Kliniki Prawa. Trwają prace nad kolejnymi porozumieniami, które pozwolą włączyć do realizacji projektu nowe instytucje, tak aby pomoc świadczona w CSR była jak najbardziej kompleksowa i szybka.
Projekt stworzenia Centrum Sprawiedliwości Rodzinnej wychodzi naprzeciw, m.in. zaleceniom dyrektywy Parlamentu Europejskiego oraz Rady, ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw, którą Polaka, jako kraj członkowski, zobowiązana jest wdrożyć. Mówi ona m.in. o przyjaznych pokojach do przesłuchań ofiar takich przestępstw jak przemoc domowa i seksualna.
Realizując misję Fundacji łączymy monitorowanie ustawodawstwa i instytucji stosujących prawo z działalnością edukacyjną ( szkolenia, wydawanie poradników, ulotek, raportów, pisma Prawo i Płeć) z udzielaniem pomocy i wsparcia indywidualnym kobietom. Ważnym elementem działalności Fundacji są również działania na rzecz zmian legislacyjnych i instytucjonalnych związanych z przeciwdziałaniem przemocy wobec kobiet i przemocy domowej oraz prowadzenie kampanii mających na celu uwrażliwianie różnych grup społecznych na temat problematyki przemocy wobec kobiet i dyskryminacji ze względu na płeć. Jednym z najnowszych naszych projektów jest projekt „ Centrum Sprawiedliwości Rodzinnej”.
Źródło: Centrum Praw Kobiet
