Publicystyka - ngo.pl

Dobrze zbudowana historia i sposób jej opowiedzenia pomoże w przekonywaniu ludzi do pozytywnych działań. Tam, gdzie takie działanie np. na rzecz zwalczania kryzysu klimatycznego, wzbudzają niepewność, dobre historie mogą pomóc w nawigowaniu po skomplikowanych zagadnieniach. Oto fragment z poradnika Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA), który pomoże Ci w tworzeniu komunikacji na temat działań na rzecz Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). 

Mocny początek! Twój pierwszy akapit powinien przyciągnąć czytelników. Aby sprawić, żeby czytelnik zrozumiał, dlaczego działanie ze strony biblioteki było konieczne potrzebna jest skuteczna organizacja sceny lub sytuacji. Drugi krok to jasna narracja: opis działań podjętych przez bibliotekę. Trzeci to wymowne zakończenie: w jaki sposób działania podjęte przez bibliotekę przyczyniły się do rzeczywistej, widocznej zmiany? Nie zapominaj o ilustracjach: wykorzystaj zdjęcia i wideo, aby ożywić swoją historię! 

Tytuł 

Dobrze jest mieć chwytliwy i wymowny tytuł dla swojej historii. Unikaj długich, opisowych tytułów – lepiej jest użyć sloganu, jeżeli twoja historia go posiada, lub krótkiego opisu zawierającego jasne informacje na temat treści historii. Ponieważ twoja historia będzie powiązana z Celami Zrównoważonego Rozwoju, do których przyczynia się twoje działanie, projekt lub program, zalecamy użycie kilku odpowiednich słów kluczowych. Przy wyborze tytułu historii warto przypomnieć sobie ostateczny cel, jaki miało osiągnąć działanie, projekt lub program. 

Narracja 

Pamiętaj, że większość ludzi przeczyta nie więcej niż 255 słów, zanim zacznie omijać linijki, więc powinieneś szybko przekazać im wszystkie informacje. Wydobądź ludzki wymiar – spraw, aby czytelnik wczuł się w sytuację biblioteki i ludzi, którym ona służy. Im prostsza historia, tym większe może być jej oddziaływanie na ludzi. Powinieneś zacząć od akapitu wprowadzającego o długości 25-30 słów. Powinien to być „haczyk”, który wciągnie czytelnika, przykuwając jego uwagę na tyle długo, by chciał czytać lub słuchać dalszej części historii. Możesz zadać pytanie, zaskoczyć czytelnika jakimś faktem lub wzbudzić w nim ciekawość.

Poświęć więcej czasu na opisanie „dlaczego” niż „kto, co, jak i kiedy zrobił”. Twoi czytelnicy mogą nic nie wiedzieć o twojej społeczności i o tym, co jest dla ciebie ważne. Czytelnik musi być w stanie wyobrazić sobie siebie w opisywanej sytuacji, aby wczuć się w tę historię i zrozumieć problem lub wyzwanie w twojej społeczności, któremu ma zaradzić działanie, projekt lub program biblioteki. 

To wcale nie musi być trudne. Musiałeś mieć powód do zorganizowania działania, projektu lub programu, oparty na twojej wiedzy i zrozumieniu potrzeb twojej społeczności. 

W tym celu możesz omówić cechy demograficzne społeczności (starsi/młodsi, mężczyźni/kobiety), cechy społeczne i/lub ekonomiczne (bogaci/biedni, wykształceni lub nie, wieś/miasto), problemy i/lub zagadnienia, z którymi boryka się twoja społeczność, i sposób, w jaki biblioteka przyczynia się do ich rozwiązywania. Znając warunki panujące w waszej społeczności oraz kwestię, problem lub wyzwanie, które twoje działanie, projekt lub program miał rozwiązać, możesz opowiedzieć o oczekiwanych zmianach. 

Pamiętaj, że problem lub wyzwanie, któremu ma sprostać twoja biblioteka, może być ściśle związany z istniejącymi potrzebami i priorytetami rozwoju lokalnego, regionalnego lub krajowego, które mogą być opisane w dokumentach polityki lub planach rozwoju. Jeśli takowe istnieją, postaraj się przedstawić sprawy w kontekście, aby pokazać, w jaki sposób twoje działanie, projekt lub program przyczynia się do realizacji celów wymienionych w tych dokumentach i powiązanych z Celami Zrównoważonego Rozwoju, pomagając tym samym zaspokoić lokalne, regionalne lub krajowe potrzeby rozwojowe.

 Ocena potrzeb społeczności to połączenie zbierania informacji, zaangażowania i skoncentrowanego działania, którego celem jest poprawa sytuacji społeczności. Jej celem jest zidentyfikowanie problemów i priorytetów społeczności oraz stworzenie i omówienie rozwiązań (np. nowych lub ulepszonych usług bibliotecznych dla grup społecznych, których potrzeby nie są zaspokajane). Celem oceny potrzeb społeczności jest upewnienie się, że opracowywane i realizowane usługi, działania, projekty lub programy odpowiadają potrzebom twojej społeczności. 

Bibliotekarze podejmują wiele działań, aby zmierzyć potrzeby swojej społeczności – niezależnie od tego, czy zdają sobie z tego sprawę, czy nie. Niektórymi z istniejących źródeł danych mogą być: 

• Spostrzeżenia dotyczące społeczności lokalnej i biblioteki
• Ankiety, wywiady, dyskusje, znaczące środowiska opiniotwórcze w społeczności 
• Luźne rozmowy z członkami społeczności i użytkownikami biblioteki 
• Informacje zebrane z raportów, biuletynów i gazet 
• Publiczne rejestry i statystyki 
• Karty ze skrzynki na sugestie/uwagi 
• Statystyki korzystania z biblioteki

W zwięzły sposób opisz swoje działanie, projekt lub program. Kto w nim uczestniczył i w jaki sposób? Czego się nauczył lub co zyskał dzięki uczestnictwu? Co takiego zrobiłeś, czego nie zrobił lub nie mógł zrobić nikt inny? Podaj nazwy zaangażowanych organizacji (i opisy, jeśli to konieczne), opisz partnerstwa i podaj informacje o harmonogramie, aby czytelnicy wiedzieli, czy twoje działanie, projekt lub program dopiero co się rozpoczął, trwa czy już się zakończył. 

Przeczytaj jeszcze raz to, co napisałeś – czy opis zawiera tylko niezbędne informacje? Czy będzie to miało sens dla kogoś, kto nie wie nic o twojej bibliotece lub społeczności? 

Idealnie byłoby, gdybyś zamieścił jakieś statystyki dotyczące wyników działań i świadczonych usług. Są to dane, które pozwolą czytelnikowi wyobrazić sobie, ile osób zostało obsłużonych, przeszkolonych, objętych działaniem, ile osób wzięło udział itd.

Tym, co odróżnia opowieść od zwykłej narracji, jest fakt, że ma ona znaczenie. Najważniejszą częścią twojej historii jest opowiedzenie, co wydarzyło się w wyniku twojego działania, projektu lub programu. Zakończenie twojej historii może nadać jej sens i pokazać wartość poprzez wykazanie, że działanie, projekt lub program doprowadziły do znaczącej i wartościowej zmiany w życiu ludzi. 

Aby opowiedzieć przekonującą historię, należy dodać do niej dowody ilościowe i/lub jakościowe, które mogą wykazać rzeczywiste oddziaływanie wkładu biblioteki. Nawet jeśli uda ci się zdobyć serce czytelnika, opisując swoją sytuację, jego rozum podąży za tobą tylko wtedy, gdy przedstawisz twarde dowody na to, że udało ci się coś zmienić z korzyścią dla ludzi i społeczności. 

Można to zrobić na różne sposoby. Możesz wykorzystać zarówno wyniki ankiet zwrotnych lub ewaluacyjnych, które mogły być przeprowadzone przed rozpoczęciem projektu lub programu i/lub po jego zakończeniu (Czy uczestnicy czują się bardziej pewni siebie? Są lepiej poinformowani? Czy zmienili swoje zachowanie? Czy pomogło im to poprawić stan zdrowia? Znaleźć lepszą pracę?). Możesz zamieścić wypowiedzi lub cytaty z osób, które brały udział w działaniu (wraz z imionami i nazwiskami, jeśli wyrażą na to zgodę), aby nadać swojej historii bardziej osobisty charakter.

Ponieważ rezultat uczestnictwa w działaniu, projekcie lub programie twojej biblioteki zależy od celu tego działania, projektu lub programu, zmianie mogą ulec następujące elementy (wyniki):

• Jakość życia (np. w dziedzinie zatrudnienia, zdrowia, edukacji, życia społecznego itp.)
• Postawy (np. pewność siebie, poczucie mocy sprawczej/zaangażowania)
• Zachowanie (np. robienie czegoś w inny sposób)
• Kompetencje i zdolności (np. robienie czegoś lepiej/szybciej)
• Wiedza i zrozumienie (np. nauczenie się czegoś nowego lub doskonalenie)

Łatwo jest mierzyć wyniki, jeśli od samego początku ma się jasno określony cel oddziaływania – tzn. wiadomo, co chce się osiągnąć poprzez dane działanie, projekt lub program i dlaczego. Przed rozpoczęciem jakiegokolwiek działania, projektu lub programu należy określić dane i dowody, które należy zebrać, aby wykazać, czy i w jakim stopniu nastąpiła zmiana. Sposób zbierania danych będzie zależał od rodzaju danych/dowodów, których potrzebujesz. 

• W przypadku dowodów jakościowych: wywiady, historie użytkowników, wypowiedzi, rysunki i serie zdjęć.
• W przypadku danych ilościowych: badania oparte na kwestionariuszach, testach lub pomiarach (wykorzystanie zasobów, wyniki szkół itp.)

Materiał pochodzi z poradnika "Libraries and the Sustainable Development Goals a storytelling manual" International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA) i dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 (CC BY 4.0).

Dowiedz się więcej o Celach Zrównoważonego Rozwoju w bibliotekach z artykułu Moniki Schmeichel-Zarzeczne na stronach EPALE.