Publicystyka - ngo.pl

W ujęciu miesięcznym obserwujemy stabilizację stopy bezrobocia zarówno przed, jak i po uwzględnieniu czynników sezonowych. Również liczba bezrobotnych, wzrastająca nieznacznie przed odsezonowaniem danych, stabilizuje się po wykonaniu analizy, choć na poziomie wyższym od nominalnego. Stabilizacja ta jest obecna niezależnie od korekty liczby ludności aktywnej zawodowo, która została wprowadzona przez GUS w sierpniu 2010 r. dla szeregu danych od grudnia 2009 r. do sierpnia 2010 r.

Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu października wzrosła w stosunku do września br. o 6 tys. czyli o 0,3% i wyniosła 1818,6 tys. osób. Sytuacja poprawiła się znacznie w stosunku do ubiegłego roku, kiedy to dynamika wzrostu liczby bezrobotnych między wrześniem a październikiem 2009 r. kształtowała się na poziomie 1,7% i wynikała z przyrostu populacji bezrobotnych o aż 27,5 tys osób. Uwzględnienie czynników sezonowych powoduje znormalizowanie liczby bezrobotnych do 1900 tys. osób, zarówno dla września, jak i października br.

Pomimo wzrostu liczby bezrobotnych w październiku br. stopa bezrobocia rejestrowanego nie zmieniła się w stosunku do września br. co oznacza, że równolegle wzrosła liczba osób aktywnych zawodowo, stanowiąca mianownik stopy bezrobocia.

Stopa bezrobocia w poszczególnych województwach wyniosła pomiędzy 8,6% w woj. wielkopolskim, a 18,7% w woj. warmińsko-mazurskim, gdzie odnotowano wzrost liczby bezrobotnych w stosunku do września o 1%. Wśród województw o najwyższym bezrobociu, poza woj. warmińsko-mazurskim, znalazły się województwo zachodniopomorskie (16,1%), gdzie liczba bezrobotnych przyrosła od września najszybciej w skali kraju – o 1,6%, kujawsko-pomorskie (15,3%), podkarpackie (14,8%) i lubuskie (14,7%, pomimo relatywnie istotnego, półprocentowego spadku liczby bezrobotnych). Najniższe stopy bezrobocia, poza woj. wielkopolskim, tradycyjnie już odnotowano w woj. mazowieckim (8,9%) oraz małopolskim i śląskim (po 9,6%).

Istotne jest to, że spadek liczby bezrobotnych w ujęciu miesięcznym odnotowano jedynie w czterech województwach, lecz w dwóch z nich był to spadek bardzo wyraźny – w woj. świętokrzyskim o 2,9%, a w woj. opolskim o 2,3%. W 12 województwach liczba bezrobotnych wzrosła.

W stosunku do danych z października 2009 r. również obserwujemy wzrosty liczby bezrobotnych w 12 województwach, przy czym dla 3 z nich – pomorskiego, śląskiego i małopolskiego – wzrosty te są znaczące, rzędu 9–11%. Przy bliższym spojrzeniu na dane widać, że województwo śląskie na tle innych województw charakteryzuje się obecnie znaczną rotacją bezrobotnych, zachowując stosunkowo wysoką stopę odpływu bezrobotnych z urzędów pracy (rzędu 17%) przy jednoczesnym wzroście liczby bezrobotnych.

Nowo zarejestrowani

Liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych w październiku br. (283,1 tys. osób) była mniejsza zarówno od liczby odnotowanej w poprzednim miesiącu (o 12,3 tys. czyli o 4,2%), jak i od liczby rejestrowanej w październiku ubiegłego roku (o 9,9 tys. czyli o 3,4%). Przeprowadzenie korekty sezonowej powoduje jednak, że dla danych od czerwca 2010 r. rysuje się systematyczny wzrost liczby nowych bezrobotnych. Trend ten jest o tyle istotny, że wskazuje na relatywnie niskie ożywienie rynku pracy tymczasowej w minionym sezonie letnim. Tym ważniejsza może się tu okazać dynamika liczby ofert pracy na rynku, której wzrost oznaczałby otwarcie wakatów i umożliwiłby zatrudnianie bezrobotnych.

Aż 80,0% nowo zarejestrowanych stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny. Równolegle wśród ogólnej liczby nowo zarejestrowanych 34,0% stanowiły osoby do 24-go roku życia (tyle samo ile przed rokiem, a o 4,9% mniej niż we wrześniu), a 25,8% stanowiły osoby dotychczas niepracujące.


Udział osób zwalnianych przez zakłady pracy (ze względu na m. in. redukcje zatrudnienia) w napływie do bezrobotnych utrzymuje się na stabilnym poziomie 2,2% w stosunku do 2,1% we wrześniu. Sytuacja poprawiła się zaś znacznie w stosunku do poprzedniego roku, kiedy to zwolnienia z winy pracodawcy odpowiadały za przyrost 2,9% bezrobotnych.

Wśród nowo zarejestrowanych bezrobotnych znacznie mniej niż przed miesiącem było osób, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy ukończyły naukę (12,7% w porównaniu do 17,6%). Za ten spadek odpowiadać może jednak wakacyjna fala absolwentów, obserwowana w statystykach wrześniowych, która kończąc edukację np. w czerwcu lub wrześniu, decydowała się na natychmiastowe zarejestrowanie w urzędzie pracy.

W stosunku do ub. miesiąca nastąpiła jedynie nieznaczna zmiana napływu absolwentów szkół wyższych w wieku poniżej 27 lat do bezrobocia – z 30,6 tys we wrześniu na 30,5 tys w październiku. W ujęciu rocznym grupa ta zmalała o 0,3 tys. osób.

Wyrejestrowania

Z urzędów pracy wyrejestrowało się w październiku 277,1 tys. osób, czyli o 15,3% ogółu bezrobotnych – mniej niż przed miesiącem (o 5,9 tys. i o 0,4 p.p.), a więcej niż przed rokiem (o 12,5 tys. – o 0,1 p.p.). Spośród nich pracę oferowaną przez urzędy pracy podjęło 107,1 tys. osób, co stanowiło 38,7% wyrejestrowanych bezrobotnych. Udział ten spadł o 2 p.p. w stosunku do ubiegłego miesiąca.

Wyrejestrowania ze względu na podjęcie pracy obciążone są znaczną sezonowością, ze względu na zmienność sezonową, jakiej podlega samo bezrobocie, oraz sezonowość dynamiki liczby ofert pracy. Po usunięciu tych czynników zaobserwujemy, że znormalizowana bezwzględna liczba bezrobotnych wracających na rynek pracy rosła od ok. lutego 2009 r., kiedy to rozpoczęło się wygaszanie trendu spadkowego znormalizowanej liczby wakatów zgłaszanych do urzędów pracy i kiedy już znacznie rosła liczba bezrobotnych, do ok maja 2010 r., kiedy to liczba bezrobotnych w Polsce od paru miesięcy już malała.

Obecnie znormalizowana liczba powrotów z bezrobocia na rynek pracy maleje nieznacznie, pomimo relatywnego wzrostu liczby ofert pracy. Trudno jednak ocenić na tym etapie, czy oznacza to wygaszenie trendu i początek spadków, czy tylko chwilową stabilizację w odpływie z grupy bezrobotnych do grupy zatrudnionych. Istnieją niestety pewne przesłanki, by wysnuć hipotezę o tym, że obecnie wraz ze wzrostem liczby ofert, zaznacza się coraz silniej ich niedopasowanie na rynku pracy względem kompetencji bezrobotnych.

Oferty pracy

W ujęciu rocznym i miesięcznym dynamiki liczby ofert pracy odnotowano sytuację podobną do sytuacji wyrejestrowań – do urzędów pracy zgłoszono mniej wakatów niż miesiąc temu, a więcej niż przed rokiem. W październiku 2010 r. pracodawcy zarejestrowali 88,8 tys. ofert pracy. Jest to co prawda o 13,1 tys. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, lecz aż o 10,2 tys. mniej niż we wrześniu 2010 r. Przy uwzględnieniu czynników sezonowych obserwujemy niewielki lecz korzystny trend wzrostowy, który rozpoczął się około października ubiegłego roku i trwa aż do teraz (z niewielkimi odchyleniami). Liczba ofert pracy znormalizowana ze względu na czynniki sezonowe wyniosła w październiku 85.7 tys. i choć była mniejsza od znormalizowanej liczby ofert we wrześniu br., to była większa niż pozostałe poprzednie wskazania licząc od maja br. Jeżeli trend ten utrzyma się, to wspomniany wcześniej wzrost liczby nowo rejestrowanych bezrobotnych nie będzie musiał oznaczać wzrostu stopy bezrobocia, a wręcz może zapewnić większą stopę odpływu z bezrobocia do grupy zatrudnionych. Nie jest to jednak przesądzone w obliczu wspomnianych już problemów z dopasowaniem jakości wakatów i wymagań pracodawców do kompetencji i doświadczenia osób poszukujących pracy.

Podsumowując niniejsze zestawienie można powiedzieć, że sytuacja na rynku pracy jest znacznie lepsza niż przed rokiem, jednak nic jednoznacznie nie wskazuje na to, by w sezonie zimowym można było oczekiwać nagłego spadku stopy bezrobocia. Wszystko obecnie zależy od

• możliwości pracodawców do tworzenia nowych miejsc pracy (wzrost liczby ofert pracy na wolnym rynku i w urzędach pracy),
• wymagań pracodawców co do kompetencji ich przyszłych pracowników (ciągle obecna jest tendencja do oczekiwania bardzo wysokich kwalifikacji i doświadczenia nawet od osób młodych)
• możliwości kształcenia bezrobotnych tak, by byli w stanie te wymagania spełnić.