Publicystyka - ngo.pl

Nadal ważą się losy przepisów dotyczących bezpłatnej pomocy prawnej. Ministerstwo Finansów (MF) nie zgodziło się na propozycje organizacji pozarządowych, aby do określenia katalogu osób uprawnionych do korzystania z takiej pomocy (bez konieczności odprowadzania podatku VAT w odniesieniu do podmiotów gospodarczych świadczących bezpłatne porady prawne oraz podatku dochodowego od osób fizycznych PIT – w odniesieniu do osób korzystających z bezpłatnych porad prawnych) skorzystać z art. 7 ustawy o pomocy społecznej.

Spotkanie to zostało zorganizowane w odpowiedzi na interwencję Fundacji Academia Iuris, która zwróciła uwagę członków RDPP na projektowane w Ministerstwie Gospodarki przepisy ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (tzw. ustawy deregulacyjnej). Ustawa ma bowiem zwiększyć dostępność do bezpłatnych usług prawnych, ale jej projekt po pierwsze, wprowadza bardzo niskie kryterium zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych i VAT (uprawnienie do zasiłku stałego lub okresowego), a po drugie wiąże się z dodatkowymi wymaganiami biurokratycznymi: zwolnienie od podatku dochodowego, jak i wyłączenie z podatku VAT mogłoby być stosowane pod warunkiem, że osoba korzystająca z pomocy prawnej złoży w organizacji pozarządowej lub kancelarii prawnej oświadczenie o uprawnieniu do zasiłku stałego lub okresowego, zawierające m.in. numer decyzji, na podstawie której pobiera zasiłek.

Po odrzuceniu przez MF propozycji odwołania się do zapisów ustawy o pomocy społecznej, Academia Iuris zaproponowała, aby uprawnienie do nieodpłatnej pomocy prawnej miały osoby z rodzin, w których średni miesięczny dochód na jedną osobę w ciągu roku nie przekracza 150% kwoty płacy minimalnej, które można wyliczyć na podstawie zeznania PIT. Na to nie zgodziło się MF, obawiając się, że tak skonstruowane przepisy pozwolą kancelariom prawnym na unikanie podatków, ale przeciwne takim zapisom było również Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

– Już wcześniej, na etapie konsultacji społecznych, otrzymaliśmy odpowiedź, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej odrzuca możliwość stosowania wskaźnika płacy minimalnej w odniesieniu do pomocy społecznej – przyznaje Agata Dobrowolska, dyrektorka biura Fundacji Academia Iuris. – Mimo to zaproponowaliśmy go ponownie, bo wydaje się on bardzo dobry: jest wyższy niż wskaźniki pomocy społecznej i ogłaszany na kilka miesięcy przed końcem roku, dzięki temu z wyprzedzeniem wiadomo, jaki będzie próg zwolnienia w następnym roku. Następnie, jako alternatywę, zaproponowaliśmy wskaźnik trzykrotnej najniższej emerytury.

Niestety, ani ze strony Ministerstwa Finansów, ani ze strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie padły inne propozycje zapisu adekwatnego do potrzeb.

– Ostatecznie więc zaproponowaliśmy uzupełnienie art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o punkt 117b, który stanowiłby, że nieodpłatną pomoc prawną – bez konieczności odprowadzania podatków i pilnowania procedur biurokratycznych – mogłyby świadczyć osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej prowadzące działalność pożytku publicznego na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego – mówi Agata Dobrowolska.

Rozwiązanie to poparła Rada Działalności Pożytku Publicznego, z zastrzeżeniem, że nie należy rezygnować z odwołania do art. 7 ustawy o pomocy społecznej.

– Ta nowa propozycja zmienia filozofię – zwolnienie przysługiwałoby ze względu na podmiot świadczący usługę, a nie ze względu na sytuację osób poszukujących pomocy – mówił Tomasz Bilicki, podczas posiedzenia RDPP w marcu 2014 r. – Jako Rada jesteśmy zainteresowani wprowadzeniem obydwu rozwiązań.

Najnowsza propozycja Academii Iuris została przedstawiona Ministerstwu Gospodarki i Ministerstwu Finansów. Niestety, nie uwzględniono jej w projekcie zmian w ustawie o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej, który trafił już pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów. W kontrowersyjnym przepisie, do kryteriów uprawniających do zwolnienia z podatku VAT i dochodowego od osób fizycznych dopisano jedynie uprawnienie do zasiłku rodzinnego. Informacja o omawianych wersjach przepisu znalazła się zaś w piśmie przewodnim do tej nowelizacji. Projekt musi przyjąć jeszcze Rada Ministrów, następnie zostanie skierowany do Sejmu.

– Zostaje więc już tylko udział w spotkaniach komisji sejmowej, która będzie się zajmować tą ustawą – podsumowuje Agata Dobrowolska.

Planowany termin wejścia ustawy w życie to 1 czerwca 2014 r.