Beneficjenci rzeczywiści w pułapce procedur bankowych: ekspertyza Akademii NGO
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) w założeniu ma być narzędziem przejrzystości i bezpieczeństwa finansowego. Tymczasem banki, stosując własne, niejasne procedury, często wymagają od organizacji społecznych rzeczy trudnych lub wręcz niemożliwych do spełnienia. W praktyce dla wielu fundacji i stowarzyszeń oznacza to nie tylko dodatkową biurokrację, ale też realne ryzyko kar i blokad w działaniu organizacji.
Przeszkoda zamiast ułatwienia
Okazuje się, że to nie sam CRBR jest problemem, lecz sposób, w jaki jego przepisy interpretują instytucje finansowe. Zamiast wspierać przejrzystość, banki tworzą labirynt niejasnych procedur i nadmiernych wymagań. Dla organizacji pozarządowych to kolejne obciążenie administracyjne i przykład, jak dobre narzędzie może zostać wypaczone przez praktykę jego stosowania. Czy zatem banki wymagają od organizacji więcej, niż rzeczywiście przewiduje prawo?
Ekspertyza prawna ujawnia nieprawidłowości
Przygotowana w ramach projektu „Akademia NGO – dobre prawo dla integracji” ekspertyza pokazuje, jak wspomniane rozbieżności wpływają na organizacje pozarządowe. Brak możliwości wskazania innego kraju zamieszkania niż Polska oraz wymóg podawania polskiego adresu zamieszkania stanowią poważną barierę i wymagają pilnych zmian w praktyce stosowania przepisów. Dokument podkreśla, że problem dotyczy nie tylko cudzoziemców, ale też polskich obywateli mieszkających za granicą, których dane trudno prawidłowo zgłosić w systemach bankowych.
Jakie są realia dla organizacji społecznych?
Dla wielu organizacji to nie są tylko techniczne kwestie. Wymogi banków mogą oznaczać utrudniony dostęp do kont, problemy we współpracy międzynarodowej czy ryzyko błędnych zgłoszeń, za które odpowiadają same organizacje. To rodzi poczucie niepewności i ogranicza rozwój trzeciego sektora.
Perspektywa zmiany
Ekspertyza nie kończy się na diagnozie – wskazuje też konkretne kierunki rozwiązań. Proponuje szkolenia dla pracowników banków i modernizację systemów informatycznych. Postuluje też silniejszy nadzór nad stosowaniem przepisów oraz doprecyzowanie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. To zestaw działań, który daje realną szansę na uporządkowanie praktyki banków i ułatwienie pracy organizacji.
Czas na działanie!
Przygotowany dokument to reakcja na doświadczenia organizacji pozarządowych i odpowiedź na realne wyzwania, z jakimi mierzą się one w codziennym funkcjonowaniu. Na jego podstawie powstaną rekomendacje zmian prawnych, które trafią do instytucji publicznych i będą upowszechniane wśród organizacji w całej Polsce. To szansa, by wyjść z „pułapki procedur” i sprawić, by prawo naprawdę służyło organizacjom – a nie je ograniczało.
O Akademii NGO
Artykuł powstał w ramach projektu: Akademia NGO – dobre prawo dla integracji, realizowanego przez Stowarzyszenie MOST.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej (Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027). Swoim zasięgiem obejmuje organizacje z województw: śląskiego, małopolskiego, opolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego.
Więcej informacji: www.akademiango.pl