Bank Światowy wspiera zwalczanie marginalizacji i wykluczenia społecznego w mniej rozwiniętych regionach Polski
Około 50 milionów dolarów przeznaczonych zostanie na Program Inkluzji Społecznej skierowany do 500 najuboższych i najbardziej marginalizowanych gmin w kraju. Przewiduje się, że w większości świadczenie usług społeczny zlecane będzie przez władze gminne lokalnym organizacjom pozarządowym. Program PIS jest jednym z komponenetów Poakcesyjnego Projektu Wspierania Obszarów Wiejskich.
7 kwietnia 2006 Podsekretarz Stanu w
Ministerstwie Finansów p. Zbigniew Dynak oraz Dyrektor Regionalny
Banku Światowego dla Europy Centralnej i Krajów Bałtyckich p.
Daniela Gressani podpisali umowę pożyczki dotyczącej finansowania
Poakcesyjnego Projektu Wspierania Obszarów Wiejskich (PPWOW). W
uroczystości podpisania wzięli także udział Minister Pracy i Spraw
Socjalnych, p. Krzysztof Michałkiewicz oraz Podsekretarz Stanu w
Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, p. Jan Ardanowski.
Jest to projekt o łącznej wartości ponad 92 mln
USD, a pożyczka Banku Światowego wynosi prawie 89 mln USD.
Celem PPWOW jest udzielenie rządowi wsparcia w
procesie rozwiązywania problemów wykluczenia społecznego i
długoterminowego bezrobocia w najsłabiej rozwiniętych regionach
kraju, głównie na obszarach gmin wiejskich. Projekt będzie wspierać
gminne władze samorządowe w opracowywaniu i realizacji lokalnych
strategii inkluzji (reintegracji) społecznej, zapewni dotacje
(granty) na finansowanie świadczeń usług społecznych, które mają na
celu ograniczenie marginalizacji takich grup jak długookresowo
bezrobotni, najubożsi mieszkańcy obszarów wiejskich czy też osoby
niepełnosprawne. Ponadto Projekt wspierać będzie działania
podejmowane przez rząd w zakresie reformowania Kasy Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) poprzez poprawę efektywności
działania tej instytucji, wzmocnienie jej sprawności
administracyjnej i przetwarzania danych informatycznych oraz
usprawnienie procesu zarządzania systemu KRUS.
W ramach drugiego i największego komponentu
projektu (ok. 50 mln USD) sfinansowany zostanie Program Inkluzji
Społecznej (PIS) skierowany do 500 najuboższych i najbardziej
marginalizowanych gmin w kraju. PIS dostarczy granty finansujące
świadczenie najistotniejszych usług społecznych zidentyfikowanych
jako priorytetowe w ramach lokalnych strategii inkluzji społecznej.
Przewiduje się, że w większości świadczenie tych usług zlecane
będzie przez władze gminne lokalnym organizacjom pozarządowym
(NGO), które prowadzą działalność w najuboższych i najsłabiej
rozwiniętych regionach kraju. Najsłabiej rozwinięte gminy będą
mogły zlecić realizację najbardziej priorytetowych usług
społecznych skierowanych do ludzi młodych, niepełnosprawnych i osób
starszych, zidentyfikowanych w procesie oceny potrzeb lokalnych, a
także otrzymać pomoc techniczną i szkolenia dla swoich pracowników
od podmiotów szkoleniowych, które uzyskały certyfikaty w ramach
pierwszego podkomponentu. Pośrednio Projekt zapewni wsparcie
rządowi w procesie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i
wspierania tworzenia lokalnych organizacji pozarządowych na
poziomie gminy.
Opisując Projekt podczas swojej niedawnej
wizyty w Polsce, kierownik projektu p. Jan Pakulski
stwierdził:
“Wśród wielu korzyści, jakie Polska powinna uzyskać dzięki
realizacji PPWOW, dwie należy uznać za szczególnie istotne:
skoncentrowanie uwagi na rozwój instytucjonalny i skierowanie
środków finansowych poprzez gminy winno znacznie wzmocnić
możliwości Polski w zakresie absorpcji i wykorzystywania środków z
Unii Europejskiej, które kraj otrzyma w latach 2007 – 2013. Jeszcze
ważniejszy może okazać się długookresowy wpływ Projektu na proces
rozwiązywania bieżących problemów społecznych w Polsce dzięki
wykorzystaniu ogromnego potencjału inicjatyw obywatelskich i
organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Jeżeli Projekt osiągnie
sukces, Polska korzystać będzie z jego efektów jeszcze długo po
zakończeniu realizacji PPWOW”.
Projekt składa się z następujących trzech komponentów:
Komponent 1: Reforma Administracji KRUS.
Komponent ten wspiera działania na rzecz poprawy efektywności
systemu KRUS między innymi poprzez wyasygnowanie środków
finansowych na wdrożenie niedawno opracowanej strategii KRUS w
dziedzinie teleinformatyki (strategia ITC) i zakup oprogramowania i
sprzętu informatycznego. Pomoc ta jest niezbędna dla osiągnięcia
pełnej konsolidacji ponad 540 baz danych wykorzystywanych w 49
oddziałach regionalnych i 220 placówkach terenowych dla
pozyskiwania informacji o uprawnieniach świadczeniobiorców,
przychodach oraz przy wypłacie świadczeń (modernizacja procesu
przetwarzania danych).
Inwestycje realizowane w ramach PPWOW obejmą
również realizację połączenia systemu ICT KRUS do Zintegrowanego
Systemu Administracji i Kontroli (IACS), a także wdrożenie
standardów automatyzacji i zbudowanie systemu długookresowego
archiwizowania dokumentacji KRUS. PPWOW wspierać będzie również
podnoszenie możliwości analitycznych KRUS celem przeniesienia
wyników modeli prognostycznych dotyczących sytuacji polskich rodzin
rolniczych na regulacje dotyczące określania składki KRUS w oparciu
o bardziej szczegółowe szacunki dochodów poszczególnych rolniczych
gospodarstw domowych.
Komponent 2: Inkluzja społeczna. Celem
komponentu jest zwalczanie zjawiska marginalizacji i wykluczenia
społecznego w najsłabiej rozwiniętych gminach poprzez finansowanie
kluczowych usług społecznych w zakresie zapewnienia reintegracji
społecznej. Realizację tych celów przewiduje się w ramach dwóch
podkomponentów.
W ramach pierwszego podkomponentu zostanie
sfinansowana pomoc techniczna w zakresie opracowywania gminnych
strategii reintegracji społecznej oraz identyfikacji i
rozpowszechniania najlepszych praktyk w tej dziedzinie. Zostanie
również udzielone wsparcie na tworzenie sieci licencjonowanych
podmiotów szkoleniowych uprawnionych do szkolenia przedstawicieli
władz samorządowych na poziomie województw, powiatów i, przede
wszystkim, gmin w przygotowywaniu lokalnych strategii reintegracji
społecznej.
Komponent 3. Program podnoszenia świadomości
społecznej. Ten komponent zapewni beneficjentom reformy KRUS i
programu PIS otrzymanie pełnej i aktualnej informacji na temat
działań realizowanych w ramach Projektu, aby zapewnić pełną
przejrzystość dystrybucji środków grantowych w ramach PIS. Ponadto
komponent pomoże urzędnikom gmin przygotować lokalne strategie
inkluzji społecznej w procesie uwzględniającym uczestnictwo
wszystkich zainteresowanych i konsultacje społeczne. Wreszcie
komponent sfinansuje działania mające na celu rozpowszechnienie
najlepszych praktyk w budowaniu inkluzji społecznej i społeczeństwa
obywatelskiego na najsłabiej rozwiniętych obszarach kraju.
Co oznacza spójność społeczna i wykluczenie
społeczne?
Wykluczenie społeczne jest procesem, w którym jednostka lub grupa osób cierpi na brak lub organiczenie zgodnie z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów i zdobywanie dochodów w sposób godny. Sytuacja ta odcina osoby wykluczone od możliwości podjęcia pracy, otrzymania dochodu lub edukacji, możliwości podjęcia szkolenia, a także od działalności podejmowanej przez społeczeństwo i jego organizacje. Osoby te mają ograniczony dostęp do jednostek władzy i decydentów, stąd mają często poczucie bezsilności i nie są w stanie wpływać na decyzje, które dotyczą ich codziennego życia.
Inkluzja (reintegracja) społeczna jest
procesem, który zapewnia, że osoby zagrożone ubóstwem i
wykluczeniem społecznym uzyskują możliwości i środki konieczne, by
w pełni uczestniczyć w życiu gospodarczym, społecznym i
kulturalnym, a także osiągnąć takie warunki życia i dobrobytu,
jakie uznaje się za normalne w społeczeństwie, którego są
członkami. Inkluzja społeczna zapewnia im ponowny większy udział w
podejmowaniu decyzji, które wpływają na ich życie i dostęp do
fundamentalnych praw*.
* Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, s. 24, Ministerstwo Politki Społecznej oraz Zespół Zadaniowy ds Reintegracji Społecznej, Warszawa 2004. Joint Report on Social Inclusion 2004, p. 10, The European Commission, Directorate-General for Employment and Social Affairs, Unit E.2, May 2004.
Źródło: The World Bank