Publicystyka - ngo.pl

Polska silna społeczeństwem obywatelskim, to główny cel Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. I właśnie Mapa określiła drogę dla naszych rozważań.

Cykl spotkań poświęconych pięciu priorytetom Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce otworzyło seminarium lutowe. Każdorazowo wymiar ogólnopolski Mapy konfrontowaliśmy z wymiarem regionalnym, odnosząc się do wyników badania stanu sektora obywatelskiego w województwie warmińsko-mazurskim w kontekście tejże Mapy, dokonanego przez Stowarzyszenie ESWIP.

W gronie przedstawicieli organizacji, urzędników, radnych, naukowców debatowaliśmy o edukacji obywatelskiej, włączeniu społecznym, partycypacji obywatelskiej, społecznościach lokalnych oraz sektorze pozarządowym. Podczas ostatniego, grudniowego seminarium zastanawialiśmy się jak skutecznie wdrażać zapisy Mapy w regionie. W zaproszeniu napisaliśmy: „Czas na podsumowanie - co zrobić, aby zawartość tych pięciu priorytetów (a dzielą się one jeszcze na 33 kierunki działania), wprowadzana była w polityki publiczne samorządów terytorialnych, a więc w różnego rodzaju dokumenty strategiczne, i dalej – w życie wspólnot lokalnych? Aby była świetna edukacja obywatelska, skuteczny system włączenia społecznego, realna partycypacja itp.”.

Uznaliśmy, że jednym z bardziej skutecznych narzędzi wdrażania Mapy mogą być Rady Działalności Pożytku Publicznego. Rady skupiają przedstawicieli organizacji pozarządowych, urzędników oraz radnych, mogą być powoływane w każdym samorządzie, a ich zadaniem jest właśnie dbałość o tzw. pożytek publiczny czyli inaczej dobro wspólne we wspólnotach lokalnych. Jako że w województwie warmińsko-mazurskim istnieje Rada Działalności Pożytku Publicznego w wymiarze wojewódzkim oraz kilkadziesiąt rad gminnych i powiatowych, uznaliśmy, że właśnie z przedstawicielami tych Rad chcemy porozmawiać o wdrażaniu Strategicznej Mapy Drogowej. Dodatkowym przyczynkiem było niedawne (29 listopada) ogólnopolskie święto Rad Działalności Pożytku Publicznego.

Seminarium otrzymało tytuł: Autostradą do społeczeństwa obywatelskiego – rola rad działalności pożytku publicznego. Na początku zebrani zapoznali się ze strukturą wdrażania Mapy opartą o funkcjonowanie Partnerstw Tematycznych, koalicji, Krajowego Panelu Ekspertów i Punktu Koordynacji. Potem przedstawione zostały wyniki dotychczasowych seminariów tematycznych, ich główne założenia i wypracowane wnioski. Pełnomocnik Marszałka ds. organizacji pozarządowych Joanna Glezman przypomniała zebranym kompetencje i rolę rad działalności pożytku publicznego. Następnie głos zabrali praktycy. Marek Borowski, współprzewodniczący Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego i jednocześnie członek Rady krajowej, podkreślił rolę dobrego prawa, umiejętności współpracy, dobrego klimatu, równego traktowania i równego dostępu wszystkich organizacji do zasobów. Omówił słabości w obszarze konsultacji prowadzonych z organizacjami pozarządowymi i radami działalności pożytku publicznego. O potrzebie stosowania „siedmiu zasad konsultacji” zaapelowała również współprzewodnicząca Elbląskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego Beata Wachniewska-Mazurek. Edyta Karpińska z RDPP powiatu braniewskiego podkreśliła rolę edukacji członków rad działalności: „trzeba dużo rozmawiać, dopiero po dwóch latach można mówić o działalności merytorycznej rady” – stwierdziła. Zastępca przewodniczącego rady powiatu iławskiego Wojciech Jankowski potwierdził wagę kompetencji osób, które wchodzą w skład rady, a co do potrzeb finansowych rad stwierdził: „jak są potrzebne pieniądze na działania rady, to one się znajdą”, na co przytoczył przykłady z pracy rady iławskiej. Wicestarosta braniewski Artur Mieczaniec stwierdził, że współpraca samorządu powiatowego z organizacjami jest wzorowa.

W dyskusji pojawiły się głosy, że samorządy raczej nie potrafią współpracować z ciałami dialogu obywatelskiego jakimi są rady działalności pożytku publicznego, ale także rady seniorów, rady sportu, rady ds. osób niepełnosprawnych, komisje ds. uzależnień itp. Nie widzą korzyści z efektów ich pracy, a raczej dodatkowe obciążenie, co powoduje z kolei, że członkowie ciał dialogu, zwłaszcza strony społecznej, bywają sfrustrowani taką sytuacją i nie chcą uczestniczyć w działaniach pozornych.

W tym świetle chęć i możliwość rad działalności pożytku publicznego we wdrażaniu założeń Strategicznej Mapy Drogowej w polityki publiczne samorządów jest mało przekonywująca. Ktoś stwierdził, że najpierw rady muszą uporządkować swoje wewnętrzne działania, a potem podejmować zagadnienia zewnętrzne.

Ale pojawił się także dobry przykład, otóż wojewódzka RDPP po seminarium dotyczącym edukacji obywatelskiej wprowadziła do rocznego programu współpracy samorządu z organizacjami zapis, że rok 2018 będzie rokiem właśnie edukacji obywatelskiej i część konkursów grantowych będzie dedykowanych temu zagadnieniu.

Czy rady działalności pożytku publicznego mogą wdrażać założenia Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w lokalne polityki publiczne? Z pewnością tak. Jednak powinna być im przedstawiona konkretna propozycja ułatwiająca takie działanie. Wydaje się, że przygotowanie i dystrybucja takiej oferty należy do gremiów zabiegających o wdrażanie Mapy.

Autor artykułu: Arkadiusz Jachimowicz

Artykuł opracowany w ramach projektu "Droga do Polski Obywatelskiej" realizowanego przez Sieć SPLOT i OFOP ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.