Publicystyka - ngo.pl

Osobista demokracja była tematem konferencji Personal Democracy Forum (PDF) (linki prowadzą do informacji w języku angielskim), zorganizowanej przez Fundację ePaństwo.

W debacie dotyczącej aktywizmu on-line, poprowadzonej przez Katarzynę Szymielewicz z Fundacji Panoptykon udział wzięła trójka międzynarodowych działaczy: Marek Tuszyński, dyrektor kreatywny i współzałożyciel Tactical Tech Collective (zajmującego się tłumaczeniem nowych technologii na potrzeby aktywistów), Darko Brkan, założyciel bośniackiej organizacji pozarządowej o strażniczym profilu Zašto Ne oraz Arzu Gebullayeva, azerbejdżańska blogerka. Zarówno goście, jak i publiczność zgromadzona na sali warszawskiego kina Praha zgodzili się, że technologie nie wywracają świata do góry nogami. Są oczywiście zarówno symptomem, jak i katalizatorem społeczno-politycznych przemian, jednak sednem aktywizmu, tego off-line i on-line, pozostają czyny. Technologie są tu jedynie narzędziem. Ta prawda została spointowana przez Darko Brkana uwagą, że internet nie może stanowić rozwiązania kwestii społecznych dopóki jego mama umie go używać, tata natomiast nie. Z drugiej strony pojawiły się wątpliwości. Podstawową jest ta, dotycząca tzw. kanapowych aktywistów – kliktywistów, w domowym zaciszu uspokajających swoje sumienie pojedynczymi kliknięciami. Internet tyleż może bowiem motywować do działania, jak i zachęcać do pasywności, informować i siać dezinformację zarazem – poziom wtórnego analfabetyzmu i edukacji medialnej przecież się nie zmienił: wciąż trudno nam oceniać wiarygodność informacji, które też rzadko czytamy ze zrozumieniem i do końca, a każde alibi dla bierności i lenistwa przyjmujemy z radością.

Ci, którzy organizowali się kiedyś w internecie wiedzą, że nie wszyscy, którzy kliknęli „idę”, przyjdą – droga z „wirtualu” do „realu” jest czasem dalsza i bardziej kręta, niż nam się wydaje. Z 1700 osób zaproszonych na protest przeciwko zatrzymaniu obrońców praw człowieka w Azerbejdżanie (w tym Emina Mili, pisarza i dysydenta, który miał brać udział w opisywanej debacie), zorganizowany w piątek przez Helsińską Fundację Praw Człowieka, „dołączam” kliknęło 170, przed ambasadą zjawiła się natomiast może trzydziestka manifestantów. Więcej było podpisów pod pismem o uwolnienie przetrzymywanych, adresowanym do ambasadora, zbieranych podczas konferencji. Zadziałał prosty mechanizm rozpinający nasze poparcie dla politycznych przedsięwzięć na kontinuum zaangażowania: najłatwiej jest kliknąć, podpis wymaga już pewnego wysiłku, nieporównywalnego jednak ze zrozumieniem sprawy i spędzeniem części piątkowego wieczoru w deszczu na Saskiej Kępie. Czy jest w tym coś złego? Czy gdyby manifestantów było dużo więcej akcja miałaby sens więcej niż symboliczny? Czy proste, ale również mieszczące się w rejestrze symbolicznego gestu kliknięcie to za mało?

Z wypowiedzi uczestników i uczestniczek piątkowej dyskusji wynikało, że klikanie, nawet jeśli nieprowadzące bezpośrednio do „realnej zmiany”, pełni wiele ważnych społecznych funkcji.  Popularność wiadomości w internecie zwiększa społeczną świadomość danego problemu, często też jest dobrym początkiem dla prawdziwego zaangażowania. To, czego musimy się nauczyć, to umiejętnego interpretowania „lajków” i zarządzania energią internetowego tłumu. Czy wobec tego klikać, „lubić”, interesować się i śledzić, nawet jeśli to wszystko, na co starczy nam energii? Jak powiedział Marek Tuszyński: „proszę, tak”. Warto.