Publicystyka - ngo.pl

Mijają właśnie dwa lata od powołania doktora Adama Bodnara na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich – konstytucyjnie umocowanego organu ochrony praw i wolności. W przeciwieństwie do swoich znakomitych poprzedników i poprzedniczek, jego siłą i przedwyborczą kartą przetargową w rozmowach z politykami (od których to przecież zależał jego wybór) było ogromne wsparcie organizacji społecznych z różnych obszarów, nie tylko tych działających na rzecz praw człowieka. Koalicja organizacji dała zatem Adamowi Bodnarowi legitymację do ubiegania się o to ważne stanowisko. Choć nie tylko przecież to zaważyło o jego wyborze. Za Adamem Bodnarem świadczył także jego życiorys – znakomitego prawnika szczerze od lat zaangażowanego w prawoczłowiecze działania.

Niestety, od początku jego wybór i działania były i są obiektem podważania i, nie boję użyć się tego słowa, ataków ze strony części prawicowych organizacji i polityków.

Wygnański: Nie wolno milczeć. Adam Bodnar musi zostać!

Zastanawiam się, skąd ta niechęć do Rzecznika? Oprócz politycznych argumentów przychodzą mi do głowy jeszcze tylko te natury konstytucyjnej. A właściwie dotyczące braku zrozumienia podstaw prawnych i filozofii, jaka przyświecać powinna Rzecznikowi jako niezależnej instytucji stojącej na straży praw i wolności obywatelskich.

Niezależność działania Rzecznika rozumiem w ten sposób, że ma on patrzeć władzy na ręce. Każdej władzy – wykonawczej, sądowniczej, prawicowej, lewicowej, koalicji lub opozycji. Niezależność oznacza także brak kunktatorstwa, ważenia „co mi się bardziej opłaca”. To także odwaga w podejmowaniu działań i tematów, które mogą władzę „boleć” lub być jej niemiłe. Z mojej perspektywy, jako osoby od lat zaangażowanej społecznie w obronę praw człowieka, niezależność RPO wiążę się też z nieuleganiem naciskom społecznym. W tym organizacji pozarządowych. I choć to organizacje społeczne „wychodziły” u władzy wybór Bodnara, dziś powinny ograniczyć się do doradzania, sugerowania i inspirowania Rzecznika. Nie mogą rościć sobie prawa do wymagania, aby RPO realizował wszystkie ich postulaty i niejako „spłacił zaciągnięty dług”.

Porowska: Nie pozwolimy odejść Bodnarowi!

Ale, co ważniejsze, organizacje społeczne stanęły teraz także przed kolejnym wyzwaniem – obrony RPO przed niesłusznymi atakami. Mamy z nimi do czynienia od dłuższego czasu. A to posłowie obetną mu budżet, a to niesłusznie oskarżą o „kolaborację” z opozycją czy o inspirowanie międzynarodowych ataków ze strony zewnętrznych instytucji. Albo o zbytnie skupianie się na prawach mniejszości (co akurat jest nieprawdą, a same organizacje mniejszościowe z chęcią widziałyby daleko większe zaangażowanie Rzecznika w te kwestie). Aktywnie tę agendę realizują także pracownicy mediów (publicznych i prywatnych) obsługujących rządzącą większość.

Bodnar: Organizacje, potrzebuję Waszego wsparcia

Jako organizacje pozarządowe musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: czy jesteśmy w stanie ponad podziałami zawalczyć o byt i niezależność tej instytucji? Czy jest nam ona potrzebna? A jeśli tak, to po co? Osobiście uważam, że Rzecznik Praw Obywatelskich, bez względu na to, kto personalnie piastuje to stanowisko, wart jest naszych wysiłków. Dziś niektóre tak zwane konserwatywne lub popierające władzę organizacje włączają się w agresywną kampanię przeciwko Bodnarowi. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku osiągnięcia przez nie celu, ustanowią jednocześnie niezwykle niebezpieczny standard. Otworzy to puszkę Pandory i już żaden Rzecznik nie będzie mógł pełnić swojej funkcji niezależnie. Będzie obawiał się władzy i jej reakcji. A strachliwych Rzeczników nam nie trzeba. Także tych, którzy przyjdą po Bodnarze.

MASZ ZDANIE? CZEKAMY NA WASZE GŁOSY (MAKS. 4500 ZNAKÓW) PLUS ZDJĘCIE NA ADRES: REDAKCJA@PORTAL.NGO.PL

Krzysztof Śmiszek – Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego.

Opr.: Ignacy Dudkiewicz, opinie.ngo.pl (ignacy.dudkiewicz@portal.ngo.pl)

Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwis opinie.ngo.pl.

Rzecznik Praw Obywatelskich, bez względu na to, kto personalnie piastuje to stanowisko, wart jest naszych wysiłków.