Publicystyka - ngo.pl

W województwie zachodniopomorskim pod koniec 2015 roku zarejestrowanych było 5750 fundacji i stowarzyszeń, co stanowiło ok. 5% całego polskiego sektora. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców w regionie, oznaczało to 34 organizacje na 10 tys. mieszkańców.

W województwie zachodniopomorskim, tak samo jak w całej Polsce, co trzecia organizacja (33%) miała nie więcej niż 5 lat, a kolejne 24% (i w sektorze zachodniopomorskim, i ogólnopolskim) działała między 6 a 10 lat. Biorąc pod uwagę strukturę wieku, zachodniopomorskie organizacje na tle ogólnopolskim wyróżniają się tylko nieco większym procentem organizacji najstarszych (działających powyżej15 lat) – 26% w zachodniopomorskim w stosunku do 24% w całej Polsce – i odpowiednio mniejszym odsetkiem NGO funkcjonujących między 11 a 15 lat.

Analizując obszary działań organizacji z województwa zachodniopomorskiego, najbardziej zwraca uwagę niemal dwa razy większy procent stowarzyszeń i fundacji aktywnych w dziedzinach innych niż głównych sześć branż. W całym sektorze organizacji, które wskazują jako najważniejsze pole swoich działań inne niż sześć najczęściej wskazywanych jest 17%, zaś w zachodniopomorskim 30%.

Wśród organizacji deklarujących pozostałe dziedziny aktywności uwagę zwraca NGO ekologiczne, stanowiące w zachodniopomorskim aż 10% wszystkich (w całej Polsce organizacji ekologicznych jest 2,5%).

W województwie zachodniopomorskim mniej więcej tyle samo organizacji co w całej Polsce (między 38% a 37%) działa w skali nie większej niż gmina lub powiat. Nie ma także różnic pod względem odsetka organizacji ogólnopolskich (po 28% w całej Polsce i zachodniopomorskim). Mniej (mimo przygranicznego położenia) jest za to w woj. zachodniopomorskim NGO prowadzących działania poza granicami kraju (5%, a 10% w całej Polsce), zaś odpowiednio więcej tych, które swoim zasięgiem obejmują obszar nie większy niż województwo.

Procent organizacji zatrudniających co najmniej jedną osobę na stałe (niezależnie od formy umowy) jest w zachodniopomorskim dokładnie taki sam, jak w całym sektorze (35%). O 2 pkt. proc. mniej płaci za pracę sporadycznie i odpowiednio więcej działa wyłącznie w oparciu o pracę społeczną (47%).

Skala współpracy organizacji z wolontariuszami (niebędącymi członkami stowarzyszeń ani władz) jest w województwie zachodniopomorskim większa niż w całym kraju – z ich pomocy korzysta 66% NGO, w całym sektorze 61%.

Niemal nie ma też różnicy między aktywnością członków stowarzyszeń – w zachodniopomorskim 49% członków angażuje się w działania organizacji, w całej Polsce 48%.

W woj. zachodniopomorskim częściej niż w całej Polsce organizacje w 2014 roku miały przychody między 10 tys. a 100 tys. zł rocznie (takie budżety miało 43% organizacji z tego regionu i 39% z całej Polski) i odpowiednio mniej było organizacji o największych przychodach (powyżej 100 tys. zł): 23%, podczas gdy w całym kraju 27%.

Nie było za to różnic między sektorem zachodniopomorskim i ogólnopolskim pod względem odsetka organizacji o najmniejszych budżetach – do 10 tys. zł (zarówno w całym kraju, jak i w opisywanym województwie było 34% takich NGO).

Zachodniopomorskie organizacje w 2014 roku korzystały częściej niż stowarzyszenia i fundacje w całym kraju ze środków samorządowych i składek członkowskich, jednak środki z pozostałych źródeł rzadziej trafiały do budżetów organizacji z tego regionu. Największe różnice widać w wykorzystaniu filantropii indywidualnej (w zachodniopomorskim 35% organizacji miało środki z tego źródła w budżecie – o 12 pkt. proc. mniej niż w całej Polsce. Sporo rzadziej korzystają też zachodniopomorskie NGO z funduszy rządowych (12% w stosunku do 18% w całym kraju).

Choć rzadziej wykorzystywane, środki rządowe stanowią dla przeciętnej zachodniopomorskiej organizacji korzystającej z tych dotacji dużo większy zastrzyk środków niż w całym kraju. Za to wpływy z zagranicznych środków publicznych (przede wszystkim funduszy UE), a także przychody z działalności gospodarczej są w zachodniopomorskim przeciętnie sporo mniejsze niż w sektorze jako całości.

W województwie zachodniopomorskim współpraca organizacji z samorządem lokalnym jest oceniania przez III sektor lepiej niż w całym kraju – średnia ocena jakości współpracy z samorządem (na 10-stopniowej skali, gdzie 1 oznacza „bardzo zła”, a 10 „bardzo dobra”) wynosi tam 7,11, a w całym sektorze 6,88.

Lepsza ocena współpracy jest zazwyczaj związana z częstszym udziałem organizacji w konsultacjach organizowanych przez lokalny samorząd. Zasada ta potwierdza się także w woj. zachodniopomorskim: brało w nich udział 43% zachodniopomorskich organizacji i 39% z całego sektora.

To, co zdecydowanie wyróżnia zachodniopomorskie organizacje na tle innych, to duży optymizm i pozytywna ocena zmian, jakie dokonują się (lub dokonywały w 2015 roku) w warunkach funkcjonowania sektora pozarządowego.

Jeśli organizacje zachodniopomorskiego narzekają na coś częściej niż NGO w całej Polsce, to jest to niedoskonałość przepisów regulujących ich działania (przeszkadza to 39% sektora w zachodniopomorskim i 31% w całym kraju). Za to rzadziej niż w całym sektorze NGO w województwie zachodniopomorskim uważają, że organizacje powinny dbać przede wszystkim o własny rozwój i nie ma sensu tworzyć wizji rozwoju całego sektora – zgadza się z tym 31% w tym regionie i 36% w całej Polsce.

Kolejny obszar, w którym zachodniopomorskie organizacje wyróżniają się na tle ogólnopolskim, to współpraca z samorządem. „Potwierdzone wynikami badania dobre relacje między samorządem a organizacjami, to powód mojej osobistej satysfakcji, jako osoby działającej w ośrodku wsparcia – komentuje Łukasz Cieśliński.

– Zresztą dane te mnie nie zaskakują, tę otwartość i coraz lepszy klimat do szerokiego współdziałania widać w terenie, a przyczyniły się do nich między innymi prowadzone przez nas przedsięwzięcia (realizowane głównie we współpracy z Samorządem Województwa Zachodniopomorskiego), takie jak: działania upowszechniające Model współpracy administracji publicznej i organizacji, Forum Pełnomocników ds. NGO czy Forum Organizacji Pozarządowych. Ważne jest to, że zarówno samorządy jak organizacje coraz częściej dostrzegają potrzebę współpracy nie tylko finansowej, ale też pozafinansowej – kontynuuje Cieśliński.

Warto jeszcze odnieść się do wyróżniającego zachodniopomorski sektor optymizmu. Zdaniem Łukasza Cieślińskiego może on być związany z nadrabianiem dystansu, który jeszcze kilka lat temu dzielił organizacje zachodniopomorskie od sektora w innych regionach. Ostatnie lata to okres, w którym organizacje stały się bardziej aktywne, ożywiła się współpraca z samorządem, powstała Zachodniopomorska Federacja Pozarządowa, zwiększyło się wykorzystanie środków zewnętrznych, z których wcześniej stosunkowo rzadko korzystały zachodniopomorskie organizacje.

Co nie znaczy, że nie ma już wyzwań stojących przed stowarzyszeniami i fundacjami z regionu. Ważnym – jak podkreśla Łukasz Cieśliński – jest wzmocnienie wykorzystania filantropii indywidualnej i instytucjonalnej jako źródła finansowania działań NGO. Na szczęście już teraz podejmowanych jest sporo działań edukacyjnych w tym obszarze, więc w niedalekiej przyszłości stosunkowo niewielki procent zachodniopomorskich NGO korzystających z tych źródeł (o 3-4 punkty procentowe mniej niż w całym kraju) może wzrosnąć.

Co to jest NGO? Ile jest w Polsce NGO? Czym zajmują się NGO? Dowiesz się w serwisie fakty.ngo.pl.

W województwie zachodniopomorskim współpraca organizacji z samorządem lokalnym jest oceniania przez III sektor lepiej niż w całym kraju