Publicystyka - ngo.pl

W województwie pomorskim pod koniec 2015 roku zarejestrowanych było 7426 fundacji i stowarzyszeń, co stanowiło ok. 6% całego polskiego sektora. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców w regionie oznaczało to 32 organizacje na 10 tys. mieszkańców.

W województwie pomorskim, tak samo jak w całej Polsce, co trzecia organizacja (33%) miała nie więcej niż 5 lat, jednak nieco więcej niż w całym sektorze było na Pomorzu stowarzyszeń i fundacji działających między 6 a 15 lat – w pomorskim 47%, a w całej Polsce 43%. W konsekwencji organizacji najstarszych – powstałych wcześniej niż 15 lat temu – było w pomorskim nieco mniej: 21% w stosunku do 24% w całym kraju.

Sektor pomorski niemal nie wyróżnia się na tle ogólnopolskim pod względem dziedzin działalności. Z danych wynika, że działa w nim trochę mniej organizacji zajmujących się przede wszystkim kulturą sztuką (10% w pomorskim vs. 13% w całej Polsce), za to o 1-2 punkty procentowe więcej stowarzyszeń i fundacji zajmujących się edukacją i wychowaniem (16% vs. 15%), usługami socjalnymi (9% vs. 8%) oraz rozwojem lokalnym (8% vs. 6%)

W województwie pomorskim mniej niż w całej Polsce jest zarówno organizacji o najwęższym, lokalnym zasięgu (31% działa tam w skali nie większej niż gmina/powiat, w całym sektorze takich NGO jest 37%), jak i tych o ogólnopolskim lub międzynarodowym zakresie działań (w pomorskim taki obszar oddziaływania deklaruje 33%, w całym sektorze 38%). Za to o 12 punktów procentowych więcej niż w całej Polsce jest w pomorskim organizacji działających na skalę regionu – 37% stosunku do 25%.

W pomorskim częściej niż w całym sektorze organizacje korzystają z płatnej pracy. Co prawda procent organizacji zatrudniających co najmniej jedną osobę na stałe (niezależnie od formy umowy) jest w pomorskim dokładnie taki sam, jak w całym sektorze (35%), jednak o 3 pkt. proc. więcej organizacji płaci za pracę sporadycznie (w sumie 23% w pomorskim w 20% w całej Polsce) i odpowiednio mniej działa wyłącznie w oparciu o pracę społeczną (42% w pomorskim i 45% w sektorze jako całości).

Skala współpracy organizacji z wolontariuszami (niebędącymi członkami stowarzyszeń ani władz) jest w województwie pomorskim minimalnie mniejsza niż w całym kraju – z ich pomocy korzysta 59% NGO, w całym sektorze 61%. Z kolei procent aktywnych członków jest w pomorskim minimalnie większy – w pomorskim 51% członków angażuje się w działania organizacji, w całej Polsce 48%.

Województwo pomorskie wyróżnia się zdecydowanie większym niż w całym sektorze udziałem organizacji o średnich przychodach – między 10 tys. a 100 tys. zł. – było ich w tym regionie 49%, podczas gdy w całej Polsce o 10 pkt. proc. mniej.

Za to mniej na Pomorzu było zarówno stowarzyszeń i fundacji o najniższych budżetach (27%, a w całej Polsce 34%), jak i tych o przychodach najwyższych (24%, w stosunku do 27% w całym sektorze).

W 2014 roku w województwie pomorskim zdecydowanie częściej niż w całym sektorze organizacje miały w swoim budżecie środki z zagranicznych źródeł publicznych (a więc przede wszystkim fundusze europejskie) – z deklaracji badanych stowarzyszeń i fundacji wynika, że niemal co trzecia organizacja korzystała z tych środków (31% w stosunku do 18% w całym sektorze).

Częściej też pomorskie organizacje otrzymały w 2014 roku środki w ramach wsparcia od innych NGO, krajowych lub zagranicznych (22% w pomorskim i 14% w całym kraju), a także z filantropii indywidualnej (38% w pomorskim i 35% w Polsce) oraz z własnego majątku (17% na Pomorzu vs. 15% w Polsce).

Przeciętne kwoty z poszczególnych źródeł są mniej zróżnicowane niż w całym sektorze. Ze źródeł, z których w całej Polsce przeciętnie organizacje mają największe kwoty, a więc z zagranicznych środków publicznych oraz funduszy administracji centralnej i rządowej, w pomorskim wartość przeciętnych dotacji jest mniejsza (ok. 47 tys.).

Za to ze źródeł, z których w całym sektorze przychody są stosunkowo najniższe – składki członkowskie, majątek własny – pomorskie organizacje uzyskują przeciętnie większe środki (szczególnie duża różnica w przypadku majątku). Dużo większe przeciętne przychody mają NGO w pomorskim z działalności gospodarczej i odpłatnej (ok. 46,5 tys. zł w stosunku do 34 tys. zł w całym sektorze).

W województwie pomorskim współpraca organizacji z samorządem lokalnym jest oceniania przez III sektor minimalnie lepiej niż w całym kraju – średnia ocena jakości współpracy z samorządem (na 10-stopniowej skali, gdzie 1 oznacza „bardzo zła”, a 10 „bardzo dobra”) wynosi tam 6,92, a w całym sektorze 6,88.

Lepsza ocena współpracy jest zazwyczaj związana z częstszym udziałem organizacji w konsultacjach organizowanych przez lokalny samorząd. Zasada ta potwierdza się także w pomorskim: brało w nich udział 41% pomorskich organizacji i 39% z całego sektora.

Pomorskie organizacje są bardziej surowe w ocenie sektora niż stowarzyszenia i fundacje w całym kraju – częściej przeszkadza im brak współpracy i konflikty w środowisku pozarządowym (33% w pomorskim i 23% w całym sektorze), a także większy odsetek zgadza się z opinią, że zbyt często dobre intencje rozgrzeszają brak skuteczności działania (52% w stosunku do 46% w całej Polsce). Dodatkowo 39% uważa, że stowarzyszenia i fundacje upodabniają się w sposobie działania do administracji publicznej – w całym sektorze uznało tak 33%.

Jednocześnie stosunkowo dobrą opinię miały w 2015 roku pomorskie organizacje o działaniach państwa – 43% uznało, że sprzyjają rozwojowi sektora, w całym sektorze zgodziło się z tym 36%.

– Widać, że III sektor na Pomorzu jest już dosyć dojrzały – komentuje Makuch. – Więcej niż w całej Polsce jest u nas organizacji działających ponad 6 lat. Dłuższa perspektywa funkcjonowania oznacza więcej zdobytych doświadczeń, większą świadomość pewnych problemów i zazwyczaj, większe kompetencje. O tej dojrzałości i większych kompetencjach świadczą chociażby źródła finansowania, z których pomorskie organizacje częściej korzystają lub z których udaje im się osiągnąć większy przychód. Należą do nich fundusze europejskie czy środki z działalności gospodarczej.

Marta Makuch zwraca też uwagę na fakt, że pomorskie organizacje częściej niż stowarzyszenia i fundacje w innych województwach pozyskują środki od innych NGO. – Oznacza to, że dobrze przyjęły się w pomorskim nowe mechanizmy finansowania działań sektora, takie jak regranting – podkreśla Makuch. – Wydaje mi się, że świadczy to zarówno o otwartości samorządów, jak i jest wynikiem pracy ośrodków wsparcia, które zabiegały o rozpowszechnienie tego rozwiązania w pomorskim – dodaje.

– Innym przejawem większej dojrzałości pomorskiego sektora jest większa samoświadomość i dystans do siebie. Być może dlatego – zastanawia się prezeska CIO – pomorskie organizacje częściej niż inne dostrzegają problem konkurencji wewnątrz sektora i wewnętrznych konfliktów. Trzeba zresztą stwierdzić, że konkurencja w pomorskim sektorze faktycznie jest duża, o czym świadczy niższy niż w całym sektorze poziom korzystania ze środków samorządowych (tak dużo organizacji ubiega się o środki publiczne na poziomie wojewódzkim, że pozyskanie ich jest bardzo trudne). Co w konsekwencji może być dodatkowym bodźcem do ubiegania się o finansowanie z innych źródeł.

Co to jest NGO? Ile jest w Polsce NGO? Czym zajmują się NGO? Dowiesz się w serwisie fakty.ngo.pl.