Publicystyka - ngo.pl

W województwie małopolskim pod koniec 2015 roku zarejestrowanych było 10 903 fundacji i stowarzyszeń, co stanowiło ok. 9% całego polskiego sektora. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców w regionie, oznaczało to 32 organizacje na 10 tys. mieszkańców.

Sektor w Małopolsce jest nieco starszy niż w całej Polsce. Połowa organizacji w tym województwie działa ponad 10 lat (w całej Polsce takich stowarzyszeń i fundacji jest 43%).

W Małopolsce, podobnie jak w całej Polsce, najczęściej wskazywanym przez organizacje najważniejszym obszarem aktywności jest „sport, turystyka, rekreacji, hobby”. Deklaruje go jednak nieco mniej NGO niż w całym kraju (32% w stosunku do 34%). Za to większy jest z małopolskim sektorze udział organizacji edukacyjnych i kulturalnych (po 18% w Małopolsce i odpowiednio 15% oraz 13% w całej Polsce).

Udział organizacji o najwęższym, lokalnym zasięgu jest w województwie małopolskim taki sam, jak w całej Polsce (37% działa w skali nie większej niż gmina/powiat), za to więcej jest NGO o ogólnopolskim zakresie działań (w Małopolsce taki obszar oddziaływania deklaruje 32%, w całym sektorze 28%).

W konsekwencji o 4 punkty procentowe mniej niż w całej Polsce jest w małopolskim organizacji działających na skalę regionu –21% stosunku do 25%.

Małopolskie NGO nie dysponują dużo większymi zasobami ludzkimi niż organizacje w całej Polsce. Co prawda nieco częściej zatrudniają płatny personel (o 1 punkt procentowy więcej jest w Małopolsce niż w całym sektorze takich organizacji, które mają stałych pracowników i o 2 punkty procentowe więcej takich, które sporadycznie płacą współpracownikom), jednak zaangażowanie wolontariuszy (niebędących członkami stowarzyszeń ani władz) jest w małopolskim sektorze takie samo, jak w całym kraju – z ich pomocy korzysta 61% NGO, zaś aktywność członków jest oceniana przez liderów stowarzyszeń średnio nieco niżej niż w całym sektorze (średni poziom 45% aktywnych członków w Małopolsce w stosunku do 48% we wszystkich stowarzyszeniach).

Budżety organizacji w Małopolsce i całej Polsce w 2014 roku nie różniły się znacząco. W małopolskim sektorze było o 3 punkty procentowe mniej stowarzyszeń i fundacji o najniższych przychodach (do 10 tys. zł rocznie), a odpowiednio więcej NGO o przychodach między 10 tys. a 100 tys. zł (42% stosunku do 39% w całym kraju).

W 2014 roku małopolskie organizacje częściej niż stowarzyszenia fundacje w całej Polsce pozyskiwały przychody z działalności gospodarczej i odpłatnej (wpływy z tego źródła miało 21% NGO w Małopolsce i 17% w całym kraju) oraz darowizn od instytucji i firm (z filantropii instytucjonalnej korzystało 41% małopolskiego sektora i 35% ogólnopolskiego).

Różnice miedzy organizacjami z Małopolski i całego kraju pod względem wykorzystania pozostałych źródeł przychodów były nieznaczne (nie przekraczały 2 punktów procentowych), zarówno w przypadku tych typów funduszy, które były w województwie małopolskim bardziej popularne (wsparcie od innych organizacji, filantropia indywidualna, składki członkowskie), jak i tych, z których korzystano rzadziej (publiczne środki zagraniczne, fundusze samorządowe, 1% podatku czy przychody z własnego majątku).

Przeciętne kwoty pozyskiwane przez organizacje z poszczególnych źródeł był w Małopolsce niższe niż w całym kraju (jedyny wyjątek stanowi przeciętna dotacja od administracji rządowej, która w małopolskim wynosiła 55 tys. zł, a w całym sektorze ok. 51 tys. zł).

Największe różnice w przeciętnych kwotach przychodów z poszczególnych źródeł widać w przypadku publicznych źródeł zagranicznych (niecałe 38 tys. zł w Małopolsce w stosunku do niemal 70 tys. zł w całym kraju), a także w przychodach z działalności odpłatnej i gospodarczej ( w województwie małopolskim ok. 24 tys. zł, a w całej Polsce o niemal 10 tys. zł więcej).

W województwie małopolskim współpraca organizacji z samorządem lokalnym jest oceniania przez III sektor minimalnie gorzej niż w całym kraju – średnia ocena jakości współpracy z samorządem (na 10-stopniowej skali, gdzie 1 oznacza „bardzo zła”, a 10 „bardzo dobra”) wynosi tam 6,85, a w całym sektorze 6,88.

Gorsza ocena współpracy idzie zazwyczaj w parze z niższym udziałem organizacji w konsultacjach organizowanych przez lokalny samorząd. Zasada ta potwierdza się także w Małopolsce: brało w nich udział 35% małopolskich organizacji i 39% z całego sektora.

Małopolskie organizacje częściej niż stowarzyszenia i fundacje w całym sektorze narzekają na trudności w dostępie do funduszy i sprzętu (mimo że ich sytuacja finansowa jest nieco lepsza niż przeciętna).

Z kolei rzadziej odczuwany jest w Małopolsce problem związany ze złym wizerunkiem sektora (generalnie jest to jedna z rzadziej zgłaszanych barier – w całym sektorze deklaruje go 18% NGO, a w małopolskim 13%). Mniejsza obawa o wizerunek sektora może być też związaną z niższym poczuciem sektorowej tożsamości – w Małopolsce aż 67% organizacji zgadza się z opinią, że „w Polsce trudno mówić o istnieniu sektora pozarządowego jako wspólnoty organizacji - istnieją wyłącznie poszczególne organizacje realizujące swoje cele” (w całym sektorze 61%).

Początek lat 90. był w Małopolsce czasem intensywnego rozkwitu działalności pozarządowej, wiele z organizacji, które powstały w tamtym okresie, działa do dziś. Jednocześnie w Małopolsce powstaje też wiele nowych inicjatywy, które dopiero zaczynają swoją drogę w trzecim sektorze, ale mają ambitne plany i przez działalność pozarządową nie tylko realizują cele społeczne, ale także chcę tworzyć miejsca pracy. Często są dobrze przygotowani do podejmowanych działań, wnoszą wysokie kompetencje, aktywnie szukają informacji i wiedzy.

Dlatego, być może, tak opornie i powoli postępuje w województwie proces federalizacji – organizacje o dłuższym doświadczeniu i wynikającej z niego mocniejszej pozycji często nie widzą interesu w bliższej, bardziej sformalizowanej współpracy pozarządowego środowiska. Federalizacją bardziej interesują się małe organizacje, które widzą w niej szansę dla siebie. Można przypuszczać, że dlatego w małopolskim organizacje częściej przyznają, że nie można w Polsce mówić o istnieniu trzeciego sektora.

Co to jest NGO? Ile jest w Polsce NGO? Czym zajmują się NGO? Dowiesz się w serwisie fakty.ngo.pl.

Małopolskie organizacje częściej niż stowarzyszenia i fundacje w całym sektorze narzekają na trudności w dostępie do funduszy i sprzętu