Pięć edycji i 50 inicjatyw, które działają na rzecz równej godności płci – to bilans programu WzmocniONE prowadzonego przez MagoVox i Ashokę. Dobiegła końca jego jubileuszowa edycja. W piątek podczas finału programu zostały ogłoszone tegoroczne laureatki. Wcześniej jednak wszystkie 10 finałowych inicjatyw zaprezentowało się na scenie krakowskiego Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.
Wszystko zaczęło się od misji i marzenia Małgorzaty Rutkowskiej, założycielki MagoVox, która obserwując trudności, z jakimi mierzą się kobiety na rynku pracy, w macierzyństwie, szkołach czy życiu społecznym, postanowiła się z nimi zmierzyć. Jej celem było wzmocnienie kobiet, ich sprawczości i pewności siebie, by mogły działać na rzecz siebie i innych. Tym marzeniem zaraziła też swojego syna Krzysztofa Rutkowskiego.
– Cieszę się, że od tylu lat działamy razem, a mój syn wspiera mnie na każdym kroku. 6 lat temu szukaliśmy partnera, który mógłby z nami zrealizować ten pomysł. Na szczęście Ashoka odpowiedziała wtedy na nasze wezwanie – mówi Małgorzata Rutkowska.
– Mam nadzieję, że ten program jest bezpiecznym i czułym domem dla osób, które chcą działać na rzecz równej godności płci. Naszym zadaniem jest tworzenie warunków do rozwoju i współpracy – dodaje Agata Stafiej-Bartosik, co-Dyrektorka Ashoki w Polsce.
Świat równej godności płci
W programie wspierane są inicjatywy, które wzmacniają kobiety w realizowaniu swojego potencjału i poczucia sprawczości. By zwrócić uwagę na to, że wykluczenie ze względu na płeć może mieć charakter intersekcjonalny i inaczej dotykać kobiety z różnych środowisk, do opisania spektrum wyzwań, którymi zajmują się inicjatywy w programie, jego organizatorki używają określenia "równa godność płci".
– Używamy terminu "równa godność płci", chociaż może nie jest on do końca czytelny, bo chcemy, by jak najwięcej osób czuło się szanowanych i wzmocnionych do tego stopnia, by móc kontrybuować do wspólnego dobra – wyjaśnia Agata Stafiej Bartosik. – Często wydaje się, że w Polsce wyzwania związane z równością płci i prawami kobiet są już za nami. Ale ostatnie kryzysy – pandemia, katastrofa klimatyczna i wojna w Ukrainie – uwypukliły stare problemy i pokazały, w których miejscach nasz system społeczny nadal nie działa. Każdy projekt, który wspieramy w ramach programu WzmocniONE, przyczynia się do zmiany tego systemu. A to niełatwe, bo stoi za nim wiele tysięcy lat tradycji, w której kobieta uznawana była za słabszą, w której nie miała prawa do równej godności.
– Świat równej godności płci, to świat, w którym obowiązuje szacunek do drugiego człowieka, prawo do samostanowienia i bycia szczęśliwym oraz akceptacja – dodaje Małgorzata Rutkowska.
Różnorodność nas wzmacnia
Co roku do programu WzmocniONE zgłasza się kilkaset inicjatyw, które chcą rozwiązać ważny problem społeczny. Jury złożone z ekspertek i ekspertów z różnych dziedzin musi zmierzyć się z wyborem 10 finalistek, a później trzech laureatek.
– To, że dostajemy tyle zgłoszeń, znaczy, że jest jeszcze wiele problemów do rozwiązania, ale też, że jest wiele dziewczyn i kobiet, które są gotowe się nimi zająć – mówi Małgorzata Rutkowska.
– Szukamy rozwiązań systemowych, które wdrożone na skalę całego kraju, zmieniłyby Polskę. Budujemy różnorodną społeczność osób, które współpracując ze sobą mogą osiągnąć szeroki wpływ – dodaje Agata Stafiej-Bartosik.
Różnorodność inicjatyw, które tworzą społeczność programu WzmocniONE pokazuje, jak złożone są wyzwania, przed którymi obecnie stoimy. Wśród finalistek tegorocznej edycji są organizacje, które swoje działania kierują do matek, jak Fundacja Rodzic w mieście / Klub Przedsiębiorczych Mam; w tym również do opiekunek i opiekunów osób z niepełnosprawnościami, jak Stowarzyszenie Patchwork. Są także inicjatywy młodzieżowe, jak Fala Nowej Kultury z projektem CIAŁOGŁOS i CÓRY, które kierują swoje działania do nastolatek. Niektóre, jak Sołtyski i Wiedźmy z Kolska, działają poza ośrodkami miejskimi. Z kolei Tranzycja.pl i Bezpestkowe współpracują ze specjalistami na rzecz osób trans oraz osób z zespołem MRKH. Inne inicjatywy, jak Wpisz do kalendarza i Fundacja Kobiety w Chirurgii, przebijają szklany sufit i otwierają drzwi przyszłym liderkom politycznym i chirurżkom.
Jesteśmy w tym razem
Aby rozwinąć swój projekt społeczny, uczestniczki programu otrzymują wsparcie edukacyjne i doradcze dostosowane do ich potrzeb. Przeprowadzają pilotaż, podczas którego sprawdzają, czy ich pomysł działa. 3 laureatki mogą też liczyć na wsparcie finansowe w wysokości 40 000 zł. Jednak wiele uczestniczek programu wskazuje, że największym wsparciem jest dla nich dołączenie do sieci innych organizacji i kolektywów, z którymi mogą nawiązać współpracę, wymieniać się wiedzą i zasobami.
– Do każdej edycji zapraszamy 10 inicjatyw, które są razem, które budują wspólne doświadczenie, uczą się od siebie nawzajem i wzajemnie się wzmacniają. Dzięki temu, że uczestniczki programu wspólnie przechodzą tę ścieżkę, tworzy się sieć, a kontakt nie urywa się wraz z końcem edycji – wyjaśnia Martyna Markiewicz, koordynatorka programu ze strony Ashoki. – Myślę, że społeczność WzmocniONYCH to jeden z największych sukcesów tego programu. Chcemy inwestować w jej rozwój, bo widzimy, że przynosi to efekty. Dzięki współpracy inicjatywy mogą zwiększać skalę swoich działań, replikować w swoim środowisku rozwiązania wprowadzone przez inne osoby z sieci, wspierać się, gdy mierzą się z podobnymi wyzwaniami. Organizacje wykorzystują swoje zasoby, takie jak zasięgi w mediach społecznościowych czy wiedza ekspercka, by wzmacniać działania innych osób. To prawdziwie siostrzana społeczność.
Dziś, po pięciu latach działania programu, ta społeczność liczy 50 inicjatyw z całej Polski. Niektóre z nich działają razem, jak laureatka 2. edycji Monika Roszak i laureatka 3. edycji Alina Jeleń, które teraz przy wsparciu MagoVox współtworzą projekt Nawzajem. Jego celem jest budowanie pozytywnego wizerunku lokalnych liderek ze wsi oraz tworzenie dla nich przestrzeni do współpracy. Z kolei Akcja Menstruacja (4. edycja) i Szajn (2. edycja) wsparły akcję “DCM on Tour”, w ramach której w różnych miejscach w Polsce powstały Dziewczyńskie Centra Mocy (projekt Fundacji Autonomia – laureatki 1. edycji WzmocniONYCH). W każdym nowym Centrum znalazł się także Punkt Pomocy Okresowej Akcji Menstruacji.