Publicystyka - ngo.pl

W trackie pierwszej części spotkania dyskutowano o Ustawie o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami, a także o podnoszeniu kompetencji kadr akademickich w zakresie edukacji osób z niepełnosprawnością. Ważnym gościem Konferencji był Paweł Wdówik, pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Podkreślił on, jak ważne zmiany praktyczne i świadomościowe niesie za sobą wdrożenie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych oraz wdrożenie Ustawy o wyrównywaniu szans. Wiele emocji wywołał stosowany dotychczas w przepisach, a już nieaktualny i piętnowany, medyczny model podejścia do niepełnosprawności. Powstająca Ustawa ma z nim walczyć i zastąpić go nowoczesnym podejściem, w którym to osoba z niepełnosprawnością jest podmiotem, a nie przedmiotem podejmowanych działań. Ustawa, o której opowiadał Paweł Wdówik, ma również przystosować stosowaną terminologię do nowoczesnych standardów, włączyć regulacje, dotyczące praw pracowniczych osób z niepełnosprawnościami w obręb Kodeksu Pracy oraz całkowicie zmienić system orzecznictwa, zastępując sześć dotychczasowych systemów orzecznictwa jednym. Nowy przewidywany system wsparcia i narzędzia, a także świadczenia materialne, mają zmierzać do zapewniania niezależnego życia i podmiotowości osób z niepełnosprawnościami.

Myśl Pawła Wdówika kontynuowała Justyna Kucińska, Prezes Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego, podkreślając rolę ruchu kongresowego i konwentowego w pracach nad Ustawą oraz skupiając się nad problemem wydawania orzeczeń o niepełnosprawności. Justyna Kucińska bardzo gorąco zachęcała również uczestników XV Konferencji Pełno(s)prawny Student do wzięcia udziału w mających się odbyć w terminie maj-październik 2022 konsultacjach społecznych.

Po zabraniu głosu przez Pawła Wdówika i Justynę Kucińską nadszedł czas na wystąpienia przedstawicieli Stowarzyszenia Twoje Nowe Możliwości: Ariela Fecyka oraz Joanny Kamoli-Brzózan. W trakcie swojej prezentacji Areil Fecyk w niezwykle plastyczny sposób pokazał pozostałym uczestnikom wydarzenia, na jakich czterech filarach, według Stowarzyszenia, opiera się Dostępność. Są to: świadomość, procedury, infrastruktura, wsparcie, z których najważniejsze to świadomość oraz procedury: bez nich bowiem nie da się zapewnić odpowiednich infrastruktury czy wsparcia. Ariel Fecyk zwrócił także uwagę, jak ważne na uczelniach wyższych, oraz w innych instytucjach, jest poczucie odpowiedzialności za dostępność. Przykładem może być tworzenie materiałów dydaktycznych i szkoleniowych przez kadrę naukową uniwersytetów w sposób dostępny dla wszystkich studentów, a zatem także dla tych z niepełnosprawnościami. Na końcu swojego wystąpienia Ariel Fecyk zwrócił uwagę na konieczność organizowania szkoleń świadomościowych na temat niepełnoprawności przed szkoleniami specjalistyczni z zakresu dostępności.

Joanna Kamola-Brzózan z kolei zwróciła uwagę na potrzebę badania potrzeb szkoleniowych rożnymi metodami, a także na konieczność weryfikowania ich zakresu. Warto pytać, czy ktoś z kadry uczelni miał już styczność ze studentami z niepełnosprawnościami i od nich właśnie zaczynać szkolenia. Zarówno uczestnicy jak i prelegenci, zgodzili się co do faktu, iż pandemia mocno przeorganizowała dotychczas przyjętą formę szkoleń, zmuszając nijako do organizowania wydarzeń w formie zdalnej. Forma online stanowi pewien uszczerbek dla praktycznej części szkoleń, jednak, jak słusznie zauważyła Joanna Kamola-Brzózan, lepiej jest zorganizować spotkanie w formie zdalnej, aniżeli z niego całkowicie rezygnować.

Nie jest tajemnicą fakt, iż w projekcie „Dostępny Uniwersytet”, jak w większości pozostałych projektów unijnych, pierwsze problemy mogą pojawić się już na etapie pisania oraz składania wniosku, a następnie jego procedowania. Dlatego też druga część konferencji poświęcona była najbardziej palącym problemem, z którymi zmagają się beneficjenci. Mówiły o nich Anna Marciniak i Elżbieta Kuźba z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Anna Marciniak podkreśliła, jak ważna podczas składania wniosku jest ocena stanu dostępności na wejściu i określenie pożądanego stanu docelowego, a także jak istotna jest sformalizowana współpraca Uniwersytetu ze środowiskiem osób z niepełnosprawnością. 

Elżbieta Kuźba natomiast podpowiadała, jak radzić sobie z nieprzewidzianym w budżecie wzrostem cen, opóźnieniami, formalnymi, niezależnymi od beneficjenta oraz ze zbyt wysokimi założeniami wskaźników. Uczuliła jednocześnie beneficjentów na konieczność dbania o kompletność dokumentacji, konsultowanie zmian z środowiskiem osób z niepełnosprawnością, urozmaicenie szkoleń oraz dopilnowywanie terminów, a także proponowanie rozwiązań alternatywnych. Beneficjent starając się o udział w projekcie powinien skupić się na osiągnięciu celu, analizie potrzeb oraz wykonalności zadania. Powinien pamiętać również o zgodności z regulaminem, wskaźnikach, limitach raz budżecie.

W trakcie konferencji nie obyło się bez gorącej dyskusji, podczas której uczestnicy wskazywali na takie niegodności w procedowaniu prac nad projektami, jak zbyt duża rotacja opiekunów projektów, zbyt długie oczekiwanie na odpowiedź instytucji czy zbyt niskie stawki dla trenerów, powodujące obniżenie jakości szkoleń. Zgłaszane problemy spotkały się z dużym zrozumieniem ze strony przedstawicielek Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Tegoroczną, XV edycję Konferencji Pełno(s)prawny Student zakończyło wystąpienie dr Anny Rdest, omawiającej zakres oferowanego wsparcia w dostępie do uniwersytetów dla osób z niepełnosprawnościami. Dr Anna Rdest przedstawiała takie zagadnienia, jak lista usług wsparcia, weryfikacja realizacji wskaźników, analiza dobrych praktyk, czy ocena poziomu realizacji budżetu. Podkreślała, jak ważna jest trwałość działań projektowych i ich kontynuacja już po zakończeniu projektu, a także ich rozbudowa. Zwróciła ona również uwagę, że podczas analizy potrzeb studentów i pracowników Uniwersytetu brać pod uwagę należy: analizę wewnętrzną, analizę indywidualnych potrzeb, wsparcie systemowe, nieprzewidziane sytuacje, odpowiedź studenta, wsparcie w odpowiedzi na konkretną potrzebę. Oprócz standardowych form wsparcia dr Anna Rdest zwróciła uwagę na wsparcie asystentów, szkolenia czy mentoring. Pozostałe, warte rozważania na uczelniach formy wsparcia to:

• wypożyczalnie sprzętu,
• wizyty studyjne,
• regularna weryfikacja dostępności,
• dodatkowe zajęcia,
• wsparcie psychologa,
• obozy integracyjne,
• zajęcia z języka polskiego dla głuchych,
• pokoje wycieszenia,
• seminaria,
• targi wiedzy.

X Konferencja Pełno(s)prawny Student była niezwykle inspirującym i ciekawym spotkaniem.

Mamy nadzieję, że w przyszłym roku zobaczymy się znów.

Jeszcze raz serdecznie dziękujemy za liczny udział i ożywioną dyskusję!