Publicystyka - ngo.pl

Koalicyjny Komitet Wyborczy Koalicja Obywatelska

Koalicyjny Komitet Wyborczy Lewica

Koalicyjny Komitet Wyborczy Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe

Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość

Komitet Wyborczy Bezpartyjni Samorządowcy

oraz inne Komitety Wyborcze

Szanowni Państwo

Jednym z najistotniejszych wyzwań stojących w najbliższych dekadach przed Polską jest kwestia znaczącego rozwoju usług społecznych i zdrowotnych. Wynika to z powodów demograficznych, zdrowotnych, finansowych i społecznych. Wystarczy tylko przytoczyć wyzwania demograficzne. Przewiduje się, że liczba osób powyżej 75 roku życia wzrośnie z około 2,7 mln osób w 2020 r. do około 4,9 mln osób w 2035 r. Część z nich będzie wymagała coraz większego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Dziś już ocenia się, że blisko 2,5 mln osób wspieranych jest wyłącznie przez rodziny.

Podobnie wzrastają potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Ocenia się, że łącznie liczba gospodarstw domowych osób z niepełnosprawnościami wzrośnie do 2035 r. co najmniej o 861 tys. Ze względu na niskie warunki zatrudnienia notuje się wysoką fluktuację kadr wśród pracowników socjalnych i asystentów rodziny, od których zależy wsparcie w środowisku zamieszkania rodzin. Jest coraz mniej studentów na kierunku praca socjalna i pedagogika. Brakuje również asystentów osobistych osób z niepełnosprawnościami, co wymaga mądrej i systemowej regulacji, w wymiarze organizacyjnym i finansowym. 

Odsetek dzieci w pieczy zastępczej rodzinnej nie zmienia się znacząco, pozostawiając dzieci w instytucjach. Równocześnie około tysiąca postanowień sądu rodzinnego o umieszczeniu dzieci w pieczy zastępczej pozostaje niewykonanych, ponieważ nie ma miejsc w żadnej formie opieki. Nadal pozostaje nierozwiązana sytuacja co najmniej 30 tys. osób w kryzysie bezdomności. Narastają też wyzwania dotyczące zdrowia psychicznego. Brakuje powszechnej dostępności podstawowych usług dla osób z niepełnosprawnościami, w tym dzieci i młodzieży. M.in. około 100 tys. osób głuchych nie ma zapewnionego dostępu do informacji i komunikacji w Polskim Języku Migowym. Podobnie jest z osobami niewidomymi i niedowidzącymi. 

Tymczasem system usług społecznych i zdrowotnych, który spoczywa w znacznej mierze na jednostkach samorządu terytorialnego jest rachityczny i oparty o rozwiązania sprzed dziesiątek lat. Obok systemowych rozwiązań o charakterze finansowym, które są domeną władz krajowych, niezbędne jest strategiczne podejście w zakresie wdrażania deinstytucjonalizacji – rozwoju systemu usług w domu i w środowisku lokalnym, tak aby były one dostępne zarówno terytorialnie, jak i przystępne cenowo. Instytucje nie mogą stanowić głównej oferty, raczej powinny być przejściowym uzupełnieniem działań środowiskowych, a ich udział w ramach całości usług i nakładów finansowych musi stopniowo maleć.

Wymaga to intensywnych działań w gminach, powiatach i województwach, tak abyśmy w najbliższych pięciu latach byli przygotowani do nadchodzących wyzwań, które dotyczą nas samych, naszych rodzin i naszych sąsiadów.

1. Czy uważacie za niezbędne przygotowanie „mapy drogowej” rozwoju usług społecznych i zdrowotnych w samorządach poprzez Regionalne i Lokalne Plany Rozwoju Usług Społecznych i Deinstytucjonalizacji? I czy zamierzacie do tworzenia, aktualizowania i monitorowania tych planów włączać partnerów z sektora obywatelskiego? W jaki sposób?
2. Czy do realizacji usług społecznych i zdrowotnych planujecie włączyć sektor obywatelski i podmioty ekonomii społecznej? W jaki sposób i na jakich zasadach? Czy przewidujecie pierwszeństwo dla sektora społecznego?
3. Czy rodziny wspierające swoich bliskich – dzieci, krewnych, rodziców będą objęte działaniami wsparcia władz samorządowych? Jakie planujecie wsparcie w tym zakresie? Czy uważacie za konieczne stworzenie systemu informacji w gminach i powiatach, który będzie kierował potrzebujące rodziny do właściwych lokalnych podmiotów wspierających?
4. Jakie działania planujecie podjąć, żeby rozwijać usługi opiekuńcze i asystencję osobistą dla osób wymagających wsparcia w codziennym funkcjonowaniu?
5. Jakie działania planujecie rozwijać, aby wspierać rodziny w społeczności lokalnej w sytuacji problemów opiekuńczo-wychowawczych? Jakie działania będą podjęte, by rozwijać asystenturę rodziny (dodatek za pracę w terenie, superwizja, adekwatne do wspierającej roli zadania)? 
6. W jaki sposób planujecie zwiększyć liczbę rodzin zastępczych i innych rodzinnych form pieczy zastępczej?
7. W jaki sposób planujecie poprawić dostęp do mieszkalnictwa wspomaganego/ze wsparciem?
8. Jakie planujecie działania, które odpowiadają na rosnące wyzwania związane z występowaniem problemów zdrowia psychicznego, w tym również wśród dzieci i młodzieży?
9. Jakie działania planujecie podjąć, by poprawić warunki pracy i płacy pracowników pomocy społecznej oraz innych pracowników w zawodach dotyczących usług społecznych, w tym asystentów rodzin? W jaki sposób obejmiecie poprawą wynagrodzenia i warunki pracy pracowników usług środowiskowych i opieki długoterminowej?
10. Jakie planujecie działania służące zakończeniu zjawiska bezdomności i zapobieganiu jego powstawania?

Cezary Miżejewski, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych

Anna Czyżewska, Federacja Mazowia

Jakub Wilczek, Ogólnopolska Federacja na rzecz Rozwiązywania Problemu Bezdomności

Joanna Luberadzka-Gruca, Fundacja Polki Mogą Wszystko

Piotr Kuźniak, Fundacja Imago

Karolina Dreszer-Smalec, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych OFOP

dr hab. Ryszard Szarfenberg, Uniwersytet Warszawski, EAPN Polska

Jarosław Pilecki, Arte Spółdzielnia Socjalna Bielawa

Marcin Dolata, Spółdzielnia Socjalna “Uciec Dysforii”

Zbigniew Prałat, Wielkopolski Ośrodek Ekonomii Społecznej

Anna Maria Szymkowiak, Fundacja Akceptacja

Kamila Suchenek-Maksiak, Stowarzyszenie Pomocy i Interwencji Społecznej

dr hab. Agnieszka Dudzińska, Fundacja Ordo Amoris

Marzena Głogowska-Szukszto, Spółdzielnia Socjalna “Parasol”

Lidia Węsierska-Chyc, Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarnej

dr Barbara Godlewska-Bujok, ekspertka 

Anna Janiak, Spółdzielnia Socjalna FURIA 

Zbigniew Popadiuk, Pogotowie Społeczne

Izabela Krasiejko, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Rodziny 

Marta Górna, Stowarzyszenie na rzecz Leczenia Niepłodności i Wspierania Adopcji "Nasz Bocian"

Krzysztof Kotyniewicz, Polski Związek Głuchych 

Magdalena Dul-Komosińska, fundacja Habitat for Humanity Poland

Ewa Kwiesielewicz, Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych "TŁOK" 

Leszek Wasiewicz, Spółdzielnia Socjalna “DobryDzień"

Piotr Olech, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie, 
program Najpierw Mieszkanie 

Karolina Bąkowska, Stowarzyszenie Zastępczego Rodzicielstwa oddział w Złotowie

Joanna Gosiewska-Giralt, Fundacja Program Pomocy Pierwsza Praca

Ilona Pietrzak, Instytut Spraw Obywatelskich

dr Paweł Wiśniewski, Fundacja Konwent Klubów i Centrów Integracji Społecznych

Wojciech Dec, Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych

Piotr Frołowicz, Spółdzielnia Socjalna Grupa Alivio

Damian Staniszewski, Exempli Spółdzielnia Socjalna

Joanna Erbel, PLZ Spółdzielnia

Barbara Sadowska, przewodnicząca zarządu Fundacji Pomocy Wzajemnej BARKA

Winicjusz Rygielski, Płużnicka Spółdzielnia Socjalna “Pomocna ekipa”

Ewelina Gzowska, Spółdzielnia Socjalna “POŻYTEK”

Wojciech Wekwert, Chrześcijańska Fundacja Rozwoju Osobistego RONDO

Aleksander Pindral, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Wrocławskie

Szymon Szerszeniewicz, Spółdzielnia Socjalna Sianów 

Aneta Makowska-Bojsza, Stowarzyszenie Adelfi

dr hab. Mariusz Kwiatkowski, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Fundacja Partycypacja

Teresa Bocheńska, Bank Żywności w Elblągu

Paulina Nowak, Spółdzielnia Socjalna “Bajkolandia” 

Zenon Matuszko, Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej z Wałbrzycha

Bartłomiej Głuszak, Federacja Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego-FOSa

Krzysztof Galiński, Spółdzielnia Socjalna Belna Darga

Marcin Juszczyk, PROFES Spółdzielnia Socjalna

Julia Koczanowicz-Chondzyńska, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

Marcin Tylman, Fundacja Aktywizacji i Integracji

Kazimierz Słobodzian, prezes Śląskiego Forum Organizacji Pozarządowych “KAFOS” 

Renata Rogowska, Fundacja Eudajmonia

Piotr Kubarewicz, Regionalna Platforma Współpracy na rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej

Michał Lewandowski, OPZZ Konfederacja Pracy

Monika Lewandowska, Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Sopot

Adam Zawisny, Stowarzyszenie Instytut Niezależnego Życia

Jarosław Wojtasiński, Stowarzyszenie Rodzicielstwa Zastępczego Jedno Serce

Michał Guć, Wiceprezydent Gdyni

Paweł Maczyński, Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej

Maria Lewandowska-Mika, Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych