Publicystyka - ngo.pl

Odpowiedź znajdujemy w poglądach Margaret Thatcher oraz Ronalda Regana. Uważali oni, że jedynie niewidzialna ręka rynku jest w stanie zapewnić dobrobyt, a rola państwa powinna zostać ograniczona do minimum. Zła sytuacja ekonomiczna wielu państw strefy euro przekonuje polityków, że należy odejść od neoliberalnej polityki gospodarczej na rzecz budowania welfare state państwa socjalnego, zwanego również państwem dobrobytu.

Zanim rozpocznie się rozważania na temat tej koncepcji polityki gospodarczej, należy ją zdefiniować. Webster definiuje welfare state jako państwo, w którym za opiekę nad społeczeństwem w takich sprawach jak opieka społeczna, zdrowie, edukacja, mieszkanie i warunki pracy jest odpowiedzialny rząd.

W polskiej encyklopedii prezentuje się pojęcie welfare state jako państwo dobrobytu. Całkowicie ukształtowała się ono po drugiej wojnie światowej (Zieliński 1998: 1).

Organizacje pozarządowe odgrywają istotną rolę w państwach socjalnych, wspierając różnorodne obszary życia społecznego i gospodarczego. Państwo socjalne to koncepcja, w ramach której państwo pełni aktywną rolę w zapewnianiu opieki społecznej, ochrony socjalnej oraz równości szans dla obywateli. Organizacje pozarządowe (NGO) mogą wspierać i uzupełniać działania państwa w tych obszarach na kilka sposobów:

1. Pomoc społeczna: Organizacje pozarządowe często oferują pomoc społeczną osobom potrzebującym, takim jak bezdomni, osoby starsze, osoby niepełnosprawne czy osoby dotknięte przez kryzysy humanitarne. Mogą one dostarczać schronienie, żywność, opiekę zdrowotną oraz inne formy wsparcia, wzbogacając programy państwowe.
2. Edukacja i kultura: NGO mogą prowadzić programy edukacyjne, szkolenia zawodowe, czy też zajęcia kulturalne, które mogą być nieodpowiednio pokrywane przez system edukacyjny państwa socjalnego.
3. Ochrona praw człowieka: Organizacje pozarządowe często działają jako obrońcy praw człowieka, monitorując i raportując przypadki naruszeń praw człowieka oraz wspierając ofiary takich działań. Mogą one także działać na rzecz praw mniejszości, kobiet, dzieci, osób LGBT+ i innych grup narażonych na dyskryminację.
4. Rozwój społeczności lokalnych: NGO mogą wspierać rozwój społeczności lokalnych poprzez inicjowanie projektów rozwojowych, budowę infrastruktury społecznej, promowanie przedsiębiorczości społecznej czy też organizowanie aktywności społeczno-kulturalnych.
5. Monitorowanie i lobbowanie: Organizacje pozarządowe mogą pełnić rolę monitorującą działania rządu i instytucji publicznych, przyczyniając się do transparentności i odpowiedzialności władz. Ponadto mogą one angażować się w działania lobbingowe, reprezentując interesy społeczne i wpływając na kształtowanie polityk publicznych.
6. Innowacje społeczne: NGO często są źródłem innowacyjnych rozwiązań społecznych, testując nowe podejścia do rozwiązywania problemów społecznych i wprowadzając skuteczne praktyki, które mogą być później adaptowane przez sektor publiczny.

W państwie socjalnym współpraca między sektorem publicznym a organizacjami pozarządowymi jest istotna dla skutecznego funkcjonowania systemu opieki społecznej i zapewnienia równości szans dla wszystkich obywateli. Organizacje pozarządowe mogą uzupełniać działania państwa, wzbogacając oferowane usługi oraz reprezentując różnorodne potrzeby i interesy społeczne.

Organizacje pozarządowe (NGO) działające w państwach socjalnych mogą przyjmować różne formy i skupiać się na różnych obszarach działalności. Państwa socjalne charakteryzują się wysokim stopniem zaangażowania państwa w zapewnienie opieki społecznej i równości społecznej, co często prowadzi do istnienia różnorodnych organizacji pozarządowych, które uzupełniają działania sektora publicznego. Oto kilka przykładowych rodzajów organizacji pozarządowych, które mogą działać w państwach socjalnych:

• Organizacje charytatywne: Skupiają się na udzielaniu pomocy osobom najbardziej potrzebującym, takim jak bezdomni, osoby ubogie, czy też ofiary katastrof naturalnych. Mogą dostarczać żywność, schronienie, odzież, wsparcie finansowe i inne formy pomocy.
• Organizacje zajmujące się zdrowiem i opieką społeczną: Działają w obszarach takich jak opieka zdrowotna, wsparcie dla osób starszych, niepełnosprawnych, osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, oraz osób potrzebujących opieki długoterminowej.
• Organizacje edukacyjne: Oferują różnego rodzaju programy edukacyjne, kursy, warsztaty i szkolenia mające na celu podniesienie kwalifikacji zawodowych, integrację społeczną czy też promowanie wartości edukacyjnych.
• Organizacje ochrony środowiska: Skupiają się na ochronie środowiska naturalnego, promocji zrównoważonego rozwoju, edukacji ekologicznej i działaniach na rzecz ochrony różnorodności biologicznej.
• Organizacje prawne i społeczne: Oferują pomoc prawną, edukację prawną oraz działają na rzecz obrony praw osób dyskryminowanych, marginalizowanych lub wykluczonych społecznie.
• Organizacje kulturalne i sportowe: Promują aktywność kulturalną, artystyczną oraz sportową w społecznościach lokalnych, organizując wydarzenia, festiwale, koncerty, imprezy sportowe i warsztaty.
• Organizacje religijne: Świadczą pomoc społeczną, oferują wsparcie emocjonalne, duchowe i materialne dla swoich wyznawców oraz dla osób potrzebujących.

Te rodzaje organizacji pozarządowych mogą istnieć w różnych konfiguracjach i mogą być zarówno lokalne, krajowe, jak i międzynarodowe. W państwach socjalnych, gdzie istnieje wysoki poziom opieki społecznej ze strony państwa, organizacje pozarządowe często działają uzupełniająco, wypełniając luki w systemie opieki społecznej, dostarczając bardziej zindywidualizowane lub specjalistyczne wsparcie oraz angażując się w działania społeczne i edukacyjne.

Państwo opiekuńcze i jego reformy były i są przedmiotem licznych sporów i debat. Spór o państwo opiekuńcze toczyły osoby reprezentujące sceptyczne stanowisko i broniące wypracowanych rozwiązań, które mimo, że niedoskonałe to lepsze po potencjalnych zmianach dostosowawczych od radykalnych reform (Szarfenberg 2009:8).

Swoistymi przykładami takich reform są zmiany systemu pomocy społecznej i usług prozatrudnieniowych w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych pod rządami Blaira i Clintona.

W kręgach naukowych w obu tych krajach po dominacji poglądów sceptycznych opinie skrajnie krytyczne stały się sporadyczne. Doszło do tego, ponieważ wyniki badań wykazały, że zreformowane programy oraz systemy mają nieznacznie lepsze efekty. Przykładem na to jest obniżenie ubóstwa wśród dzieci(Szarfenberg 2009: 9).

Obecnie państwo utraciło prymat w kształtowaniu polityki społecznej. Obok państwa na znaczeniu zyskują sektory obywatelski, samorządowy i komercyjny. Wspomniane sektory mają znaczącą rolę w USA, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Przyjęto wręcz zasadę, że obywatel demokratycznego państwa ma prawo rynkowego wyboru to znaczy od jakiego sektora chce otrzymywać usługi (Grewiński 2007:1).

Reformy w polityce społecznej powinny zmierzać w stronę zmniejszenia roli państwa. Zadaniem państwa powinna być koordynowanie systemu oraz kontrola nad realizowanymi przez inne podmioty zadaniami społecznymi.

Przy takim podejściu istnieje potrzeba dofinansowania samorządu, ponieważ wielu gminom i powiatom w Polsce brakuje środków na realizację powierzonych im zadań społecznych.

Dyskusje nad przyszłością państwa opiekuńczego są niezwykle istotne z punktu widzenia polityki społecznej prowadzonej przez państwa Unii Europejskiej. Powinna ona zmierzać ona do realizacji celów Strategii Lizbońskiej. Cele te determinują kształtowanie nowoczesnej polityki społecznej.

Jedynie takie podejście stwarza szansę na zmniejszenie bezrobocia, zwiększenie integracji społecznej, co powinno przyczynić się do wzrostu spójności społecznej w państwach Unii Europejskiej (Grewiński 2007:2).

W państwach dobrobytu organizacje pozarządowe odgrywają niezwykle istotną rolę w uzupełnianiu i wspieraniu systemów opieki społecznej. Dzięki swojej elastyczności, innowacyjności i bliskiemu kontaktowi z lokalnymi społecznościami, te organizacje są w stanie skutecznie reagować na potrzeby obywateli. Nie tylko dostarczają one pomoc materialną, wsparcie emocjonalne i usługi społeczne, ale również promują aktywność społeczną i edukację, budując więzi społeczne oraz wzmacniają solidarność.

Wzmacniając demokrację i partycypację obywatelską, organizacje pozarządowe stanowią istotny element społeczeństwa obywatelskiego, przyczyniając się do lepszej reprezentacji różnorodnych interesów społecznych. Ich rola jest nie tylko uzupełnieniem działań rządu, ale również kontrolą społeczną i katalizatorem zmian społecznych. Dlatego też, wspieranie i promowanie działań organizacji pozarządowych w ramach państwa dobrobytu jest kluczowym elementem budowania społeczeństwa opartego na zasadach sprawiedliwości społecznej, równości i solidarności.

Adam Przybylski – absolwent politologii i filologii germańskiej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Ukończył również studia z zakresu administracji elektronicznej i zaawansowanych technologii informatycznych. Współpracuje z Warmińsko-Mazurskim Sejmikiem Osób z Niepełnosprawnościami w zakresie wyrównywania szans osób z niepełnosprawnościami. Publikuje artykuły o problemach osób z niepełnosprawnościami. Pracownik Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego. Organizował konferencje o projektowaniu uniwersalnym i warsztaty z zakresu funkcjonowania osób z niepełnosprawnością wzrokową.