Publicystyka - ngo.pl

Projekt założeń projektu ustawy – Prawo działalności gospodarczej został przekazany 26 marca 2015 r. do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Wcześniej dokument był poddany uzgodnieniom międzyresortowym oraz konsultacjom społecznym (w grudniu 2014 i styczniu 2015 r.). W lutym odbyła się konferencja uzgodnieniowa, podczas której instytucje i organizacje biorące udział w konsultacjach mogły raz jeszcze wyrazić swoją opinię.

Zarówno podczas konsultacji, jak i podczas konferencji uzgodnieniowej przedstawiciele organizacji pozarządowych i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) zwracali uwagę na konsekwencje, jakie może mieć wprowadzenie nowej definicji działalności gospodarczej dla działalności prowadzonej przez organizacje pozarządowe.

Pierwotnie zaproponowana przez MG definicja działalności gospodarczej mówiła, że "jest to stała działalność zarobkowa lub mająca inny cel gospodarczy wykonywana na własne ryzyko w sposób trwale zorganizowany i ciągły".

Stowarzyszenie Klon/Jawor w opinii przesłanej do Ministerstwa Gospodarki w trakcie konsultacji społecznych pytało, czy oznacza to, że „organizacje prowadzące działalność odpłatną (ale nie zarobkową) będą musiały rejestrować działalność gospodarczą w KRS? Czy prowadzenie szkół w systemie oświaty oraz inne rodzaje działalności nie uznawane w obecnym systemie prawnym za działalność gospodarczą po wprowadzeniu nowej definicji staną się działalności gospodarczą?”.

Stowarzyszenie sugerowało także, że należy się zastanowić się nad wprowadzeniem definicji sprzedaży charytatywnej – akcyjnej, okazjonalnej sprzedaży na cele społeczne, statutowe organizacji pozarządowej.

W komentarzu Ministerstwa Gospodarki czytamy, że zamiarem MG „nie jest rozszerzanie kręgu podmiotów, które podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców KRS. W tym zakresie projekt nie przewiduje zmian” oraz, że wprowadzenie nowych definicji „wykracza poza zakres przedmiotowy ustawy”.

Z kolei Minister Pracy i Polityki Społecznej w czasie uzgodnień międzyresortowych zwrócił uwagę, że „Wprowadzenie definicji utrudni ocenę rodzaju prowadzonej działalności przez organizacje pozarządowe działające na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 20003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Ustawa ta dopuszcza prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego, która pod określonymi warunkami nie stanowi działalności gospodarczej. Dodatkowe wątpliwości mogą powstać w związku ze stosowaniem ulg i zwolnień podatkowych, z których korzystają organizacje nie działające w celu osiągnięcia zysku”.

Na co Ministerstwo Gospodarki odpowiedziało: „Cel gospodarczy to taki, który jest realizowany w związku z obrotem gospodarczym, na tle wymiany usług i towarów. Może być realizowany na dowolnym etapie procesu gospodarczego przez przedsiębiorców. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w art. 6 wprost wyłącza działalność pożytku z zakresu działalności gospodarczej. Wyjątki zostały szczegółowo określone w art. 9. PDG w tym zakresie nie będzie nic zmieniać”.

Ponadto MPiPS zauważyło niewłaściwe określenie, że „działalność gospodarcza może być wykonywana w formie fundacji. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami RP celów społecznie albo gospodarczo użytecznych (ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Fundacje mogą prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów (art. 5 ust. 5). Tym samym działalność gospodarcza fundacji ma charakter akcesoryjny i nie może być głównym celem jej działalności”.

Ministerstwo Gospodarki zgodziło się z tą uwagą i zapowiedziało, że katalog form prowadzenia działalności gospodarczej zostanie usunięty z projektowanej ustawy.

Kolejną sprawą podniesioną przez MPiPS było wprowadzenie nowego trybu zlecania zadań publicznych dla organizacji pozarządowych reprezentujących przedsiębiorców. Resort pracy uznał to za bezcelowe, ponieważ „Zadania publiczne w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie zlecane są organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 ww. ustawy w trybie otwartego konkursu ofert. Tryb ten gwarantuje równy dostęp organizacji do ubiegania się o realizację zadań publicznych i poprzez ocenę złożonych ofert przez komisję konkursową zapewnia transparentny wybór”.

MG odpowiedziało na to, że „ustawa o wolontariacie dotyczy innych dziedzin życia społecznego (por. art. 4 ust. 1 ustawy o wolontariacie i działalności pożytku publicznego)”, natomiast sam tryb konkursowy „może być faktycznie wykorzystany”.

Ostatecznie w projekcie założeń projektu ustawy – Prawo działalności gospodarczej, przekazanym Stałemu Komitetowi Rady Ministrów wprowadzono zmiany, które wydają się odpowiadać na postulaty organizacji i MPiPS.

Przede wszystkim zmieniono definicję działalności gospodarczej, rezygnując ze sformułowania „inny cel gospodarczy”. W obecnym projekcie więc poprzez działalność gospodarczą rozumie się „działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły".

Zmieniono także zapisy dotyczące zlecania zadań publicznych: przewidziano tryb konkursowy i odwołano się do zasad opisanych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.