Publicystyka - ngo.pl

Przypomnijmy, że przed wakacjami kierownictwo spółki non-profit Laboratorium Cogito dowiedziało się, że mimo wcześniejszych zapewnień, nie zostanie przedłużona umowa, na mocy której przez trzy lata spółka wynajmowała od skarbu państwa ośrodek, w którym prowadziła działalność hotelową i cateringową, zatrudniając przy tym ponad 20 osób chorujących psychicznie i po kryzysach. Działalność gospodarcza tam prowadzona służyła celom statutowym - zdrowotnej, zawodowej i społecznej rehabilitacji osób zatrudnionych.

Niestety wojewoda małopolski Jerzy Miller nie uznał argumentów o społecznej wartości dodanej wytwarzanej przez spółkę, nie przedłużył jej umowy i ogłosił konkurs na wynajęcie ośrodka. W konkursie tym wziąć mogły udział jedynie organizacje pozarządowe ze statusem organizacji pożytku publicznego, co wykluczyło Laboratorium Cogito oraz wiele innych organizacji.

Czytaj też inne teksty nt. Zielonego Dołu na Ekonomiaspoleczna.pl >

Kraków, 31 sierpnia 2013 r.

Szanowni Państwo,

Za chwilę rozstrzygnie się konkurs o nowego Gospodarza Zielonego Dołu. Niestety będzie to konkurs bez Laboratorium COGITO. Majowa decyzja nieprzedłużania współpracy z naszą firmą społeczną – Liderem Przedsiębiorczości Społecznej i Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej pomimo całorocznych zapewnień o jej kontynuacji, była jak grom z jasnego nieba. Doprowadziła do załamania planu budżetowego na lata 2013/2014. Praktycznie ta decyzja likwidowała firmę i skazała 23 osoby na utratę pracy.

Spotkała nas wielka krzywda. Nastąpiło załamanie zaufania. Ludziom zabrano nadzieję. Opinie prawników są jednoznaczne. Były wszelkie podstawy do kontynuacji wieloletniej umowy. I taką decyzję obiecywano nam jednoznacznie przez cały rok wspólnych spotkań. Ta decyzja pozostaje dla nas tajemnicą. Dotyczy osób chorujących psychicznie, wyklucza ich z życia zawodowego. Zamyka drogę do zdrowienia. I to wszystko dzieje się w czasach, kiedy realizujemy Małopolski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, kiedy wieloletnią pracą stworzyliśmy inkubator przedsiębiorczości, okręt flagowy ekonomii społecznej, wzór dla kraju.

Warunki konkursu są nieprzejrzyste. Oczekiwania, że organizacje pozarządowe zainwestują kolejne, olbrzymie środki z perspektywą trzymiesięcznego wypowiedzenia po naszym doświadczeniu jest niedopuszczalne. Inne zapisy konkursu są nieprzejrzyste, a brak jednego Gospodarza powtórzy historię poprzednich 20 lat, kiedy Zielony Dół przynosił straty, stopniowo ulegał degradacji a urzędnicy planowali w ogrodzie hodować lamy.

Sytuacja pracy jest w Małopolsce katastrofalna. Tylko 2% osób chorujących psychicznie posiada pracę a potrzebuje jej 60%. Od czasu Hoteli Cogito nie powstają w Małopolsce firmy społeczne dla osób chorujących psychicznie. Są grupą najbardziej wykluczoną z rynku pracy. Wydawało się, że nikt się o nich nie upomni, ale upomniał się cały kraj – osoby, stowarzyszenia, autorytety społeczne, samorządy i organizacje państwowe.

Teraz Laboratorium COGITO musi zabezpieczyć naszych pacjentów, przeżyć z nimi traumę związaną z utratą pracy i poprzez kolejne lata próbować odbudować dokonane zniszczenia. Stowarzyszenie Rodzin „Zdrowie Psychiczne” po wspólnych naradach weźmie udział w konkursie, aby śledzić jego „społeczny charakter” i prowadzić dalej w wyremontowanym przez w ostatnich trzech latach małym budynku na terenie Zielonego Dołu mieszkanie chronione.

Trzy ważne tematy dotyczące przyszłości.

Chcemy zrozumieć, dlaczego takie wydarzenie mogło mieć miejsce i co zrobić, żeby się nigdy więcej nie powtórzyło?

Liczymy na zwrot nakładów, które chcemy przeznaczyć na kontynuację naszej misji, naszych działań statutowych. Nie wyobrażamy sobie, aby zabrano wszystkie nasze oszczędności, jakie zainwestowaliśmy we własność Urzędu Wojewódzkiego. Nie chcemy społecznych pieniędzy oddać deweloperowi.

Szukamy wiarygodnego politycznego partnera do budowania polityki społecznej, do budowania zaufania społecznego, do budowania ekonomii społecznej w Polsce, do powoływania firm społecznych, tworzenia dobrych praktyk i wzorców dla kraju. Kraków był takim miastem, w którym duch Kępińskiego i Tischnera pozwalał dotychczas wierzyć, że nie są to tylko marzenia.

dr hab. Andrzej Cechnicki

Wiceprzewodniczący Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej

Ponadto, mimo że sytuacja ośrodka praktycznie jest przesądzona, kolejne instytucje apelują do wojewody małopolskiego o wycofanie się z wypowiedzenia spółce Laboratorium Cogito umowy najmu ośrodka. Wojewoda wciąż pozostaje nieugięty mimo argumentów na rzecz ważnej roli tego miejsca przytaczanych przez autorytety w dziedzinie zdrowia psychicznego.

Ministerstwo Zdrowia w liście do Laboratorium Cogito poinformowało, że już 21 czerwca skierowało do wojewody małopolskiego Jerzego Millera pismo z prośbą o rozważenie możliwości zmiany decyzji w sprawie wypowiedzenia umowy dzierżawy ośrodka „Zielony Dół”. Jednocześnie przedstawiciel Wydziału Psychiatrii i Patologii Społecznych Departamentu Zdrowia Publicznego wyraża w liście podziękowania za działalność Laboratorium Cogito na rzecz integracji osób niepełnosprawnych umysłowo i promowania pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych jako pracowników.

Konsultant Wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dr n.med. Krzysztof Walczewski przesłał 23 sierpnia do wojewody małopolskiego list poparcia dla „Zielonego Dołu”. W liście podkreśla znaczenie ośrodka dla funkcjonowania całego systemu ochrony zdrowia psychicznego w województwie. Zdaniem konsultanta, „Zielony Dół” to ośrodek wzorcowy tworzący standardy i nowe metody pracy leczniczo- rehabilitacyjnej, wdrażane w innych instytucjach rehabilitacyjnych i szpitalach.

Specjalista przytacza w liście szereg danych wskazujących na niewystarczającą dostępność oferty leczniczej skierowanej do osób niepełnosprawnych psychicznie na terenie województwa małopolskiego. „W tej sytuacji epidemiologicznej należy wyrazić opinię, że praca ośrodka „Zielony Dół” jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania ochrony zdrowia publicznego w Małopolsce”. Likwidacja ośrodka może doprowadzić do destabilizacji systemu opieki psychiatrycznej w województwie, czego skutki mogą być katastrofalnie.

25 września w Krakowie odbędzie się konferencja z udziałem przedstawicieli władz, organizacji pozarządowych i środowiska naukowego oraz mediów, na której dyskutowana będzie sytuacja w Zielonym Dole – jak do niej doszło i czy można było znaleźć lepsze rozwiązanie.