Publicystyka - ngo.pl

Forum zorganizowane zostało przez Stowarzyszenie Verte i Fundację
Rozwoju Demokracji Lokalnej w ramach programu "Partnerstwo dla III Sektora" oraz projektu
"Lider - Pakty Współpracy", finansowanego przez Euroregion "Sprewa-Nysa-Bóbr".
Spotkanie poświęcone było wymianie doświadczeń na temat pozyskiwania funduszy europejskich.

Dyrektor Ośrodka Regionalnego Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w
Zielonej Górze Józef Suszyński przedstawił projekt stanowiska (przygotowany przez FRDL, Verte oraz
łączników ds. funduszy europejskich) w sprawie uproszczenia procedur obowiązujących przy ubieganiu
się o środki unijne. Projekt stanowiska (poniżej jego treść) został przyjęty jednogłośnie. W
następstwie skierowane ono będzie do instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie funduszy, na ręce
marszałka lubuskiego, wojewody lubuskiego i eurodeputowanych.

My, uczestnicy II Regionalnego Forum Inicjatyw Pozarządowych zebrani w
dniu 31 maja w Urzędzie Marszałkowskim w Zielonej Górze wyrażamy swoje stanowisko w sprawie
stosowanych procedur wyłaniania projektów objętych wsparciem funduszy europejskich.

1. Wysoki stopień centralizacji zarządzania funduszami strukturalnymi
   nie pozwala na bieżące konsultowanie pojawiających się problemów. Znacznie łatwiej jest uzyskać
   potrzebne informacje w przypadku składania wniosków w regionie (WUP, RIF).

2. Wspomniana centralizacja zarządzania nie zaprocentowała niestety
   unifikacją procedur. Stosowane są w konkursach do poszczególnych działań różne zasady np. w jednym
   konkursie liczy się data stempla pocztowego, w innym data wpływu albo w jednym należy potwierdzać
   zgodność z oryginałem czytelnym podpisem i pieczątką instytucji, a w innym pieczątką imienną i
   podpisem nieczytelnym.

3. Skomplikowana procedura konkursowa - wytyczne instytucji
   wdrażających do poszczególnych konkursów wprowadzają dodatkowe komplikacje i odbiegają często od
   źródłowych dokumentów programowych. Bardzo rozbudowany i skomplikowany formularz wniosku preferuje
   mocne organizacje o przeszkolonej kadrze. Wypełnienie formularza wniosku nie powinno sprawiać
   trudności typowym organizacjom społecznym po krótkim przeszkoleniu jej członków. Oferta szkoleniowa
   dla NGO nie odpowiada zapotrzebowaniu, możliwościom finansowym i nie uwzględnia zróżnicowanego
   poziomu wiedzy posiadanej przez organizacje. Przy obecnej procedurze potrzebna jest znacznie
   większa od proponowanej liczba szkoleń i warsztatów skierowanych do NGO z tego zakresu - mało jest
   ngo o gruntownej wiedzy niezbędnej do przygotowania tak skomplikowanego wniosku.

4. Nieustająca zmiana warunków gry np. ciągłe doskonalenie generatora
   wniosków (mimo to do priorytetu drugiego do ZPORR nadal obowiązuje wersja WORD, generator w
   budżecie projektu zaokrągla kwoty po przecinku, co powoduje groszowe różnice i "nie zamykanie
   się" budżetu), zmiany formularzy załączników na kilka dni przed terminem złożenia wniosku, czy
   też wymaganie załączników nie określonych w wytycznych albo zmiana interpretacji po złożeniu
   wniosków. (Najpierw 4000 znaków ma być na cały punkt, a potem dla każdego z podpunktów. Mimo
   stanowiska ministerstwa o stosowaniu interpretacji z okresu składania wniosków KOP uzasadniała
   niższą ocenę "zbyt małą ilością cytatów dokumentów programowych").

5. Trudne do spełnienia wymogi zabezpieczenia finansowego dotacji. Od
   organizacji wymaga się podpisywania weksli wraz z deklaracją wekslową. Oznacza to, że - jeśli
   instytucja nie posiada własnego wystarczającego majątku - za powodzenie realizacji projektu zarząd
   organizacji musi odpowiadać własnym majątkiem.

6. W wielu konkursach wymagany finansowy wkład własny stanowi poważną
   barierę dla małych organizacji. Część programów (np. Interreg IIIa) zakłada realizację projektów za
   środki własne organizacji, a następnie refundację kosztów. Skąd wziąć na to środki?
   
   
   W projektach finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego zbyt niska pierwsza transza (20%)
   środków na realizację projektu powoduje konieczność wyboru płatności comiesięcznych i
   comiesięcznych rozliczeń;

7. Brak procedur odwoławczych od postanowień Komisji Oceny
   Projektów.

8. Opóźnienia w przekazywaniu informacji, umów i środków na realizację
   projektów.

9. Brak podręczników, ekspertyz, podpowiedzi do budżetów (np. co to
   znaczy cena rynkowa za noclegi w województwie lubuskim?).

10. Brak monitoringu i współpracy w ramach powiatów, województw - nie
    wiadomo, kto pisze, jaki wniosek, czy przypadkiem nie dla tej samej grupy docelowej w tym samym
    powiecie?

11. Brak analiz wstępnych, badań, które mogłyby być wykorzystane przez
    projektodawców z NGO w procesie przygotowania wniosków.

12. Niespójność działań ze środków przedakcesyjnych i funduszy
    strukturalnych np. z PHARE 2001 promowano powstanie partnerstw na rzecz zatrudnienia, a teraz nie
    ma żadnych priorytetów dla tych partnerstw w sięganiu po środki z EFS.

13. Zbyt słabe przygotowanie, a nieraz wręcz niekompetencja niektórych
    pracowników przyjmujących wnioski (np. informowanie wnioskodawcy, że istnieje możliwość dołączenia
    dodatkowych załączników nie wymienionych w wytycznych).

1. Informowanie wnioskodawcy o słabych stronach wniosku oraz możliwość
   powtórnego złożenia jego udoskonalonej wersji.

2. Możliwość usunięcia błędów formalnych przed posiedzeniem Komisji
   Oceny Projektów. Znacznie sprawniej mechanizm ten działa w regionie.

3. Życzliwość, coraz wyższy poziom kompetencji oraz wola współpracy z
   organizacjami pozarządowymi wielu pracowników instytucji przyjmujących wnioski.

Oczekujemy na uwzględnienie naszych uwag w pracach nad doskonaleniem
procedur związanych z kwalifikowaniem do wsparcia funduszami europejskimi projektów
przygotowywanych przez organizacje pozarządowe.

1. Decentralizację zarządzania funduszami europejskimi.

2. Unifikację procedur, tam gdzie nie ma potrzeby różnicowania wymagań
   proceduralnych.

3. Uproszczenie procedur na wzór innych krajów UE.

4. Odstąpieni od praktyki nieustającej zmiany warunków
   aplikowania.

5. Utworzenie funduszy gwarancyjnych dla organizacji pozarządowych
   ułatwiających zabezpieczenie finansowe dotacji,

6. Zniesienie lub zminimalizowanie wymaganej wysokości wkładu własnego
   oraz ujednolicenie tego wymogu we wszystkich wytycznych do konkursów z udziałem NGOs'ów (np.
   wszędzie 1%). Odstąpienie od zasady refundacji. Zwiększenie wielkości pierwszej transzy do 40%.

7. Wprowadzenie procedury odwoławczej od postanowień Komisji Oceny
   Projektów.

8. Wyeliminowanie opóźnień w przekazywaniu informacji, umów i środków
   na realizację projektów.

9. Ułatwienie zdobywania przez ngos'y wiedzy potrzebnej do
   aplikowania poprzez zapewnienie dodatkowych analiz, badań wstępnych, ekspertyz dotyczących cen
   rynkowych, szkoleń - warsztatów, promocję partnerstw w ramach projektów własnych instytucji
   wdrażających składanych do priorytetów Pomocy Technicznej,

10. Zapewnienie monitoringu projektów w powiatach i regionach.

11. Wprowadzenie w kryteriach priorytetów dla projektów składanych
    przez partnerstwa międzysektorowe (samorząd - ngo),

12. Wydzielenie środków publicznych (krajowych lub zagranicznych) na
    wymianę doświadczeń z wdrażania projektów unijnych z ngo "starych" krajów UE.

13. Stałe podnoszenie kwalifikacji osób uczestniczących w procedurze
    przyjmowania i weryfikacji wniosków.

Mamy nadzieję, że nasze stanowisko będzie pomocne w usprawnianiu
procedur składania wniosków przez organizacje pozarządowe, co pozwoli na ich umocnienie i większe
niż w chwili obecnej wykorzystanie potencjału aktywności społecznej do rozwoju naszego kraju. Jest
to szczególnie ważne w kontekście wciąż niskiego w naszym kraju zaangażowania mieszkańców w sprawy
publiczne i związanego z tym zbyt powolnego budowania społeczeństwa obywatelskiego.