23 stycznia 2003 na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym (projekt wpłynął do Sejmu 15 października 2002). Projekt referowała Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych, Jolanta Banach.
Komisja ustaliła, że będzie pracować nad projektem w pełnym składzie. Zgłoszono wniosek o powołanie specjalnej podkomisji – został on jednak odrzucony. 24 stycznia 2003 prezydium komisji ustaliło terminarz posiedzeń, na których prowadzone będą prace nad ustawą o zatrudnieniu socjalnym. Możliwe jest przyjęcie ustawy w połowie roku.
Relacjonuje Anna Machalica-Pułtorak – prezes Stowarzyszenia Otwarte Drzwi , która uczestniczyła w pracach nad przygotowaniem projektu ustawy o zatrudnieniu socjalnym:
Projekt jest ważny z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze jest próbą realizacji szerszej polityki Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, mającej na celu integrację działań na polu pomocy społecznej w Polsce. Potrzebna jest nam zmiana systemowa. Wsparcie udzielane jest obecnie „branżowo” – oddzielnie w sytuacji bezrobocia, oddzielnie w sytuacji bezdomności, oddzielnie uzależnienia, niepełnosprawności itp. Stan ten dobrze ilustruje ilość instytucji stworzonych do rozwiązywania cząstkowych problemów. Między poszczególnymi rodzajami placówek nie ma współpracy. Pomoc nie jest skuteczna, a osoby znajdujące się w trudnej sytuacji krążą między kilkoma miejscami oferującymi wzajemnie uzupełniające się rodzaje pomocy. Zatrudnienie socjalne to próba wypracowania rozwiązania, w ramach którego udzielana byłaby kompleksowa pomoc osobom wykluczonym (bezdomnym, bezrobotnym, uzależnionym).
Po drugie takie placówki jak opisane w ustawie Centra Integracji Społecznej są nam potrzebne do skutecznej absorpcji środków unijnych. Trzeba przygotować się do przyjęcia funduszy strukturalnych. W ramach obecnego systemu byłoby to bardzo trudne.
W dyskusji podczas posiedzenia komisji, pojawiły się wyrażane już wcześniej głosy przeciwko projektowi. Silny lobbing prowadzi Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ustawa narusza bowiem status quo zapewniające stały dopływ środków na przeciwdziałanie alkoholizmowi. Poza tym PARPA poczuła się dotknięta pominięciem jej w toku pracy nad projektem. Istnieje obawa, że ten głos – silnego i zorganizowanego środowiska – poważnie zagrozi projektowi ustawy.
Bardzo cenne byłoby wsparcie i uczestnictwo w pracach komisji ekspertów. Jednak aby komisja zdecydowała się na takie wsparcie potrzebny jest silny lobbing. Tymczasem zdania na temat projektu podzielone są nawet w samym SLD.
W tej sytuacji szczególnie ważne są wszystkie działania na rzecz przyjęcia ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Przypomnę, że powołana została Ogólnopolska Konfederacja na rzecz Zatrudnienia Socjalnego. Konfederację utworzyły 24 organizacje niosące pomoc osobom społecznie wykluczonym. Od kilku miesięcy prowadzona jest publiczna dyskusja na temat idei zatrudnienia socjalnego. Organizowane były spotkania z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Pracy oraz przedstawicieli organizacji. Poważną naukową debatę na ten temat prowadzi Instytut Spraw Publicznych (w ramach projektu Rola Służb Społecznych w stymulowaniu przedsiębiorczości). Warto też dostrzec i nagłośnić niewątpliwy międzynarodowy sukces Barki (o Nagrodzie Banku Światowego pisaliśmy w wiadomościach – red.)
Trudno jednak prowadzić skuteczny i długotrwały lobbing kiedy na co dzień pomaga się potrzebującym. Nie zostawimy przecież swoich podopiecznych…
