Zapytaj prawnika... Oddział terenowy pracodawcą. Możliwe?
Stowarzyszenie tworzy oddziały terenowe – w języku prawników – jednostki terenowe. Oddziały mogą mieć osobowość prawną lub też mogą być osobowości prawnej pozbawione. Czy oddział bez osobowości prawnej zatrudnia pracowników, tzn. czy jest PRACODAWCĄ? Przeczytaj wyjaśnienia kancelarii Wardyński i Wspólnicy w ramach cyklu ngo.pl i Centrum Pro Bono!
PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ
ODPOWIEDŹ KANCELARII WARDYŃSKI I WSPÓLNICY
Odpowiedź na pytania zadane przez stowarzyszenie zależy w znacznej mierze od statusu, jaki ma terenowa jednostka organizacyjna stowarzyszenia, tj. od tego, czy ma ona status pracodawcy wewnętrznego w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy czy też nie.
Oddział (jednostka terenowa) nie ma statusu pracodawcy wewnętrznego
Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Wszelkich czynności z zakresu prawa pracy za tę jednostkę (w tym czynności zawierania i rozwiązywania umów o pracę) powinien dokonywać zarząd stowarzyszenia, zgodnie z zasadami jego reprezentacji. Dotyczy to także członków zarządu jednostki terenowej (tzn. sytuacji ich zatrudniania, podpisywania z nimi umów, wynagradzania).
Oddział (jednostka terenowa) ma statusu pracodawcy wewnętrznego
W umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów).
Na zasadzie analogii do trybu zawierania umów o pracę z członkami zarządu stowarzyszenia, wynikającego z art. 11 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach, można także przyjąć, że umowę o pracę z członkiem zarządu jednostki terenowej powinien zawrzeć członek organu kontroli wewnętrznej tej jednostki, na podstawie uchwały tego organu (jeśli organ taki został powołany) lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów) jednostki terenowej. Stanowisko to jednak nie znajduje bezpośredniego oparcia w obowiązujących przepisach.
Kiedy jednostka terenowa może być uznana za pracodawcę wewnętrznego
Dla uznania terenowej jednostki organizacyjnej stowarzyszenia za pracodawcę wewnętrznego w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy, konieczne jest łączne wystąpienie następujących przesłanek:
-
jednostka terenowa musi być wyodrębniona organizacyjnie (funkcjonalnie) z osoby prawnej, tj. posiadać własne struktury organizacyjne i organy oraz realizować własne zadania, a także, choć nie jest to warunek kluczowy, posiadać własną siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności i dysponować własnym zapleczem materialno-technicznym (biuro, sprzęt);
-
jednostka terenowa musi posiadać odrębność finansową, tj. zostać wyposażona w możliwość dysponowania wyodrębnionymi środkami finansowymi we własnym imieniu, tak aby mogła, co najmniej, wywiązywać się ze zobowiązań zaciągniętych w związku z zatrudnianiem pracowników, tj. wypłacać wynagrodzenia i inne świadczenia;
- jednostka terenowa musi posiadać prawo zatrudniania pracowników we własnym imieniu (nie zaś z upoważnienia udzielonego w imieniu stowarzyszenia), a co za tym idzie, prawo do dokonywania czynności w zakresie stosunków pracy wynikające z uprawnień posiadanych przez osobę lub organ działający w jednostce terenowej.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego formułowany jest także wymóg, aby status danej jednostki organizacyjnej jako wewnętrznego pracodawcy nadany był jej wprost w odpowiednich aktach organizacyjnych danego podmiotu.
W przypadku stowarzyszenia oznacza to, że dla skutecznego wyodrębnienia jego jednostki terenowej jako WEWNĘTRZNEGO PRACODAWCY taki status tej jednostki powinien zostać uregulowany wprost w statucie stowarzyszenia i w regulaminie tej jednostki, jeśli taki regulamin został przyjęty.
Program Centrum Pro Bono jest realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych od 2007 roku. Inicjatywa Centrum Pro Bono zaspokaja rosnącą potrzebę pomocy prawnej pro bono na rzecz organizacji III sektora. Głównym obszarem działalności Centrum Pro Bono jest pośredniczenie pomiędzy organizacjami pozarządowymi poszukującymi wsparcia prawnego, a prawnikami, chętnymi do świadczenia pomocy prawnej pro bono. Dodatkowo, ścisła współpraca z kancelariami prawnymi i najlepszymi ekspertami w swoich dziedzinach pozwala nam podejmować wyzwania w postaci różnych projektów edukacyjnych i szkoleniowych skierowanych do organizacji non-profit. Obecnie z Centrum Pro Bono współpracuje 30 kancelarii z całej Polski.
Kancelaria Wardyński i Wspólnicy jest jedną z największych niezależnych polskich firm prawniczych. Skupiamy się na potrzebach naszych klientów, pomagając im znaleźć skuteczne i praktyczne rozwiązanie najtrudniejszych problemów prawnych.
Firma doradza w wielu dziedzinach, ale jest szczególnie ceniona przez klientów i konkurencję za swoje usługi w dziedzinie prawa pracy, sporów, transakcji, własności intelektualnej i nieruchomości.
Obecnie w firmie jest ponad 100 prawników świadczących obsługę prawną w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, rosyjskim, czeskim i koreańskim. Nasze biura znajdują się w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu.
Aktywnie działamy i rozwijamy działalność pro bono.
Szukasz informacji i porad dotyczących NGO? Masz problem z prowadzeniem NGO? Potrzebna ci jest pomoc prawna dla NGO?
Zadaj pytanie: poradnik.ngo.pl/zapytaj.
Źródło: inf. własna (poradnik.ngo.pl)
