Publicystyka - ngo.pl

W naszym stowarzyszeniu zatrudnialiśmy w ostatnim półroczu pewną osobę – początkowo na umowę-zlecenie (na 1,5 miesiąca), a potem na umowę o pracę. Umowa-zlecenie została zawarta z inicjatywy tej osoby (w tym samym czasie pracowała w innej firmie). Właśnie rozpoczęła się u nas kontrola PIP. Co może się zdarzyć, jeżeli w jej trakcie inspektor uzna, że osoba ta od początku powinna być zatrudniona na podstawie umowy o pracę?

Ocena tego, czy w danym przypadku stosunek łączący strony był stosunkiem pracy, czy stosunkiem cywilnoprawnym (np. umową zlecenia) zależy od faktycznych okoliczności, w których dana osoba pracowała. Można jedynie wymienić szereg cech charakterystycznych (np. świadczenie pracy w ustalonym miejscu i czasie, podporządkowanie i kontrola pracodawcy, nieponoszenie ryzyka gospodarczego), których występowanie lub niewystępowanie będzie w danym przypadku decydowało o tym, czy mamy do czynienia ze stosunkiem pracy, czy umową cywilnoprawną. Kwestią decydującą nie jest tu na pewno sposób, w jaki strony nazwały łączącą ich umowę, ani też to czy dana osoba była równocześnie zatrudniona w innym miejscu.

zobacz:
Pracownik na etacie: umowa o pracę z NGO [infografika]
Umowa-zlecenie w fundacji, stowarzyszeniu [infografika]
Zapytaj prawnika... W NGO cenimy księgowych. Ale czy ich prace to DZIEŁA?

Także intencje stron nie zawsze przesądzają o charakterze danego stosunku. Jeżeli np. pracownik i pracodawca chcieli zawrzeć umowę zlecenia, ale ogół okoliczności danej sprawy (np. dana osoba pracowała pod kierownictwem przełożonego, w siedzibie pracodawcy, w ustalonych godzinach) wskazuje, że ich wzajemne stosunki były typowe dla tych, jakie panują pomiędzy pracownikiem i pracodawcą, to łączący je stosunek będzie uznany za stosunek pracy. Wynika to z ogólnej reguły (art. 22 Kodeksu pracy), zgodnie z którą zatrudnienie w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy będzie zawsze zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę.

​Zawarcie w opisanej w poprzednim akapicie sytuacji umowy cywilnoprawnej stanowi wykroczenie (art. 281 pkt 1) Kodeksu pracy). Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli inspektor PIP ustali, że warunki zatrudnienia danej osoby odpowiadały tym właściwym dla umowy o pracę, a w danym przypadku została zawarta umowa cywilnoprawna, to może nałożyć na pracodawcę grzywnę za wykroczenie przeciwko prawom pracownika.

Kontrola. Kto i co sprawdza w NGO?

Wykroczenie to podlega karze grzywny w wysokości od 1.000 do 30.000 zł, ale inspektor PIP może w drodze mandatu karnego nałożyć grzywnę w wysokości do 2.000 zł.

Jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w Kodeksie pracy popełnia w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania ponownie takie wykroczenie, to inspektor PIP może nałożyć na pracodawcę grzywnę w wysokości do 5.000 zł.

​Dopiero w przypadku odmowy przyjęcia mandatu inspektor kieruje wniosek o ukaranie do sądu, który może wymierzyć pracodawcy grzywnę w wysokości do 30.000 zł. Wniosek taki stosowany jest również, w przypadku gdy przemawia za tym liczba lub skala stwierdzonych w trakcie kontroli naruszeń prawa.

Inspektor PIP może także wnieść powództwo lub wstąpić do postępowania przed sądem pracy (jeżeli z pozwem takim wystąpił już pracownik) w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy. W przypadku, jeżeli sąd uzna takie powództwo za zasadne, będzie to oznaczało, że dana osoba jest uprawniona do wszystkich świadczeń, które przysługują pracownikom (np. dodatku za nadgodziny i pracę w nocy, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy). Także zwolnienie takiej osoby (jeżeli dalej jest zatrudniona) będzie wymagało dopełnienia wszelkich formalności związanych z rozwiązaniem umowy o pracę.

Ustalenie istnienia stosunku pracy będzie też zazwyczaj oznaczało konieczność dokonania odpowiednich korekt w ZUS i US oraz uregulowania zaległych składek. Inspektor PIP może także z własnej inicjatywy powiadomić te organy o stwierdzonych nieprawidłowościach w tym zakresie. 

dział ZATRUDNIANIE w poradnik.ngo.pl (Pracownicy, współpracownicy, podróże, urlopy)

zobacz też:
Zapytaj prawnika... O prawo pracy

Więcej informacji: http://www.centrumprobono.pl/

Kancelaria Wardyński i Wspólnicy

Kancelaria W​ardyński i Wspólnicy, założona w 1988 roku, jest jedną z największych niezależnych kancelarii prawnych w Polsce. Skupiamy się na biznesowych potrzebach naszych klientów, pomagając im znaleźć skuteczne i praktyczne rozwiązanie najtrudniejszych problemów prawnych.

Firma doradza w wielu dziedzinach, ale jest szczególnie ceniona przez klientów i konkurencję za swoje usługi w dziedzinie prawa pracy, sporów, transakcji, własności intelektualnej i nieruchomości.

Dzielimy się wiedzą i doświadczeniem za pośrednictwem portalu dla prawników i przedsiębiorców (www.codozasady.pl), firmowego Rocznika, bloga prawa nowych technologii (www.newtech.law) oraz licznych publikacji i opracowań.

Obecnie w firmie jest ponad 100 prawników prowadzących obsługę klientów w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, rosyjskim, czeskim, włoskim i koreańskim.

Mamy biura w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu i Krakowie.

Dbamy o zachowanie najwyższych standardów prawniczych i biznesowych. Angażujemy się w budowę obywatelskiego państwa prawa. Bierzemy udział w projektach non profit i działaniach pro bono.

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.