Z uwagi na dostępność środków unijnych dla organizacji pozarządowych, warto przed pracą nad wnioskiem zastanowić się nad podstawowymi elementami przygotowania projektu. Pamiętajmy, że wniosek to tylko czytelne, jasne i konkretne przeniesienie na papier założeń projektowych.
1) Po co projekt?
Jest to podstawowe pytanie dla organizacji pozarządowych, które chcą wdrażać różnego rodzaju przedsięwzięcia. Jest to etap skrupulatnej analizy problemów, ich przyczyn i skutków. Abyśmy wiedzieli na jaką skalę występuję dany problem, kogo głownie obejmuje swym zasięgiem należy sięgnąć do źródeł informacji.
Warto sięgnąć do: danych statystycznych, różnego rodzaju strategii lokalnych i regionalnych, danych instytucji, które działają w danym obszarze. Możemy też wykonać własne badania, sprawdzając, a nawet weryfikując informacje o problemie. Warto tu wskazać, ze przy projektach tzw. Inicjatywach oddolnych bezwzględne są konsultacje społeczne czyli wspólne z mieszkańcami analizowanie problemów społecznych w danym środowisku. Dane o problemie już wskazywane we wniosku powinny zawierać konkretne informacje (np. dane liczbowe, procentowe z podaniem źródła).
CEL
Cel jest bezpośrednią odpowiedzią na diagnozę problemów. Jeśli w problemie wskazaliśmy główny problem jako niska aktywność młodych liderów w Gminie Gronków to cel powinien być odwróceniem tego problemu.
Cel powinien ukazywać zmianę. Oznacza to, że zapisuje się go literalnie używając określeń wyrażających zmianę stanu aktualnego: np. zwiększenie, podniesienie, wzrost, nabycie, rozwój, zminimalizowanie, zmniejszenie, itd.
W celu powinien być już wskazany okres realizacji projektu, teren na jakim będzie wdrażany oraz określać ostateczną liczbę odbiorców.
Przykład może brzmieć następująco:
Zwiększenie aktywności wśród 25 liderów młodzieżowych z Gminy Gronków w okresie 12 miesięcy.
Cele szczegółowe mają nas doprowadzić do celu głównego.
Jeśli np., mamy zwiększyć aktywność to celami, które nas do tego doprowadzą mogą być:
- zwiększenie samooceny i pewności siebie
- nabycie wiedzy z zakresu pisania inicjatyw młodzieżowych
- zwiększenie chęci rozwijaniem własnych zainteresowań
- wzrost umiejętności pracy zespołowej.
We wniosku do PO KL powyższą część, czyli diagnozę problemu, uzasadnienie realizacji projektu oraz cel główny i cele szczegółowe wpisuje się w części 3.1.
W punkcie tym trzeba jeszcze wpisać zgodność naszych celów z celami programowymi.
Wskazówka: wybierajmy odpowiednie narzędzia informacji o projekcie. Innymi kanałami dotrzemy do osób starszych, innymi do młodzieży, mówiąc o formach przedszkolnych zastanówmy się nad dotarciem do rodziców. Nie chodzi w rekrutacji o mnożenie plakatów i ulotek, lecz o właściwe dopasowanie kanałów przepływu informacji do naszych odbiorców.
3) Co będziemy robić?
Planowanie działań. Jest to etap bardzo istotny, od niego zależy w dużej mierze efektywność projektu. Należy planować kompleksowe wobec siebie formy wsparcia, znów odpowiednio je dopasowując do naszych odbiorców. W tym momencie znów warto się zastanowić, czy nie wzbogacić naszych działań, poprzez nawiązanie współpracy z Partnerem (inną organizacją, szkołą, domem kultury, itp.). Jest to też etap twórczy i warto szukać różnych metod pracy z ludźmi, łączyć, opierać się na doświadczeniach innych – czyli korzystać z tzw. Dobrych praktyk. Najistotniejsza rzez – planowane działania mają doprowadzić do osiągnięcia założonego celu projektu.
Opis działań we wniosku do PO KL jest w części 3.3. Należy pamiętać, aby czytelnie przedstawić po kolei (zgodnie z harmonogramem) opis działań. Opisując każde działanie zaznaczamy: kto będzie to zadanie wykonywał, kiedy, jaka częstotliwość, ile będzie trwało np. spotkanie, co zapewnimy naszym uczestnikom, np. poczęstunek, materiały dydaktyczne, materiały edukacyjne itd.
Produkty to wszystko co „wytworzymy” w projekcie, czyli liczbę godz. szkoleniowych, liczbę spotkań, liczbę materiałów, liczbę ulotek.
Rezultaty twarde są policzalne, czyli znów wskazujemy liczbę, ale w tym wypadku dotyczy to już naszych uczestników projektu np. liczba osób, która weźmie udział w spotkaniu lokalnym, liczba osób, która podejmie wolontariat, liczba strategii które stworzą uczestnicy (po odbytym szkoleniu jako zadania indywidualne) lub np. wystawa fonograficzna, którą samodzielnie przygotują młodzieżowi liderzy po wcześniejszych warsztatach fotograficznych.
Rezultaty miękkie odnoszą się do zmiany na poziomie wiedzy, umiejętności i postaw, czyli np. nabycie wiedzy nt. zakładania organizacji pozarządowych, zwiększenie umiejętności z zakresu wystąpień publicznych, wzrost poczucia pewności siebie, wzbudzenie zainteresowania podejmowaniem pracy woluntarystycznej.
Produkty i rezultaty wypisujemy czytelnie w punkcie 3.4 we wniosku do PO KL. W punkcie tym należy także dookreślić, za pomocą jakich narzędzi będziemy monitorować postępy projektu, czyli jak weryfikować, ze zamierzone rezultaty osiągamy. Mogą to być np. listy obecności, dzienniki zajęć, dok. Fotograficzna, obserwacja, wywiad, ankiety ewaluacyjne, testy kompetencji itd.
Opis sposobu zarządzania projektem (m.in. jaka kadra zaangażowana w projekt, jakie ma obowiązki) , informacja o naszym doświadczeniu, potencjale, umieszcza się w części 3.5. wniosku do PO KL.
5) Kiedy i za ile?
Planując jakiekolwiek przedsięwzięcia musimy je umiejscowić w czasie. Nie wystarczy wskazać momentu rozpoczęcia i zakończenia, ale także ukazać kiedy jakie poszczególne działania będą się odbywać. Umieszcza się to w harmonogramie.
Wiedząc już co i kiedy będzie się odbywać, co i kto będzie do tego potrzebne - możemy szacować koszty. Należy pamiętać znów o tej racjonalności. Budżet musi być spójny
z działaniami. Szacowane koszty nie mogą być „przeszacowane”, ale też nie możemy o czymś zapomnieć. We wniosku do PO KL wypełnia się odpowiednio tabelkę ilustrującą budżet. Każdą pozycje rozbieramy na czynniki pierwsze czyli: jednostkę miary, ilość jednostek, cenę jednostki i koszt całkowity.
Przygotowując wnioski do PO KL pamiętajmy że Komisja Oceny Projektów widzi tylko kawałek papieru, wiec musi to być wszystko ze sobą spójne i logiczne. Na każdym etapie planowania działań warto powracać do problemów i celu jaki ustaliliśmy.
Oby powstawało coraz więcej i więcej projektów nastawionych na zmianę społeczną, odpowiadających faktycznie na potrzeby i problemy lokalne. Niech Program Operacyjny Kapitał Ludzki będzie środkiem na „inwestycję w człowieka”.