Publicystyka - ngo.pl

Pierwszą część Kongresu poświęcono prawom obywatelskim i roli trzeciego sektora w ich ochronie. Dyskusję na ten temat rozpoczął swoim wystąpieniem Stanisław Trociuk, Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego zdaniem od kilku lat mamy do czynienia z fasadowością polskiego procesu legislacyjnego. Tę diagnozę podtrzymali uczestnicy panelu dyskusyjnego. Poprowadził go Andrzej Andrysiak, Prezes Stowarzyszenia Gazet Lokalnych. Do dyskusji zaproszono również dr Martę Gontarską – ekspertkę i trenerkę, Annę Grudzińską z Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Roberta Hojdę, Prezesa Zarządu Fundacji Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych, dr Hannę Machińską z Rady Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz Fundacji Batorego i Zuzannę Rudzińską-Bluszcz – Prezeskę Fundacji ClientEarth, która stwierdziła, że organizacje pozarządowe w Polsce zatykają dziury powstałe na skutek niedociągnięć instytucjonalnych państwa. Z drugiej strony – nie otrzymują one od władz odpowiedniego wsparcia.  

"Jeżdżąc z Adamem Bodnarem po Polsce słuchaliśmy tego, z czym organizacje pozarządowe mają problemy - brakuje pomocy prawnej instytucjonalnej, pomocy w zakresie formalności, raportowania itp., za mało jest wsparcia w tym zakresie ze strony instytucji państwowych", powiedziała Rudzińska-Bluszcz.

Wszyscy uczestnicy panelu zgodzili się, że trzeci sektor w Polsce odgrywa niezwykle ważną rolę.

"Dzisiaj Polska organizacjami pozarządowymi stoi. Dzisiaj tam bije serce Polski", powiedziała dr Hanna Machińska.

Jednym z gości Kongresu był Piotr Jacoń - dziennikarz i aktywista, który podzielił się swoimi doświadczeniami i opowiedział o tym, jak prowadzić działania, które mogą wpływać na rzeczywistość. Jak powiedział: 

"Gdy wchodzi się na drogę aktywizmu, to trzeba mieć świadomość, że jest to raczej kwestia długodystansowa".

O tym, jakie bariery mogą stać przed organizacjami pozarządowymi mówiła Marta Gumkowska ze Stowarzyszenia Klon/Jawor. Natomiast Joanna Pietrasik, Prezeska Zarządu, Fundacji Civis Polonus, Partnera Kongresu, przedstawiła perspektywy rozwoju obywatelskiego młodych. Ekspertka FRDL Anna Hejda zaprezentowała zaś postulaty FRDL w obszarze wzmocnienia udziału obywateli w kształtowaniu polityk publicznych na podstawie badań prowadzonych przez Fundację.

Ważną formą zaangażowania obywateli jest również działalność strażnicza. W panelu dotyczącym tego tematu Iwona Janicka zapytała Andrzeja Andrusiaka ze Stowarzyszenia Gazet Lokalnych, Agnieszkę Podgórską z Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, Wojciecha Kickiego z Fundacji Panoptykon, Krzysztofa Pietruszewskiego z Instytutu Zielonej Przyszłości oraz Dorotę Zmarzlak, Wójta Gminy Izabelin o to, jak przedstawiciele NGO-sów mogą kontrolować władzę i urzędników. Ważną częścią dyskusji była rozmowa o trudnym współistnieniu watchdogów z samorządem lokalnym. Dorota Zmarzlak zwróciła uwagę na to, że organizacje strażnicze nie muszą być wrogo traktowane przez samorządowców. Obie strony chcą przecież dobrze dla swoich lokalnych społeczności. Zastanawiano się także nad potrzebą zmian w samym samorządzie. Panel zakończył się konkluzją, że zacząć trzeba od rozmowy o tym, w jaki sposób zmieniać na naszą rzeczywistość na lepsze.

Ostatni panel poświęcono właśnie współpracy organizacji pozarządowych z samorządem. Uczestnicy zastanawiali się nad tym, jak tę współpracę poprawić oraz jak organizować finansowanie NGO-sów przez samorząd. O to właśnie pytała naszych Panelistów i Panelistki Anna Czyżewska z Federacji Mazowia. Natomiast Artur Gluziński, ekspert ds. współpracy między NGO a JST zaproponował, by zapisać w przepisach, jaki procent budżetu ma być przeznaczony na współpracę z trzecim sektorem.

Samorząd terytorialny podczas panelu reprezentowały Dorota Pieszczuch – Zastępca Burmistrza Dzierżoniowa oraz Katarzyna Syryjczyk-Słomska – Przewodnicząca Rady Miejskiej w Mikołowie. Syryjczyk-Słomska jako przykład pozytywnych praktyk w działalności samorządów wymieniła organizowanie miejsc aktywności lokalnych, skupiających liczne organizacje czy zapewnianie wsparcia lokalowego organizacjom. Zwróciła też uwagę na fakt, iż osoby z doświadczeniem w trzecim sektorze często trafiają do pracy w samorządzie. Jak mówił:

"Tam, gdzie w samorządach są osoby z doświadczeniem pracy w NGO, tam ta współpraca wygląda bardzo dobrze. W Mikołowie stworzyliśmy Centrum Aktywności Społecznej po to właśnie, aby wspierać organizacje pozarządowe. To po prostu takie miejsca do robienia rzeczy, którego organizacjom brakuje".

Krzysztof Izdebski z Fundacji Batorego poruszył kwestię jawności. Jego zdaniem jest ona niezbędna, w przypadku dotacji finansowych udzielanych przez samorząd.

"Brak jawności powoduje, że żadna ze stron nie jest zadowolona. Brakuje nam dobrych procedur. Często pracownicy samorządowi sami nie doświadczają jawności czy przejrzystości w swoim miejscu pracy".

Warto zauważyć, że dobre praktyki w zakresie takiej współpracy już są w wielu miejscach realizowane. Wskazywał na nie Andrzej Porawski, Dyrektor Biura Związku Miast Polskich, jednego z partnerów Kongresu. Wśród wymienionych przez niego przykładów współpracy JST i NGO znalazły się takie miasta, jak Gdynia, Cieszyn, Dzierżoniów.

Krajowy Kongres Współpracy Lokalnej był także okazją do warsztatów, w trakcie których uczestnicy mieli okazję spotkać się w mniejszym gronie. Ekspertki i eksperci ds. dostępności zastanawiali się, jakie kompetencje w tym zakresie potrzebne są w organizacjach pozarządowych. W spotkaniu uczestniczyli Katarzyna Dinst, Dariusz Gosk, Krzysztof Kotyniewicz – Prezes Zarządu Głównego Polskiego Związku Głuchych oraz Agnieszka Bąkowska z Fundacji Rozwoju Społecznego SPINACZ. 

Warsztaty poświęcone były także edukacji – Fundacja Civis Polonus zaprosiła uczestników Kongresów do dyskusji o aktywizacji obywatelskiej młodych. Dr Iga Kazimierczyk z Fundacji Przestrzeń dla Edukacji mówiła o współpracy organizacji pozarządowych z instytucjami edukacyjnymi. Agnieszka Bąkowska z Fundacji Rozwoju Społecznego SPINACZ przeprowadziła sesję warsztatową poświęconą pracy z seniorami. 

O działaniu w lokalnych społecznościach z uczestnikami rozmawiała zaś Anna Czyżewska. Warsztat poświęcony prowadzeniu skutecznej komunikacji i korzystaniu z metod marketingowych do mówienia o wartościach poprowadzili na zakończenie dr Paweł Cywiński i Grzegorz Markowski z Agencji Pacyfika, która również była partnerem Kongresu.

Krajowy Kongres Współpracy Lokalnej jest częścią projektu „Building Bridges - Civic Capital in Local Communities” finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu CERV. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego jest operatorem projektu.