Wykorzystanie siłowni pod chmurką jako narzędze do samodzielnej fizjoterapii – podsumowanie projektu
Siłownie pod chmurką są ogólnodostępnym i darmowym narzędziem, które może być wykorzystywane do fizjoterapii. Dlatego właśnie w ramach projektu „Rehabilitacja dla każdego”, dofinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030, to właśnie siłownie plenerowe zostały naszym głównym punktem zainteresowania.
Siłownie plenerowe pojawiły się już w dwóch publikacjach naukowych. W pierwszej z nich Anna K. Jansson i wsp. dokonała przeglądu systematycznego, którego celem było zbadanie wpływu siłowni plenerowych na aktywność fizyczną, sprawność fizyczną i inne wyniki związane ze zdrowiem. Drugorzędnymi celami było opisanie charakterystyki siłowni plenerowej, charakterystyki użytkowników i korzystania z siłowni plenerowej. W pracy dokonana została analiza baz danych w okresie od powstania bazy danych do stycznia 2019 r. Do włączenia kwalifikowały się badania, które informowały o możliwości korzystania z siłowni plenerowych do aktywności fizycznej, wynikach zdrowotnych lub opisowych aspektach siłowni plenerowych i ich użytkowników.
Wśród głównych wniosków, jakie nasuwają się po analizie tej pracy są:
- Istnieją pewne dowody na to, że siłownie na świeżym powietrzu mogą poprawiać aktywność fizyczną, kondycję i inne wyniki zdrowotne, jednak przeprowadzono niewiele badań eksperymentalnych.
- Nie było spójności między siłowniami zewnętrznymi pod względem rodzaju i liczby zainstalowanych urządzeń dla każdego obiektu.
- Co więcej, ten przegląd wykazał rozbieżności co do tego, kto był najbardziej prawdopodobnymi użytkownikami siłowni plenerowych i kiedy były one głównie używane
W drugiej pracy, której autorami są Janet Lok Chun Lee i wsp., przeprowadzono przegląd literatury, aby ujednolicić charakterystykę doświadczeń i percepcji użytkowników siłowni pod chmurką w różnych kontekstach kulturowych. W tym celu przeszukano interdyscyplinarne bazy danych online w dziedzinie zdrowia, sportu i rekreacji oraz urbanistyki od początku ich powstania do roku 2017. Dzięki analizowanym wynikom uzyskano w tej pracy następujące wnioski:
- Siłownie pod chmurką służą głównie dorosłym i starszym grupom populacji.
- Ich rozmiar, konstrukcja i wsparcie instruktażowe różnią się w zależności od lokalizacji.
- Włączenie funkcjonalnych typów sprzętu nie miało jednolitego standardu.
- Jeśli chodzi o doświadczenia i postrzeganie siłowni pod chmurką, wyłoniło się pięć głównych tematów: „zdrowie”, „więzi społeczne”, „niedrogie”, „wsparcie” oraz „projektowanie i promocja”
W projekcie „Rehabilitacja dla każdego” udział wzięło 15 pacjentów oraz okazyjnie 7 członków ich rodzin. Każdy z pacjentów miał zapewnione 20 godzin indywidualnych spotkań z fizjoterapeutą oraz możliwość udziału w 12 dwugodzinnych spotkaniach grupy wsparcia , które prowadzone były przez fizjoterapeutę i odbywały się na siłowniach pod chmurką. Wsparcie naszych pacjentów rozpoczęliśmy od indywidualnych spotkań fizjoterapeuty z pacjentem, na których opracowane zostały indywidualne ścieżki rehabilitacji. Dokument ten sporządzony wspólnie przez fizjoterapeutę i pacjenta zawiera informacje na temat pożądanych efektów rehabilitacji.
Cele projektu:
- Przygotowanie broszur z opisem ćwiczeń dla pacjentów niepełnosprawnych
- Przygotowanie filmu instruktażowego z ćwiczeniami
- Umieszczenie na stronie internetowej oraz Facebooku instruktażu ćwiczeń
- Nauka samodzielnego wykonywania ćwiczeń na siłowniach pod chmurką
- Edukacja osób z najbliższego otoczenia
- Wypromowanie wśród odbiorców projektu mody na samodzielną kontynuację rehabilitacji;
Jako testy pomiarowe dla każdego z pacjentów przyjęte zostały następujące: ocena zakresu ruchu, test wstań i idź oraz ocena doznań bólowych na podstawie skali VAS.
Wyniki
Wyniki przedstawiają się następująco.
Pierwszy z testów to ocena zakresu ruchu. U dwójki pacjentów zakres ruchu poprawił się o 1-10°, u sześciu pacjentów zmiana ta wynosiła pomiędzy 11-20°, u czterech pacjentów poprawa zakresu ruchu mieściła się w zakresie 21-30°. Poprawę zakresu ruchu w zakresie 31-40° zaobserwowano u dwójki pacjentów, natomiast u jednego pacjenta odnotowano poprawę w zakresie 41-50°.
Wyniki testu wstań i idź
- Służy do oceny sprawności funkcjonalnej i ryzyka upadku
- < 10 sekund – norma, sprawność funkcjonalna prawidłowa (małe ryzyko upadków)
- 10-19 sekund - badany może samodzielnie wychodzić na zewnątrz, nie potrzebuje sprzętu pomocniczego do chodzenia, samodzielny w większości czynności dnia codziennego, wskazana pogłębiona ocena ryzyka upadków( średnie ryzyko upadków )
- >/= 19 sekund – znacznie ograniczona sprawność funkcjonalna , nie może sam wychodzić na zewnątrz, zalecany sprzęt pomocniczy do chodzenia (duże ryzyko upadków)
U dziewięciu pacjentów konieczne było przeprowadzenie testu wstań i idź. Wyniki przed terapią przedstawiały się następująco: u dwóch pacjentów sprawność funkcjonalna była prawidłowa – małe ryzyko upadków, u siódemki natomiast występowało średnie ryzyko upadków. Po terapii już tylko jeden pacjent charakteryzował się średnim ryzykiem upadku, u ósemki ryzyko było małe.
Kolejnym wykonywanym testem był pomiar bólu w skali VAS.
Jak widać na załączonych wykresach ból u pacjentów znacznie się zmniejszył. Przed terapią trójka pacjentów skarżyła się na ból na poziomie 8, czwórka na poziomie 9, natomiast po terapii żaden z pacjentów nie skarżył się na tak wysoki ból.
Podsumowanie
- Nadrzędnym czynnikiem motywującym pacjentów do korzystania z siłowni pod chmurką było szeroko pojęte zdrowie.
- Siłownie pod chmurką to miejsca, w których mieszkańcy lokalnych społeczności mogą rozwijać więzi społeczne, uczestnicząc w zorganizowanej aktywności fizycznej bez żadnych kosztów
- Wskazane jest przeprowadzenie dalszych badań na dużych grupach probantów
- Wskazana jest edukacja społeczeństwa w zakresie bezpiecznego oraz prawidłowego wykonywania ćwiczeń na siłowniach pod chmurką.
-
wykresy.docx
docx ・86.02 kB
Źródło: Śląskie Stowarzyszenie Rehabilitacji "Ku Zdrowiu"