8 czerwca, w Światowy Dzień Oceanów wszystkie kanały komunikacyjne WWF Polska przejął na dobę ocean, aby opowiedzieć o tym, co zagraża jego przetrwaniu: zmiana klimatu, zanieczyszczenia, przełowienie i nielegalne połowy. Oceany zajmują 70% naszej planety, z czego 2/3 nie należy do nikogo. Jak więc chronić ekosystem tak obszerny, tak odległy i pozostający poza kontrolą narodową? Najpierw trzeba poznać jego zagrożenia.
Oceany mierzą się obecnie z licznymi wyzwaniami i niemal wszystkie wynikają z działalności człowieka. Co powiedziałby nam ocean, jeśli miałby taką możliwość? WWF Polska przekazuje nam taką wiadomość:
Zajmuję ponad 70% Planety. Co drugi swój oddech zawdzięczasz właśnie mnie – nawet jeśli mieszkasz tysiące kilometrów od wybrzeża.1
Jestem tu od miliardów lat, ale kiedy na Ziemi pojawili się ludzie, moi mieszkańcy zaczęli znikać. Przypadek? Nie sądzę.
UWAGA, wysyłam sygnał alarmowy. Czuję się fatalnie, z każdym dniem coraz gorzej. Duszę się plastikiem i mam stan podgorączkowy.
Jeśli dalej będziesz mnie tak bardzo wykorzystywać, przestanę Ci pomagać. Ja bez Ciebie przetrwam. Ale Ty beze mnie? Nie.
Dlaczego? Bo to ja reguluję klimat i pochłaniam połowę dwutlenku węgla, który trafia do atmosfery.
Poza tym karmię miliardy ludzi i daję pracę milionom.
To jak, zaczniesz mnie lepiej traktować?
Oceany często nazywane są błękitnym płucem Ziemi. Zdrowie i przyszłość ludzi zależy w dużej mierze od zdrowia oceanów. To nasz obowiązek, aby lepiej poznać oceany i objąć je lepszą ochroną.
Zmiana klimatu
Zmiana klimatu wpływa na stopniowe ocieplanie się oceanów co prowadzi do zaburzenia łańcuchów pokarmowych, niedotlenienia i mniejszej ilości składników odżywczych, zmiany składu chemicznego wody, coraz częstszych gwałtownych zjawisk pogodowych.
Jeśli nie zatrzymamy emisji gazów cieplarnianych i zmiany klimatu, oceany, jakie znamy, mogą nie przetrwać. Już teraz szacuje się, że jeśli średnia temperatura wzrośnie o 1,5° C, stracimy do 90% raf koralowych.2 To kolorowe i pełne życia rafy koralowe najczęściej kojarzą nam się z bogactwem oceanów. Zajmują jedynie 0,1% powierzchni dna morskiego, a stanowią schronienie dla aż 25% wszystkich morskich gatunków!3 Czy chcemy przekazać naszym wnukom świat, w którym rafy kolorowe zobaczą tylko na zdjęciach?
Zanieczyszczenia
Zanieczyszczenia, zwłaszcza plastik, to bezpośrednie zagrożenie dla życia zwierząt morskich. Gady, ssaki i ptaki morskie lub inne zwierzęta przypadkowo zjadają odpady plastikowe czy zaplątują się w zagubione lub utracone sieci rybackie i umierają. Mikroplastik, czyli cząstki mniejsze niż 5 mm są wszechobecne, wchłaniają je organizmy morskie, a te spożywane są przez ludzi. Tak nasze śmieci wracają na nasz stół.
Co roku do oceanu trafia ponad 12 milionów ton plastiku.4 Jeśli pilne zmiany nie zostaną wprowadzone już teraz, szacuje się, że do roku 2050 w oceanach może być więcej plastiku niż ryb.5
Przełowienie
Od lat 60. XX wieku konsumpcja ryb się podwoiła,6 a nasze jednostki połowowe są coraz bardziej zaawansowane i mogą łowić coraz więcej. Obecnie około 90% zbadanych stad ryb jest przełowionych lub poławianych na najwyższym możliwym poziomie.7 A te liczby mogą być jeszcze gorsze, ponieważ niemal ¼ ryb, jakie trafiają na nasze stoły może pochodzić z połowów nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych.8
Miliony ryb giną bez celu, złowione w sieci przypadkowo jako przyłów, a następnie wyrzucane są martwe do oceanu, ponieważ to nie one były celem danego połowu. Miliony ssaków i ptaków morskich ginie przypadkowo łapiąc się w sieci czy haki rybackie.
Dlatego tak istotne jest przejście na zrównoważone rybołówstwo, czyli takie, które ani nie zagraża stabilności samej poławianej populacji ryb, ani nie wpływa znacząco negatywnie na inne elementy ekosystemu morskiego.
Stań po błękitnej stronie mocy
Są to problemy, które nie znają granic i wymagają międzynarodowych rozwiązań i zaangażowania rządów wszystkich krajów. O to codziennie walczą organizacje takie jak WWF. Ale także Ty już teraz możesz zacząć walczyć o przyszłość oceanów i przyszłość naszych dzieci. Jak?
1. Jeśli nadal jesz ryby, wybieraj tylko te pochodzące ze zrównoważonych połowów i hodowli. Pomoże w tym Poradnik Rybny WWF dostępny na stronie ryby.wwf.pl. Jedz ryby rzadziej i traktuj je jako produkt wyszukany.
2. Ograniczaj użycie plastiku jednorazowego jak tylko i gdzie tylko możesz – na zakupy chodź z własną torbą, w restauracjach nie bierz słomki, kawa tylko w swoim kubku i wiele innych rozwiązań.
3. Dla ograniczenia spływu związków odżywczych do mórz i oceanów wybieraj produkty lokalne i sezonowe lub pochodzące z upraw ekologicznych.
4. Wybieraj polityków, którzy zdają sobie sprawę z zagrożeń jakie niosą ze sobą zmiana klimatu i nadmierna eksploatacja oceanów.
5. Wspieraj działania WWF Polska przekazując darowiznę na rzecz ochrony oceanów. Czasu jest coraz mniej: https://pomagam.wwf.pl/darowizna/morzaioceany
Źródła:
[1] Why Oceans Matter, WWF UK, https://www.wwf.org.uk/ocean-heroes/why-oceans-matter
[2] Coral Reef Rescue Initiative, WWF, https://wwf.panda.org/wwf_news/?357042/Launch-of-Coral-Reef-Rescue-Initiative.
[3] Hughes, T. P. et al. (2018) Spatial and temporal patterns of mass bleaching of corals in the Anthropocene. Science 359
[4] Ghost Fishing Gear https://www.worldwildlife.org/stories/ghost-fishing-gear
[5] Why Do The Oceans Matter, WWF, https://www.wwf.org.uk/sites/default/files/2019-08/WWF_Oceans_and_Plastics_KS2_Activities.pdf
[6] Oceans, WWF, https://www.wwf.org.uk/where-we-work/oceans
[7] FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). The State of World Fisheries and Aquaculture 2016. Rome. Page 5. http://www.fao.org/fishery/sofia/en
[8] Oceans, WWF, https://www.wwf.org.uk/where-we-work/oceans
Źródło: Fundacja WWF Polska
