Publicystyka - ngo.pl

W pierwszej części spotkania osoby uczestniczące zostały wprowadzone w podstawowe zagadnienia dotyczące zjawiska dyskryminacji oraz obowiązujące ramy prawa krajowego i europejskiego, zakazujące nierównego traktowania. Następnie przedstawiono sposoby podejmowania interwencji w przypadku bycia ofiarą lub świadkiem nierównego traktowania, z wykorzystaniem pomocy policji, prokuratury czy Rzecznika Praw Obywatelskich (dalej jako skrót RPO). Zaprezentowano również obecnie realizowany przez Fundację projekt dotyczący opracowania raportu na temat skali zjawiska dyskryminacji na Dolnym Śląsku, dzięki temu uczestnicy uzyskali dane o liczbie zgłoszeń zjawiska dyskryminacji i spraw prowadzonych przez policję, prokuraturę i RPO.

W części drugiej seminarium dr Agnieszka Małocha-Krupa zapoznała uczestników z ważnymi pojęciami ściśle wiążącymi się z tematem komunikacji równościowej, np.: gender mainstreaming, dyskurs równościowy, twarzyzm, nierówne traktowanie, dyskryminacja. Na potrzeby seminarium badawczego przyjęto rozumienie dyskursu równościowego jako ogólnych zasad komunikacji, w których nie ma pozwolenia na językową ani pozajęzykową dyskryminację kogoś w sposób bezpośredni, jak również pośredni.

Trenerka, zanim przystąpiła do analizy omawianego zjawiska w komunikacji publicznej z grupą uczestniczącą w seminarium, zaprosiła ją do ćwiczenia prasoznawczego – przeprowadzenie analizy współczesnego dyskursu prasowego na podstawie tytułów prasowych, różnych pod względem światopoglądowym i politycznym. Następnie wyniki były prezentowane na forum w formie plansz, zawierających uporządkowane pod względem frekwencji cechy stereotypowe. W zbadanej deklarowanej wiedzy dotyczącej stereotypów i uprzedzeń zawartej w treściach gazet okazało się, że nadal istnieje realny problem przedstawiania kobiet i mężczyzn w mediach z wykorzystaniem szerokiej gamy stereotypów, co tym samym prowadzi do ich utrwalenia.

Następnie prowadząca zwróciła uwagę na zjawisko zwane twarzyzmem, do którego dochodzi wtedy, kiedy w mediach kobiety i mężczyźni są odmiennie portretowani – kobiety przedstawiane są zazwyczaj w swych prywatnych rolach, ograniczonych przede wszystkim do sfery socjalno-opiekuńczej, podczas gdy mężczyźni są ekspertami w danej dziedzinie, oceniani pod kątem sfery publicznej (na stanowisku pracy). Podczas tego ćwiczenia uczestnicy i uczestniczki zauważyli także, iż kobiety są kadrowane z daleka, jako całe postaci, natomiast u mężczyzn eksponowana jest najczęściej twarz, w dużym zbliżeniu. Ćwiczenie uwidoczniło różnice nie tylko formy wizualnej, ale też językowej: w reklamach z udziałem kobiet pojawiały się określenia nacechowane i często umniejszające pozycję kobiet, sprowadzające je do roli u boku kogoś, zamiast służące pokazaniu profesjonalizmu czy wykazania ich cech indywidualnych.

Podczas spotkania poruszona została również kwestia feminatywów i tradycji używania ich w języku polskim. Formy te były stosowane wcześniej, bo już w XIX wieku, jednak obecnie, w związku ze zmianami społecznymi, kulturowymi i politycznymi, stały się one dość kontrowersyjne. Jednak, jak zaznaczyła prowadząca, stosowanie na co dzień form językowych, które uwzględniają obie płcie lub są formami neutralnymi pod tym względem, świadczy o poziomie wykształcenia i znajomości zasad nowoczesnego savoir-vivre'u. Opracowany przez dr Agnieszkę Małochę-Krupę wraz z doktorantkami z Instytutu Filologii Polskiej UWr Słownik femintywów będzie stanowić nie tylko źródło wiedzy, ale również służyć nieocenioną pomocą dla tych, którzy są świadomi nadchodzących zmian.

Interesującą kwestią poruszaną podczas seminarium była również problematyka niewidzialności kobiet w komunikacji publicznej. W związku z tym trenerka miała dla uczestników zadanie. Było nim zredagowanie dokumentów urzędowych w taki sposób, aby kierowane były nie tylko do męskiej części społeczeństwa, ale by uwzględniały również płeć żeńską. Warto w tym miejscu wspomnieć o neutralizacji języka, czyli wprowadzaniu do języka takich sformułowań, które będą niedyskryminujące. Ćwiczenie wykazało, że tworzenie dokumentów urzędowych uwzględniających obie płcie wymaga jedynie dobrej woli i niewielkiego wysiłku, za to poszczególni członkowie społeczeństwa naprawdę mogą się poczuć jego częścią.

W drugiej części seminarium omówione zostały zagadnienia związane z błędnym kołem stereotypizacji oraz z równościowymi aspektami komunikacji międzykulturowej. Osoba prowadząca z wykorzystaniem warsztatowej metody pracy wyjaśniła mechanizmy powstawania zjawiska dyskryminacji, omówiła z grupą społeczne i historyczne motywacje tworzenia stereotypów innych kultur, narodów czy grup etnicznych. W podsumowaniu do przeprowadzonych ćwiczeń prowadzący wraz z osobami uczestniczącymi starał się skupić na zastosowaniu narzędzi równościowych w procesie planowania inicjatyw społecznych.

Zorganizowane seminarium miało na celu przekazanie wiedzy i praktycznych umiejętności, które uwolnią komunikację publiczną od stereotypów, uprzedzeń i dyskryminacji. Ponadto pozwolą sprawnie orientować się osobom uczestniczącym w podstawach prawnych równości, jak i również zwiększą świadomość i wrażliwość na kwestie związane z równością w życiu społecznym.

W związku z funkcjonującymi szkodliwymi stereotypami samej polityki równości tego rodzaju spotkania powinny obejmować swym zasięgiem coraz szersze grupy osób, ponieważ nie tylko systematyzują ważne pojęcia, ale także upowszechniają prawo odnoszące się do uwzględnienia potrzeb wszystkich do bycia równo traktowanym. Może jesteśmy różni w życiu, jednak w prawach jesteśmy równi.

Zadanie dofinansowano ze środków budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego.