Wolontarystyczna aktywność w angielskiej i francuskiej części Kanady i w USA
World Values Survey w latach 1981-1983 prowadziło badania międzynarodowe w 22 krajach na reprezentatywnej dla danego państwa grupie respondentów w wieku powyżej 18 lat. Wyniki tych badań porównano z teoriami Lipseta i Curtisa dotyczącymi zaangażowania Amerykanów i Kanadyjczyków w pracę wolontarystyczną stowarzyszeń.
Seymour Martin Lipset był zdania, że skłonność Amerykanów do wstępowania do różnego rodzaju
organizacji prowadzących działalność wolontarystyczną jest większa niż u ludzi innych narodowości,
a co za tym idzie, niż u Kanadyjczyków. Twierdził on, że istnieją fundamentalne różnice między
wartości wyznawanych w USA i Kanadzie.
Przeciwna hipoteza autorstwa Curtisa głosi, że zróżnicowanie występowania przynależności do
stowarzyszeń pomiędzy Amerykanami a Kanadyjczykami jest prawdopodobnie skutkiem występowania różnic
w schemacie uczestnictwa edukacyjnego, w profilu statusu społeczno-ekonomicznego, rozkładu
zamieszkania na wsi i w mieście w Ameryce oraz francuskiej i angielskiej częściach Kanady. Jest
również skutkiem sposobu, w jaki te czynniki wpływają na zasoby, których występowanie skłania się
do zaangażowania w działalność w stowarzyszenia.
W analizie wyników badań uwzględniono osoby powyżej 21 roku życia zamieszkujące na terenie
Stanów Zjednoczonych oraz Kanady (wprowadzano tu podział na Kanadyjczyków, wskazujących swój
związek z Francją oraz z Anglią). W badaniu wzięło udział łącznie ponad 3000 respondentów.
Podstawową miarą zaangażowania w prace wolontarystyczne była ilość przypadków członkostwa w
organizacjach wolontarystycznych.
Analiza była przeprowadzana na dwóch etapach:
- Po pierwsze, zbadano różnice pomiędzy zaangażowaniem w działalność organizacji pozarządowych wśród Kanadyjczyków angielsko- i francuskojęzycznych oraz Amerykanów;
- Po drugie, zbadano różnice w uczestnictwie społecznym ze względu na pięć zmiennych: wykształcenie, dochód, wielkość społeczności, z której pochodzi, wiek i płeć.
Wyniki badań pokazały, iż Amerykanie są bardziej skłonni do pracy wolontarystycznej niż
Kanadyjczycy. Przy czym Kanadyjczycy z angielskiej części Kanady częściej są członkami stowarzyszeń
niż ich rodacy z części francuskiej. Jednocześnie Kanadyjczycy francuskojęzyczni rzadziej wykazują
aktywny udział niż pozostałe zbiorowości biorące udział w badaniu. Zauważyć też można, że aktywność
Amerykanów oraz Kanadyjczyków anglojęzycznych w tym aspekcie nie jest zróżnicowana. Reasumując,
jeśli weźmiemy pod uwagę aktywną pracę na rzecz stowarzyszenia to wyniki anglojęzycznych
Kanadyjczyków są równie wysokie jak Amerykanów.
Amerykanie jednak znacznie częściej od francuskojęzycznych Kanadyjczyków przystępują do
stowarzyszeń wolontarystycznych. W przypadku, gdy nie uwzględnione zostanie członkostwo w
organizacjach kościelnych okaże się, że prawidłowość ta wynika głównie z społeczno-ekonomicznych
lub demograficznych różnic występujących między tymi dwoma społeczeństwami. Przy czym wielkość
społeczności oraz płeć nie odgrywa znaczącej roli. W większości przypadków, widoczny jest natomiast
wpływ wykształcenia, osiąganego dochodu oraz wieku. Osoby legitymujące się wyższym wykształceniem,
osiągające wyższe dochody w wieku średnim lub starsze charakteryzują się najwyższym średnim
poziomem zaangażowania w pracę stowarzyszeń.
Amerykanie są przywiązani do idei pracy wolontarystycznej, lecz z powodu braku dostatecznej
ilości wolnego czasu nie są w stanie poświęcić się tej pracy. Jednak deklarują, że są skłonni
poświęcić swój dodatkowy czas wolny właśnie na tego typu działalność. W tej dziedzinie wykazują
większą skłonność niż Kanadyjczycy.
Biorąc pod uwagę pięć zmiennych, według których opracowywane były wyniki badań, można zauważyć,
iż osoby, mające więcej wolnego czasu, lepiej wykształcone, osiągające wyższy dochód oraz będące
bliżej wieku średniego są w stanie wykonać większą ilość pracy wolontarystycznej. Wpływ wielkości
społeczności oraz płci respondenta nie ma tu większego znaczenia.
Wśród osób, które należą chociażby do jednej organizacji pozarządowej, Amerykanie częściej niż
obie wyróżnione grupy Kanadyjczyków są skłonni poświęcić swój dodatkowy czas wolny pracy
wolontarystycznej. Potwierdza to tezę, że Amerykanie są bardziej przywiązani od Kanadyjczyków (obu
grup) do samej idei zgodnie, z którą wolontariat uważany jest za "ważny".
Francuskojęzyczni Kanadyjczycy są, biorąc pod uwagę członkostwo w organizacjach pozarządowych,
mniej zaangażowani w działalność stowarzyszeń niż Amerykanie i anglojęzyczni Kanadyjczycy. Jeśli
uwzględnić przypadki aktywnego członkostwa, różnice między trzema grupami badania są znikome.
Powyższe wyniki badań pozwalają stwierdzić, że Amerykanie wykazują większą chęć zaangażowania
się w działalność stowarzyszeń niż ich sąsiedzi zza północnej granicy - stanowi to potwierdzenie
tezy sformułowanej przez Lipseta. Jednak, gdy podstawą analizy będzie postawa przypadków aktywnego,
a nie tylko nominalnego uczestnictwa, wyżej wspomniana teoria nie znajduje potwierdzania.
Odnośnie podobieństw co do aktywności stowarzyszeniowej można wysunąć hipotezę, że wywodzą się
one najprawdopodobniej z podobieństw procesów urbanizacji, industrializacji i specjalizacji ról
społecznych we wszystkich trzech grupach badanych, co znajduje swoje odzwierciedlenie w pracach
pisanych przez Curtisa lub jego współautorstwa.
Podsumowując, wyniki badań wykazały, że różnice w społeczno-ekonomicznej i demokratycznej
strukturze społeczeństwa zdają się być w pełni odpowiedzialne za występowanie znaczących korelacji
pomiędzy grupami narodowymi oraz językowymi a przypadkami aktywnego członkostwa w organizacjach
pozarządowych.
Na podstawie: Edward G. Grabb, James E. Curtis, "Wolontarystyczna działalność stowarzyszeń w angielskiej i francuskiej części Kanady i w Stanach Zjednoczonych: analiza wieloczynnikowa" opracowała Ewa Krawczyk. Tłumaczenie z języka angielskiego Piotr Kozłowski.