Wolontariat pracowniczy - inwestycja w społeczność i rozwój zespołu
Wolontariat pracowniczy, postrzegany niegdyś jako dodatkowa, często pomijana działalność firm, obecnie przekształca się w kluczowy element strategii korporacyjnej i kultury organizacyjnej wielu przedsiębiorstw.
W erze, gdzie odpowiedzialność społeczna biznesu (CSR) i etyka korporacyjna są coraz ważniejsze, wolontariat pracowniczy staje się istotnym mostem łączącym świat biznesu ze światem potrzeb społecznych.
Formy wolontariatu pracowniczego
Wolontariat pracowniczy może przybierać różne formy, dostosowane do potrzeb społeczności, możliwości i zainteresowań pracowników oraz strategii i zasobów firmy. Najpopularniejsze formy wolontariatu pracowniczego to:
- Wolontariat umiejętnościowy - pracownicy oferują swoje specjalistyczne umiejętności i doświadczenie zawodowe organizacjom non-profit. Przykłady obejmują doradztwo prawne, pomoc w zakresie marketingu, wsparcie IT czy doradztwo strategiczne.
- Wolontariat grupowy - organizowane przez firmę wydarzenia, gdzie zespoły pracowników wspólnie pracują nad konkretnym projektem społecznym, np. odnawianie placów zabaw, sadzenie drzew czy prace remontowe w lokalnych instytucjach.
- Wolontariat indywidualny - pracownicy angażują się w akcje wolontariackie samodzielnie, a firma może ich wspierać, np. poprzez udostępnianie czasu pracy na działalność wolontariacką.
- Wolontariat korporacyjny w ramach programów CSR - firmy tworzą własne programy wolontariackie w ramach szerszych strategii odpowiedzialności społecznej, często w oparciu o swoją branżę lub specyfikę działalności.
- Długoterminowe partnerstwa z organizacjami pozarządowymi - firmy nawiązują długofalową współpracę z wybranymi organizacjami non-profit, wspierając je nie tylko finansowo, ale również zaangażowaniem pracowniczym.
- Programy rozwojowe dla pracowników wolontariuszy - niektóre firmy tworzą programy szkoleniowe lub rozwojowe, które pozwalają pracownikom rozwijać nowe umiejętności poprzez wolontariat, jednocześnie przyczyniając się do celów społecznych.
Umowa z wolontariuszem
Wolontariat, mimo że opiera się na pracy niewynagradzanej, często wymaga formalnego uregulowania relacji między wolontariuszem a organizacją, dla której świadczy on swoje usługi. Najważniejszymi umowami, które zawiera się z wolontariuszami są:
- Umowa wolontariacka / Porozumienie o wolontariacie - jest to podstawowy dokument, który określa warunki współpracy między wolontariuszem a organizacją. Zwykle zawiera informacje o rodzaju wykonywanych zadań, oczekiwaniach, prawach i obowiązkach obu stron, a także o kwestiach bezpieczeństwa i polityce prywatności. Może również określać czas trwania wolontariatu.
- Umowa o ochronie danych osobowych - w przypadku, gdy wolontariusz będzie miał dostęp do danych osobowych, może być wymagane podpisanie dodatkowej umowy regulującej zasady ich przetwarzania i ochrony, zgodnie z lokalnymi przepisami o ochronie danych.
- Porozumienie dotyczące poufności - jeśli wolontariusz będzie pracować w środowisku, gdzie ma dostęp do wrażliwych informacji, może być konieczne podpisanie umowy o zachowaniu poufności tych informacji.
- Umowa o ubezpieczeniu – w niektórych przypadkach, zwłaszcza przy wolontariacie wymagającym podróży lub pracy fizycznej, organizacja może oferować wolontariuszom ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków lub odpowiedzialności cywilnej.
Regulacje prawne i wewnętrzne w firmie
Firmy muszą przestrzegać obowiązujących przepisów pracy, szczególnie gdy wolontariat odbywa się w godzinach pracy. Ważne jest, aby działania te nie były traktowane jako przymusowe.
Firmy często opracowują wewnętrzne regulaminy, które określają, jak pracownicy mogą angażować się w wolontariat, w tym udział w projektach, czas przeznaczony na te działania czy formy wsparcia przez pracodawcę.
Wolontariat pracowniczy jest często częścią szerszej strategii CSR. Pracodawcy powinni upewnić się, że ich działania są zgodne z ogólnymi celami firmy i przynoszą realne korzyści społeczności.
Konstruując wewnętrzną dokumentację dotyczącą wolontariatu pracowniczego warto zwrócić uwagę na to, by regulacje nie stwarzały możliwości interpretowania wolontariatu pracowniczego jako obowiązkowej inicjatywy. Wato unikać proponowania pracownikom w ramach wolontariatu podjęcia takich działań, które mogą być sprzeczne z ich światopoglądem, na przykład pomoc określonej mniejszości religijnej.
Wolontariat pracowniczy a prawo
W polskim prawie nie ma jeszcze regulacji wolontariatu pracowniczego. Obecnie należy stosować przede wszystkim przepisy dotyczące wolontariatu w ogóle oraz kodeks pracy – w zakresie istniejącego stosunku pracy.
Sam wolontariat zdefiniowany został w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Zgodnie z jej brzmieniem – stanowi nieodpłatne wykonywanie świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na rzecz organizacji pozarządowych i innych instytucji prowadzących działalność pożytku publicznego w zakresie ich działalności statutowej.
Wolontariat pracowniczy jest instytucję szczególną o tyle, że jest inicjowany, wspierany i organizowany przez pracodawcę. Powstaje przez to trójstronna relacja: pracodawca-pracownik-organizacja społeczna.
Wolontariat pracowniczy to nie tylko szansa na pomoc innym, ale również okazja do rozwoju zawodowego i osobistego dla pracowników. Aby był skuteczny, wymaga on jednak odpowiedniej organizacji, wsparcia ze strony firmy oraz jasnych ram prawnych i umownych. Poprzez efektywne wdrożenie programów wolontariackich, firmy mogą przyczynić się do budowania lepszej przyszłości dla społeczności, w której działają.
Korzyści i wyzwania
Wolontariat pracowniczy oferuje szereg korzyści, takich jak rozwój umiejętności pracowników, budowanie zespołu, poprawa morale i pozytywny wizerunek firmy. Jednakże, wymaga on również zarządzania, koordynacji i czasem znaczących zasobów, co może być wyzwaniem dla niektórych organizacji.
O autorce
Natalia Kwiatkowska – adwokat współpracujący z Kancelarią Adwokacką Legalden Jacek Olejarz (https://legalden.pl/ ). Od najmłodszych lat działa i udziela się w projektach społecznych takich jak nauka na gitarze dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w świetlicy socjoterapeutycznej czy wolontariat w warszawskich domach dziecka. W Legalden zajmuje się przede wszystkim koordynacją procesu legalizacji pobytu i pracy personelu zagranicznych fundacji. Obecnie prowadzi już ponad 150 postępowań, podczas których pomaga cudzoziemcom w legalizacji, poczynając od uzyskania wizy wjazdowej, aż do otrzymania karty pobytu. Zajmuje się także szeroko rozumianym prawem pracy oraz prawem handlowym. Po godzinach miłośniczka rowerowych wycieczek, gry na gitarze oraz filmów kostiumowych.
Źródło: https://legalden.pl/