Stowarzyszenie Instytut Zachodni od dłuższego czasu angażuje się w działania na rzecz zwiększenia partycypacji społecznej na terenie Wielkopolski. Wspiera różne sposoby uczestnictwa obywateli w podejmowaniu i wykonywaniu decyzji na rzecz dobra wspólnego. W naszych działaniach dążymy do zbalansowania modelu partycypacji – tak, aby podejmowane decyzje były wypracowywane w sposób procesualny w relacji władza lokalna – społeczeństwo obywatelskie.
Wspieramy organizacje
Ważnym elementem partycypacji społecznej jest zarówno diagnoza problemów, z którymi spotykają się członkowie danej społeczności, jak i udział w ich rozwiązywaniu, zarówno w formie doradztwa, zabrania głosu, udziału w konsultacjach, jak i bezpośredniego wpływu na zmianę panującej sytuacji. Taki bezpośredni wpływ mają organizacje pozarządowe, działające w najróżniejszych obszarach, najczęściej mające wspólny, ogólny cel – rozwiązywanie problemów danej grupy społecznej, zwiększenie możliwości jej rozwoju, samostanowienie, poprawa warunków życia społeczności lokalnej. SIZ w ramach projektu Działamy razem 3 aktywnie włącza się w działania na rzecz poprawy jakości funkcjonowania organizacji pozarządowych z Wielkopolski poprzez szkolenie ich kadry, coaching i doradztwo w zakresie marketingu, prawa i finansów. Są to dziedziny kluczowe dla rozwoju organizacji. Profesjonalizacja działań – to przede wszystkim stawiają sobie za cel uczestnicy i realizatorzy projektu. Podobne zadanie stało się ideą fix niedawno zakończonych projektów Profesjonalne NGO w Wielkopolsce i Quality of NGO. W ramach tych działań wdrożono nowoczesne, wypracowane przez uczestników standardy funkcjonowania organizacji, które przyczyniły się do podniesienia oferowanych przez nie usług. Jest to niezmiernie ważne w pracy NGO-sów, które poprzez błędy w zarządzaniu, brak odpowiedniego przygotowania i niekompetencję kluczowych osób często same skazują się na porażkę, choć ich działania, wsparte przez specjalistów, mogłyby stać się przyczynkiem zarówno do poprawy bieżącej sytuacji, na rzecz której są prowadzone, jak również podniosłyby rangę organizacji pozarządowych jako kompetentnych partnerów dialogu społecznego.
Konsultujemy
Jak twierdzi socjolog dr Tomasz Kaźmierczak - Wpływać na bieg spraw publicznych to znaczy mieć wpływ na podejmowane przez samorząd decyzje, ale także na jakość realizacji tych decyzji (…) warto pamiętać o tym, że bieg spraw publicznych dokonuje się często w tych urzędach, z którymi kontaktujemy się na co dzień. Narzędziem wpływu na podejmowanie decyzji w samorządach są konsultacje społeczne, które włączając obywateli w samostanowienie jednocześnie angażują ich w monitoring realizacji podjętych zobowiązań. Jednym z przedsięwzięć SIZ realizowanym w partnerstwie z Ośrodkiem Integracji Europejskiej w Rokosowie jest projekt Konsultacje społeczne na przykładzie podmiotów sieci NGO Działamy Razem. Celem projektu jest zwiększenie efektywności konsultacji społecznych programów współpracy NGO i JST w 5 jednostkach samorządu poprzez opracowanie i wdrożenie nowoczesnego modelu narzędzi, w tym instrumentów elektronicznych konsultacji dokumentów publicznych przez administrację publiczną.
Projekt składa się z kilku etapów, m. in. prac zespołu roboczego, szkoleń dla przedstawicieli urzędów i organizacji pozarządowych, badań fokusowych prowadzonych w gminach i powiatach objętych projektem. Zakres prac zespołu roboczego, złożonego z przedstawicieli samorządów i NGO z obszarów objętych projektem dotyczył głównie analizy sytuacji w poszczególnych gminach i powiatach, działań promocyjnych, jakie mogą być prowadzone w trakcie rozpowszechniania idei konsultacji społecznych pod kątem ich skuteczności oraz wskaźników dotyczących efektywności prowadzonych konsultacji społecznych. Członkowie Zespołu Roboczego otrzymali wsparcie prawne z zakresu narzędzi i technik konsultacyjnych oraz w zakresie tworzenia dokumentów konsultacyjnych zgodnych z polskim prawem).
Strona internetowa projektu była na bieżąco modyfikowana pod względem funkcjonalności niezbędnych do przeprowadzania konsultacji społecznych, promocji i polityki informacyjnej dotyczącej wydarzeń mających miejsce w gminach i powiatach będących uczestnikami projektu. oraz dotyczącej dobrych praktyk konsultacyjnych. Efektem prac zespołu było opracowanie narzędzi konsultacji społecznych w formie elektronicznej.
Do tej pory powstały Indywidualne Plany Wdrażania systemu konsultacji społecznych dla gmin i powiatów biorących udział w projekcie. Opracowano mapę problemów w zakresie konsultacji społecznych rocznych programów współpracy. Obecnie trwa wdrażanie wypracowanego modelu konsultacji społecznych w JST zaproszonych do udziału w projekcie.
Projekt swoim zasięgiem objął m.in. gminę Kórnik. Stowarzyszenie Instytut Zachodni zaangażowało się tutaj w działania związane z budżetem obywatelskim, m.in. w szeroką promocję idei wspólnego decydowania o wydatkach gminy. Pozytywnym zaskoczeniem było zaangażowanie młodzieży, która w odpowiedzi na działania podjęte na swoim terenie zorganizowała własne spotkanie poświęcone tej kwestii. Zespół Szkół w Kórniku zorganizował debatę pn. „Młodzi o budżecie obywatelskim”. Na spotkanie zaproszeni zostali pomysłodawcy projektów zgłoszonych do głosowania nad Budżetem Obywatelskim Gminy Kórnik na 2014 rok. Pomysłodawcy pięciu projektów, które zdobyły największą ilość głosów przedstawili swoje pomysły. Pani Iwona Pawłowicz – Napieralska i Pan Robert Jankowski – przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Kórniku – opowiedzieli o procedurach związanych z budżetem obywatelskim. Stowarzyszenie Instytut Zachodni reprezentował Bartosz Wiśniewski, który aktywnie wspierał promocję BOGK 2014. Młodzież wnioskowała o możliwość brania udziału w głosowaniu od 16 roku życia. – Tym, co najbardziej nas zaskoczyło podczas realizacji tego działania – mówi Bogumiła Leśny, koordynator projektu – było ogromne zaangażowanie, zarówno ze strony przedstawicieli samorządu, organizacji, jak i zwykłych obywateli, także młodzieży. Bardzo zależało nam na tym, aby konsultacje stały się ważnym elementem skutecznego dialogu społecznego. Uważam, że ten cel udało nam się osiągnąć.
Obecnie rozpoczyna się realizacja dwóch kolejnych projektów w zakresie konsultacji: projekt Konsultacje społeczne na przykładzie Lokalnej Grupy Działania zakłada zwiększenie efektywności konsultacji społecznych projektów infrastrukturalnych i społecznych poprzez opracowanie i wdrożenie nowoczesnych technik i narzędzi prowadzenia konsultacji społecznych (w tym drogą elektroniczną) przez administrację publiczną na terenie Lokalnej Grupy Działania Światowid. Pierwszym etapem projektu jest dokonanie przeglądu obszarów problemowych na terenie działania LGD Światowid w ramach, którego przeprowadzona zostanie analiza i diagnoza obszarów konfliktowych na linii lokalne władze – mieszkańcy, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień infrastrukturalnych. Kolejnym krokiem jest zaplanowanie i wdrożenie procesu konsultacji społecznych dokumentów publicznych. Zostaną przygotowane harmonogramy indywidualnego trybu prowadzenia konsultacji społecznych z uwzględnieniem specyfiki każdego problemu, grupy docelowej i możliwości realizacji w każdej z gmin, które przystąpiły do udziału w projekcie. Następnie proces konsultacji dla dokumentów publicznych dotyczących planowanych lub realizowanych inwestycji infrastrukturalnych zostanie wdrożony. Ostatnim etapem projektu jest upowszechnienie narzędzi i technik wypracowanych narzędzi konsultacji społecznych, w ramach którego przewidziano realizację dwóch edycji szkoleń z zakresu upowszechniania i wdrażania technik konsultacji społecznych. Szkolenia te będą dedykowane dwóm grupom odbiorców, tj. przedstawicielom NGO oraz pracownikom JST. Projekt potrwa do końca marca 2014 roku.
Kostrzyn konsultuje konstruktywnie to projekt zakładający realizację konsultacji społecznych na terenie gminy Kostrzyn w trzech obszarach tematycznych. Główny akcent położono w nim na przedsięwzięcia infrastrukturalne, które w szczególny sposób interesują mieszkańców gminy. SIZ, przy współpracy z Urzędem Miasta Kostrzyn, wesprze proces dokonywania zmian w zapisach dokumentów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym oraz podda debacie publicznej pomysł budowy przedszkola w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. W proces konsultacji społecznych włączone zostaną również lokalne organizacje pozarządowe. Oprócz cyklu szkoleń dla pracowników administracji publicznej oraz przedstawicieli NGO w projekcie przewidziano także organizację wizyty studyjnej, która pokaże, jakie efekty może przynieść włączenie mieszkańców w proces decyzyjny, a także jak ważne i potrzebne jest rozwijanie postaw obywatelskich.
Kontraktujemy
PI STAR - model kontraktowania usług społecznych na poziomie gmin to projekt realizowany przez SIZ we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej jako jedno z działań mających na celu budowanie profesjonalnych relacji we współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego a organizacjami pozarządowymi. Po przeprowadzeniu wszystkich etapów projektu oraz pozytywnym zaopiniowaniu uda się wdrożyć model kontraktowania usług społecznych STAR i w efekcie włączyć go do głównego nurtu polityki krajowej.
Głównym problemem, do którego rozwiązania przyczyni się realizacja projektu oraz wykorzystanie modelu, jest niewystarczająca efektywność kontraktowania w zakresie usług społecznych przez jednostki samorządu terytorialnego w Wielkopolsce. W projekcie przyjęto szeroką definicję usług społecznych, jako udzielanych przez państwo w odpowiedzi na potrzeby społeczne. Skupiono się jednak na tych, które są realizowane przez gminy. Jak potwierdzają badania, świadczenie usług społecznych w niewielkim stopniu jest realizowane na zasadzie kontraktowania. Obecnie realizatorzy projektu zapraszają do włączenia się do aktywnego testowania modelu kontraktowania usług społecznych STAR - zapoznania się z produktami wchodzącymi w skład modelu ich ocenę. Prosimy o Państwa opinie, które pozwolą ekspertom udoskonalić model i dostosować go do Państwa potrzeb. Każdy Państwa głos będzie dla nas niezwykle cenny. Dołączając do grona jednostek, które wesprą etap testowania, przyczynią się Państwo do wzmocnienia dobrej współpracy z podmiotami trzeciego sektora oraz stworzenia innowacyjnego modelu kontraktowania usług społecznych.
Wszystkie wypracowane produkty znajdują się na stronie www.ulsugispoleczne.org.pl
