Publicystyka - ngo.pl

Unijny program dystrybucji żywności
wprowadzono w 1987 r. umożliwiając państwom członkowskim uwolnienie
publicznych zapasów nadwyżek żywności z przeznaczeniem na cele
pomocy żywnościowej. Od tego czasu sytuacja się zmieniła. Zapasy
stale ulegają zmniejszeniu a liczba potrzebujących rośnie,
dodatkowo drastycznie wzrosły ostatnio ceny żywności. Dlatego też
Komisja uważa, że niezbędne jest zwiększenie wydatków w ramach
programu i zezwolenie na nabywanie żywności na wolnym rynku na
stałych zasadach.

„Jest to konkretne rozwiązanie,
dzięki któremu Unia Europejska może pomóc niektórym najuboższym
członkom naszego społeczeństwa”, stwierdziła Mariann Fischer Boel,
Komisarz ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. „Niedawny
wzrost cen żywności bardzo silnie uderzył w pewną część
społeczeństwa. Musimy rozszerzyć zakres tego bardzo udanego
programu i zwiększyć jego budżet, by móc nieść pomoc jak
największej liczbie potrzebujących. Ponieważ dzisiaj zapasy
interwencyjne należą już do przeszłości, należy pozwolić na zakup
żywności na wolnym rynku zgodnie z krajowymi preferencjami
żywieniowymi.”

Począwszy od lat 2010/2012 program
podlegałby współfinansowaniu z budżetu UE w 75 proc. (w 85 proc. na
obszarach objętych Funduszem Spójności). Natomiast w 2013-2015
współfinansowanie pochodziłoby w 50 proc. z budżetu UE i w 50 proc.
z państw członkowskich, przy czym wkład z UE wynosiłby 75 proc. na
obszarach objętych Funduszem Spójności.

Wprowadzenie współfinansowania
ułatwi planowanie i zarządzanie środkami finansowymi, a także
zwiększy odpowiedzialność państw członkowskich wobec programu.
Należy opracować trzyletnie plany dystrybucji żywności mające na
celu poprawę skuteczności i ciągłość realizacji systemu pomocy.
Dystrybucja nie ograniczałaby się już do produktów objętych
systemem interwencji. Owoce i warzywa oraz olej spożywczy zostaną
na przykład po raz pierwszy objęte programem.

Wyboru żywności dokonywałyby władze
krajowe na podstawie kryteriów wartości odżywczych, a dystrybucja
odbywałaby się przy współpracy organizacji charytatywnych i
lokalnych ośrodków opieki społecznej. Żywność mogłaby pochodzić
zarówno z zapasów interwencyjnych, jeśli byłyby dostępne, jak i z
rynku, przy zachowaniu pierwszeństwa dla zapasów interwencyjnych w
przypadku, gdyby były dostępne. Dystrybucja musi odbywać się
nieodpłatnie lub za cenę, która w żadnym razie nie przekracza
poziomu uzasadnionego kosztami poniesionymi przez wyznaczone
organizacje w związku z rozdzielaniem żywności.

Udział państw członkowskich w
programie jest dobrowolny. Pomoc żywnościową kieruje się
najczęściej do szeroko pojętej grupy osób żyjących w ubóstwie, w
tym rodzin w trudnej sytuacji materialnej, osób starszych o
niewystarczających środkach finansowych, osób bezdomnych, osób
niepełnosprawnych, dzieci zagrożonych patologią społeczną, osób
pracujących, a mimo to żyjących w ubóstwie, migrantów i osób
ubiegających się o azyl.

Państwa członkowskie, które
zamierzają wziąć udział w programie, wybierają odpowiednie
organizacje mające prowadzić dystrybucję żywności. Następnie
określają swoje potrzeby na trzyletni okres programowania i
zwracają się do Komisji, która przydziela odpowiedni budżet.
Procedurę powtarza się co roku, tak aby umożliwić dostosowanie
programu w przypadku gdy sytuacja zmieni się w trakcie okresu
programowania.

Mimo że średni standard życia w Unii
Europejskiej jest jednym z najwyższych na świecie, są osoby, które
nie są w stanie zakupić dostatecznej ilości żywności. Szacuje się,
że 43 milionów osób w Unii Europejskiej jest zagrożonych
niedostatkiem żywności, co oznacza, że nie stać ich na posiłek
zawierający mięso, kurczaka lub rybę co drugi dzień. Obecnie w
programie uczestniczy 19 państw członkowskich.