Więcej demokracji w samorządzie? Konsultujmy, także budżet
WOJCIECHOWSKA: Budżet obywatelski nie może w dalszym ciągu funkcjonować na zasadach konsultacji społecznych. Muszą powstać ustawowe ogólne reguły prawne określające minimum standardów, jakie należy spełnić, aby można było rozmawiać o rzeczywistym budżecie partycypacyjnym. Obecna praktyka pokazuje, że spora liczba tych rozwiązań to fikcja, niemająca wiele wspólnego z partycypacją obywateli.
Toruńska Inicjatywa Obywatelska na bieżąco śledziła proces krystalizowania się postulatów w ramach inicjatywy Demokratyzacji Samorządu. Braliśmy udział w konsultacjach i dyskusjach o reformie samorządu terytorialnego w Polsce. W pełni popieramy wszystkie 14 postulatów. Do kilku z nich chcielibyśmy się dodatkowo odnieść i niejako uzupełnić kwestie dotyczące konsultacji społecznych i budżetów partycypacyjnych w Polsce.
Konsultacje społeczne przy uchwalaniu budżetu gminy powinny być obligatoryjne. To z pewnością pozytywnie wpłynie na wzrost zainteresowania mieszkańców wydatkami gminy. Jest to doskonałe narzędzie edukacji młodych ludzi, bo żeby wyrobić sobie opinię na temat budżetu gminy, trzeba poświęcić czas na zapoznanie się z tym dokumentem. Nauczyciele WOS-u w szkołach ponadgimnazjalnych, którzy kładą nacisk na praktykę, a nie na teorię, powinni prowadzić lekcje, na których uczniowie będą czytali i dyskutowali o tym budżecie, a na koniec zajęć redagowali krótką opinię, którą będzie można zgłosić w ramach konsultacji społecznych.
W Toruniu istnieje już taki dokument jak Regulamin Konsultacji Społecznych od 2013 roku. Obecnie co roku, Rada Społeczna ds. Konsultacji Społecznych, powołana przez Prezydenta Miasta Torunia, opiniuje wnioski składane przez mieszkańców i ustala ranking kolejności ich realizacji w danym roku kalendarzowym (harmonogram). Jest to dobre rozwiązanie, gdyż dzięki zapisom w regulaminie, mieszkańcy, radni osiedli czy organizacje pozarządowe, mają jasno określone zasady zgłaszania swoich wniosków. Na podstawie harmonogramu wiedzą na przykład, czy dany temat był już konsultowany, a jeśli nie to w którym kwartale miasto zamierza je zrealizować. Jako członek wspomnianej Rady Społecznej, zauważam tutaj istotny problem, jakim jest docieranie z informacją o procesach konsultacyjnych, metodach ich zgłaszania i zasadach ich realizacji. Miasto Toruń stworzyło w tym celu dedykowaną stronę internetową, jednak istnieje ona od ponad roku i wiele zakładek i treści nie jest uzupełnionych. Mieszkańcy zgłaszają nam, że nie wiedzą gdzie szukać informacji o konsultacjach społecznych, a już w ogóle nikt nie informuje o ich wynikach.
Budżet obywatelski nie może w dalszym ciągu funkcjonować na zasadach konsultacji społecznych. Muszą powstać ustawowe ogólne reguły prawne określające minimum standardów, jakie należy spełnić, aby można było rozmawiać o rzeczywistym budżecie partycypacyjnym. Obecna praktyka pokazuje, że spora liczba tych rozwiązań to fikcja, niemająca wiele wspólnego z partycypacją obywateli.
Musi powstać minimum standardów, jakie należy spełnić, aby można było rozmawiać o rzeczywistym budżecie partycypacyjnym.
