Ze skutkami finansowymi przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego i o problemami z interpretacją przepisów dotyczących zbiórek publicznych zapoznali się członkowie Podkomisji Stałej do spraw Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi na spotkaniu w dniu 3 września 2008.
1 procent
Elżbieta Chojna-Duch, podsekretarz stanu w Ministerstwie
Finansów przedstawiła zebranym informację ministra finansów o
skutkach finansowych przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji
pożytku publicznego od dochodów uzyskanych w 2007 r.
Łączna kwota przekazanego 1% podatku na rzecz organizacji
pożytku publicznego (OPP) wyniosła 291 594 362,90 zł tj. o 156
293,90 zł (o 176,56%) więcej niż za 2006 rok.
Większe wpływy są rezultatem uproszczenia mechanizmu
przekazywania 1% podatku należnego, po raz pierwszy robiły to za
podatników urzędy skarbowe. Rozszerzono także grupy podatników
uprawnionych do wspierania OPP. Wnioski o przekazanie 1% należnego
podatku organizacjom pożytku publicznego złożyło 5 134 675
podatników w tym:
- 19, 82% stanowili opodatkowani według skali
podatkowej;
- 49,91% opodatkowani wg 19% stawki osiągający dochody z
pozarolniczej działalności gospodarczej;
- 26,73% opodatkowani wg 19% stawki osiągający dochody z
odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych
instrumentów finansowych;
- 9,51% opodatkowani zryczałtowanym podatkiem od przychodów
ewidencjonowanych.
W trakcie dyskusji poruszono problem braku możliwości, w
myśl obowiązujących przepisów, ujawnienia wysokości kwot
przekazanych przez darczyńców na konto konkretnych organizacji.
Resort finansów twierdzi, że upublicznienie tych danych wiązałoby
się ze złamaniem przepisów dotyczących tajemnicy skarbowej.
Jednocześnie przewodniczący podkomisji poinformował, że póki co
słuszność interpretacji Ministerstwa Finansów nie jest jeszcze
jednoznacznie potwierdzona. W imieniu podkomisji zamówił w tej
sprawie odpowiednią ekspertyzę prawną, która niebawem ma zostać
przygotowana. Niezależnie od wyników ekspertyzy, wszyscy uczestnicy
posiedzenia jednogłośnie stwierdzono potrzebę wprowadzenia
stosownych zmian prawnych w tej kwestii, tak aby nie budziły one
wątpliwości oraz zobligowania ministra finansów i aparatu
skarbowego do udostępniania danych o wysokości wpływów na konta
konkretnych organizacji pożytku publicznego.
Następnie Ewa Adamiak, dyrektor Departamentu Podatków
Dochodowych w Ministerstwie Finansów przedstawiła przygotowane
przez ministerstwo propozycje zmian w ustawie o podatku
dochodowym od osób fizycznych w zakresie przekazywania 1% podatku
na rzecz OPP. Projekt nowelizacji był już przedmiotem uzgodnień
zewnętrznych i konsultacji społecznych, w tym z członkami Rady
Ministrów, organizacjami społecznymi, związkami zawodowymi oraz
Radą Działalności Pożytku Publicznego. 29 sierpnia 2008 r. projekt
został przyjęty przez Komitet Europejski Rady Ministrów, a w
najbliższym czasie będzie przedmiotem obrad stałego Komitetu Rady
Ministrów.
Do najważniejszych zmian należą:
- zastąpienie obecnego wykazu organizacji mających status OPP
ogłaszanego obwieszczeniem w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej „Monitor Polski” wykazem elektronicznym prowadzonym przez
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego;
- wprowadzono możliwość wskazania OPP nawet w sytuacji
złożenia przez podatnika korekty zeznania, pod warunkiem, że będzie
ona dokonana w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla
złożenia zeznania podatkowego;
- proponuje się, aby naczelnik urzędu skarbowego dokonywał
przekazania kwoty podatku na rachunek bankowy OPP w trzecim lub w
czwartym miesiącu od upływu terminu dla złożenia zeznania
podatkowego. Termin ten jest uwarunkowany możliwością składania
przez podatnika korekty zeznania w okresie dwóch miesięcy od upływu
terminu dla złożenia zeznania podatkowego;
- wprowadzono rozwiązanie pozwalające naczelnikowi urzędu
skarbowego na przekazanie OPP danych podatnika, który przekazał na
jej rzecz 1% podatku, w przypadku gdy podatnik w zeznaniu
podatkowym lub korekcie zeznania wyrazi wolę poinformowania
organizacji;
- w przypadku błędnego obliczenia przez podatnika podatku
należnego, a tym samym zawyżenia kwoty 1%, w stosunku do kwoty
wynikającej z poprawnego obliczenia podatku należnego nadwyżkę
ponad kwotę przekazaną przez naczelnika urzędu skarbowego pokryje
podatnik ze środków własnych, poprzez pomniejszenie przez organ
podatkowy zwracanej mu nadpłaty. Doprecyzowanie wydaje się
niezbędne, bowiem w niektórych przypadkach podatnik na skutek
popełnionej pomyłki mógłby przekazywać na rzecz opp kwotę
przewyższającą 1% podatku.
Zbiórki publiczne
W drugim punkcie porządku spotkania przedstawiciel
ministerstwa spraw wewnętrznych przypomniał, że sprawy dotyczące
zbiórek publicznych regulują następujące akty prawne, ustawa z dnia
15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U, Nr 22, poz. 162 z
późn. zm.) oraz rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i
administracji z dnia 6 listopada 2003 r. w sprawie przeprowadzania
zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami (Dz.U.
nr 199, poz. 1947 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 1 wyżej wymienionej ustawy zbiórką publiczną
będzie każde działanie w którym jednocześnie zaistnieją trzy
przesłanki: określony cel, publiczny charakter akcji oraz zbieranie
ofiar. Określony cel prowadzonej zbiórki oznacza jednoznaczne
wskazanie na co konkretnie zostaną przekazane środki pochodzące z
ofiarności publicznej. Zbieraniem jest fizyczne przyjmowanie ofiar
jak i przyjmowanie wpłaty w gotówce. Postępowania w sprawach o
udzielenie pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej
prowadzone są wyłącznie w granicach i stosownie do powszechnie
obowiązujących przepisów prawa oraz zgonie z terminami wynikającymi
z ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania
administracyjnego.
Najpoważniejszą wątpliwość interpretacyjną stanowi jednak
zdefiniowanie publicznego charakteru akcji w odniesieniu do apeli w
sprawie pozyskiwania wpłat od indywidualnych ofiarodawców
publikowanych na stronach internetowych organizacji pozarządowych
Zdaniem ministra spraw wewnętrznych i administracji działanie,
którego założeniem jest dotarcie z apelem o wsparcie określonego
celu do jak największej liczby ofiarodawców z wykorzystaniem
dostępnych środków przekazu tj. telewizji, radia, internetu,
billboardów, zakładające anonimowość odbiorców apelu, nosi znamiona
prowadzenia zbiórki publicznej.
A zatem czynnikiem przeważającym o uznaniu czy dana akcja,
kampania, impreza nosi znamiona zbiórki publicznej jest forma, w
jakiej ofiarodawca jest informowany o możliwości wsparcia
konkretnego celu, nie zaś forma, w jakiej ostatecznie dokona on
owego wsparcia.
W dyskusji nad tym punktem porządku przedstawiciele
organizacji pozarządowych oraz reprezentant resortu edukacji
zaproponowali, aby jednak zmienić przepisy tak aby przynajmniej
organizacje pożytku publicznego były zwolnione z występowania do
MSWiA z wnioskiem o zgodę na przeprowadzenie zbiórek publicznych.
Obecna ministerialna interpretacja prawa utrudnia zbiórkę w
szczególności w przypadku klęsk i katastrof humanitarnych, gdzie
potrzebna jest natychmiastowa pomoc poszkodowanym. Ponadto przepisy
zbytnio ograniczają sposób pomocy, nie dopuszczają możliwości
zmiany przeznaczenia darowizny, gdy tymczasem od momentu
zarządzenia zbiórki do czasu wykorzystania darowizny mogą ulec
zmianie potrzeby obdarowywanych. Podsumowując organizacje
pozarządowe zgłaszają pilną potrzebę zmiany przepisów i
dostosowania ich do sytuacji obecnej. Teresa Hernik,
współprzewodnicząca Rady Działalności Pożytku Publicznego
zaproponowała przedstawicielom MSWiA, aby ewentualną nowelizację
wypracować na forum Rady.
Źródło: materiały własne
