Publicystyka - ngo.pl

Komisja szacuje, że ochroną w ramach nowego aktu prawnego zostanie objętych od 2 do 3 mln pracowników zatrudnionych na podstawie nietypowych umów, którzy nie są chronieni dotychczasowym prawodawstwem. Wniosek wprowadza również rozwiązania pozwalające pracodawcom uniknąć obciążeń administracyjnych, np. poprzez umożliwienie im przedstawiania wymaganych informacji w formie elektronicznej. Dzięki nowym przepisom warunki działania dla przedsiębiorstw będą równe i mniej będzie luk prawnych, dzięki czemu pracodawcy będą czerpać korzyści z uczciwej konkurencji na rynku wewnętrznym. Większa przejrzystość i przewidywalność warunków pracy przekłada się również na większą motywację i wydajność pracowników.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący Komisji do spraw euro i dialogu społecznego oraz stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych, powiedział: Wyniki konsultacji z partnerami społecznymi potwierdzają potrzebę bardziej przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE. Obecny wniosek stanowi kompromisowe rozwiązanie zapewniające bezpieczniejsze zatrudnienie w ramach obecnych i przyszłych rodzajów organizacji pracy, a jednocześnie elastyczność oraz równe szanse. Wniosek w pełni respektuje również krajowe praktyki w zakresie dialogu społecznego, umożliwiając partnerom społecznym wdrażanie nowych minimalnych wymogów dotyczących warunków pracy w drodze układów zbiorowych.

Marianne Thyssen, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, dodała: Dzisiejszym wnioskiem podejmujemy działanie na rzecz poprawy przejrzystości i przewidywalności warunków pracy. Świat pracy zmienia się w szybkim tempie – rośnie liczba niestandardowych form zatrudnienia i umów. Coraz liczniejszym pracownikom grozi w związku z tym, że nie będą już objęci podstawowymi prawami, począwszy od prawa do znajomości warunków, na jakich są zatrudniani. Większa przejrzystość i przewidywalność przyniesie korzyści zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorstwom.

Konkretne środki, jakie w swoim wniosku proponuje Komisja dla ograniczenia ryzyka niedostatecznej ochrony pracowników, są następujące:

• Dostosowanie pojęcia pracownika do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Obecnie obowiązujące przepisy dopuszczają rozbieżności w definicjach, przez co niektóre kategorie pracowników nie są objęte przepisami. Poprzez zastosowanie definicji pracownika wynikającej z orzecznictwa Trybunału nowa dyrektywa zapewni objęcie przepisami tych samych ogólnych kategorii pracowników.
• Objęcie zakresem obowiązywania dyrektywy różnych form zatrudnienia, które obecnie często nie są objęte ochroną. Dotyczy to m. in. pracowników domowych, osób pracujących w bardzo niewielkim wymiarze godzin lub w ramach bardzo krótkoterminowych umów. Proponowane przepisy objęłyby również nowe formy zatrudnienia, jak praca na żądanie, w systemie bonów usługowych lub za pośrednictwem platform internetowych.
• Zapewnienie pracownikom aktualnych i rozszerzonych pakietów informacji od samego początku pracy, a nie dopiero po upływie dwóch miesięcy, jak ma to miejsce obecnie.
• Określenie nowych praw minimalnych, takich jak prawo do większej przewidywalności pracy dla osób pracujących w oparciu o zmienny harmonogram, możliwość ubiegania się o zmianę formy zatrudnienia na bardziej stabilną z prawem do otrzymania odpowiedzi pisemnej, bądź też prawo do uzyskania obowiązkowych szkoleń bez potrącania ich kosztu z wynagrodzenia.
• Zapewnienie skuteczniejszych środków egzekwowania praw i dochodzenia roszczeń – jako ostatecznych form rozstrzygania ewentualnych sporów, jeśli dialog okaże się niewystarczający.

Dyrektywa, której dotyczy wniosek, musiałaby zostać przyjęta przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, a następnie wdrożona przez państwa członkowskie w drodze ustawodawstwa lub układów zbiorowych pomiędzy partnerami społecznymi. W pełni uznając znaczenie dialogu społecznego, oferuje się partnerom społecznym pewną możliwość modyfikacji minimalnych praw proponowanych w dyrektywie pod warunkiem zachowania ogólnego poziomu ochrony.

Inicjatywa ta jest jednym z działań Komisji w ramach wdrażania europejskiego filaru praw socjalnych, ogłoszonego 17 listopada 2017 r. na Szczycie Społecznym na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu. Dyrektywa przyczyni się mianowicie do realizacji zasady 5 „Bezpieczne i elastyczne zatrudnienie” oraz zasady 7 „Informacje o warunkach zatrudnienia i ochrona w przypadku zwolnień”.

Kontekst

Proponowana we wniosku Komisji dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy zastąpiłaby – jako jej aktualizacja – obowiązującą od 1991 r. dyrektywę w sprawie pisemnego oświadczenia (91/533/EWG), w myśl której pracownicy rozpoczynający nową pracę mają prawo do otrzymania na piśmie ustaleń dotyczących najważniejszych aspektów stosunku pracy. Po ponad 25 latach dyrektywa ta nie odpowiada już zmieniającym się realiom rynku pracy, w szczególności nowym formom pracy, które pojawiły się w ostatnich latach. Większa elastyczność rynku pracy i rosnąca różnorodność form zatrudnienia przyczyniły się do powstania nowych miejsc pracy i umożliwiły wielu ludziom podjęcie aktywności zawodowej. Jednocześnie jednak uwidoczniło to pewne luki w ochronie pracowników i doprowadziło do powstania nowych niepewnych form zatrudnienia w przypadku pracowników o słabszej pozycji na rynku.

Inicjatywę ogłoszono w kwietniu 2017 r. wraz z Europejskim filarem praw socjalnych. Jest ona częścią programu prac Komisji na 2018 r.; była też przedmiotem dwuetapowych konsultacji z partnerami społecznymi. Partnerzy społeczni nie przystąpili do negocjacji w celu przedstawienia własnej propozycji porozumienia, dlatego też Komisja postanowiła podjąć działanie zgodnie z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Inicjatywa stanowi również odpowiedź na rezolucje Parlamentu Europejskiego – z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie europejskiego filaru praw socjalnych, w której Parlament zwrócił się o przyjęcie dyrektywy ramowej dotyczącej godnych warunków pracy we wszystkich formach zatrudnienia, oraz z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie warunków pracy i niepewności zatrudnienia, w której wezwano do zmiany dyrektywy z 1991 r. w celu uwzględnienia nowych form zatrudnienia.

Podczas posiedzenia w dniach 14-15 grudnia Rada Europejska wezwała prawodawcę Unii do szybkich postępów w sprawie kwestii społecznych nadal nierozstrzygniętych na szczeblu UE, odwołując się również do inicjatyw, które zapowiedziała Komisja w swoim programie prac, a które obejmowały m. in. omawianą dyrektywę.

Dyrektywa proponowana we wniosku została przygotowana na podstawie specjalnych konsultacji publicznych oraz szczegółowej oceny dotychczasowych przepisów. Wyniki konsultacji podsumowano w ocenie skutków.

Zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą wniosek zostanie teraz rozpatrzony przez Parlament Europejski i Radę.

Więcej informacji:

NOTATKA PRASOWA: Wniosek Komisji zmierzający do zwiększenia przejrzystości i przewidywalności warunków pracy – pytania i odpowiedzi

Wiadomość z łączami do dokumentów prawnych na stronie internetowej DG ds. Zatrudnienia

Nowa dyrektywa w sprawie bardziej przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w całej UE

Marianne Thyssen na Twitterze i Facebooku

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis na Twitterze: @VDombrovskis

Zaprenumeruj bezpłatny elektroniczny biuletyn informacyjny Komisji Europejskiej na temat zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego