UE a międzynarodowa konwencja ws. zwalczania przemocy wobec kobiet
Komisja Europejska zaproponowała 4 marca 2016 r., aby Unia Europejska ratyfikowała konwencję stambulską Rady Europy – kompleksową umowę międzynarodową w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej.
Vĕra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, powiedziała: „Nasz wniosek przekazuje jasny komunikat:ofiary przemocy wobec kobiet muszą być lepiej chronione w całej Europie. Co trzecia kobieta w UE doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej, bądź obydwu jej rodzajów. Ponad połowa wszystkich kobiet była molestowana seksualnie po ukończeniu 15 lat. Skala tego zjawiska jest niedopuszczalna i godzi w nasze wartości. Propozycja, aby UE ratyfikowała konwencję stambulską, stanowi krok naprzód, zarówno w zakresie walki z przemocą, jak i gwarantowania równouprawnienia płci. W celu zapewnienia spójnego wdrożenia konwencji na wszystkich szczeblach, wzywam również te państwa członkowskie, które jej jeszcze nie ratyfikowały, do niezwłocznego podjęcia działań w tym kierunku”.
Konwencja stambulska zobowiązuje jej strony do zwiększenia ochrony ofiar przemocy i ścigania jej sprawców poprzez następujące działania:
- Kryminalizację przemocy wobec kobiet – co obejmuje wszelkie formy przemocy: przemoc psychiczną i fizyczną, przemoc seksualną i gwałt, nękanie, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, przymusowe małżeństwa, przymusową aborcję i przymusową sterylizację;
- Zwiększenie uprawnień policji – tak aby mogła ona usunąć sprawcę przemocy domowej z domu;
- Dostęp do schronisk – państwa członkowskie muszą zadbać o dostępność wystarczającej liczby schronisk dla kobiet oraz o to, by były one odpowiednio rozmieszczone w całym kraju;
- Wsparcie udzielane za pośrednictwem telefonów zaufania – państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić bezpłatne telefony zaufania dostępne przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Telefoniczne linie zaufania są niezwykle ważne, ponieważ dzięki nim można niezwłocznie przekazać porady ekspertów i poinstruować ofiary, w jaki sposób mogą zadbać w swoje bezpieczeństwo;
- Dostępność ośrodków pomocy – państwa członkowskie muszą zadbać o łatwy dostęp do ośrodków pomocy dla ofiar gwałtu i przemocy seksualnej, a także możliwość natychmiastowego udzielenia opieki medycznej, porad i usług kryminalistycznych;
- Zrozumiałe informacje – ofiary muszą mieć dostęp do jasnych i zwięzłych informacji o ich prawach w języku dla nich zrozumiałym.
Komisja Europejska proponuje, by Unia Europejska przystąpiła do konwencji w ramach swoich kompetencji i wraz z państwami członkowskimi. Przystąpienie UE do konwencji będzie oznaczało między innymi następujące dodatkowe korzyści:
- Upoważnienie do skuteczniejszego gromadzenia danych na szczeblu UE: Obecnie brakuje danych pozwalających określić zakres i charakter przemocy wobec kobiet. Przystąpienie UE do konwencji zobowiązałoby państwa członkowskie do gromadzenia i przekazywania dokładnych i porównywalnych danych do Eurostatu (unijnego urzędu statystycznego). Lepsze zrozumienie tego zjawiska pomoże się z nim zmierzyć.
- Odpowiedzialność UE na szczeblu międzynarodowym: UE będzie przedstawiała – za pośrednictwem organu traktatowego – sprawozdania na temat prawidłowej i skutecznej realizacji tych aspektów konwencji, za które jest odpowiedzialna. Zwiększy to również rolę UE w zwalczaniu przemocy ze względu na płeć na arenie międzynarodowej.
Kontekst
Konwencja stambulska uznaje przemoc wobec kobiet za pogwałcenie praw człowieka. Zakłada ona zwalczanie przemocy wobec kobiet za pomocą środków mających na celu zapobieganie przemocy, ochronę ofiar i ściganie sprawców.
Dalsze działania
Wniosek o przystąpienie do konwencji stambulskiej będzie omawiany na posiedzeniu Rady Ministrów i w Parlamencie Europejskim, którego zgoda jest niezbędna do zawarcia konwencji przez UE.
Dwanaście państw członkowskich (Austria, Dania, Finlandia, Francja, Włochy, Malta, Holandia, Polska, Portugalia, Słowenia, Hiszpania i Szwecja) ratyfikowało już wspomnianą konwencję. Kolejne trzynaście państw członkowskich podpisało konwencję, ale jeszcze jej nie ratyfikowało. Można się spodziewać, że kolejne państwa podpiszą i ratyfikują konwencję w nadchodzących miesiącach.
Dodatkowe informacje: