Publicystyka - ngo.pl

Mówiąc najprościej, tutoring to proces rozwoju oparty na osobistej relacji między uczącym i uczonym. Wywodzi się z brytyjskiej tradycji edukacyjnej, obecnej do dziś na dwóch najstarszych uniwersytetach – Oxfordzie i Cambridge. Tutoring był formą relacji między profesorem (tutor) a studentem (pupil). W indywidualnym kontakcie o wiele prostsze stawało się rozpoznanie mocnych i słabych stron studenta i takie ułożenie programu, aby najbardziej odpowiadał jego indywidualnym potrzebom.

Program Liderzy PAFW, który wprzęgnął ideę tutoringu w proces kształcenia liderów społecznych, nie jest oczywiście prostym odwzorowaniem metody brytyjskiej. Nie polega na pisaniu esejów i czytaniu lektur, lecz opiera się na konkretnych, indywidualnych doświadczeniach i przeżyciach liderów. Zachowuje jednak to, co w tej metodzie, ale również w edukacji w ogóle, najważniejsze: spotkanie ludzi, owocujące w tym przypadku bliską relacją między tutorem i liderem. Relacja jest tutaj terminem kluczowym – na styku dwóch osobowości, charakterów, dwóch biografii rodzi się metoda w swoim unikatowym kształcie, to właśnie ta relacja determinuje cały proces kształcenia lidera.

Rekrutacja

Pierwszeństwo w programie mają osoby, które brały udział w którymś z programów PAFW (np.: Evita, Działaj Lokalnie, Równać Szanse, Seniorzy w Akcji itp.). Ale nie jest to jedyna droga do uczestniczenia w programie Liderzy PAFW. PAFW zbiera też rekomendacje od operatorów programu: oprócz Szkoły Liderów, są to m.in: Akademia Rozwoju Filantropii, Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ,,ę”, Fundacja Edukacja dla Demokracji.

Wybitni liderzy społeczności lokalnych, jeżeli naprawdę mocno wyrastają ponad swoją społeczność, są do programu zapraszani osobiście i mają szanse – po wstępnej rozmowie – do niego dołączyć.

Jak to działa

Ponieważ tutoring oparty jest na kontakcie jeden na jeden, liderom, którzy przystępują do programu, bardzo trudno jest odwołać się do podobnego doświadczenia, często więc nie mają spójnej wizji, jak będzie przebiegało kształcenie. Dlatego tak ważna okazuje się sama relacja, wzajemne zaufanie, poczucie bezpieczeństwa i więź, jaka powstaje między tutorem i liderem.

Najpierw spisywany jest kontrakt: wzajemne obowiązki i oczekiwania. Relacja tutor – lider wstępnie planowana jest na czternaście miesięcy. Tutoring w kontekście kształtowania liderów to proces rozwoju zaplanowanego w czasie.

Przez pierwsze pół roku lider rozpoznaje i określa swoje zasoby (talenty i braki), potrzeby i cele. Uczy się planować, definiuje, co chce zmienić w swoim obszarze działania i jak ta zmiana rozwinie jego samego. To bardzo ważny etap, ponieważ nie istnieje żaden model uniwersalny, do którego tutor prowadzi lidera. To lider, poprzez swoje mocne i słabe strony, wytycza drogę – swój indywidualny wzorzec rozwoju. Zadaniem tutora jest towarzyszenie mu w tym rozwoju, pomoc w znalezieniu energii potrzebnej do zmian i potencjału ukrytego w jednostce.

Po sześciu miesiącach lider, przy pomocy tutora, pisze swoją indywidualną ścieżkę rozwoju (na dwa, trzy, a czasem pięć lat). Określa, co ma się zmienić w jego obszarze działania i jaką rolę on sam musi w tych zmianach odegrać. Na tym etapie bardzo pomocne okazują się szkolenia, jakie liderom gwarantuje Program Liderzy PAFW – skrojone do rozpoznanych już potrzeb i określonych celów, zawsze jednak zawężone do obszaru działania lidera. Lider może więc np. dowiedzieć się, jak budować zespół i jak w jego obrębie delegować odpowiedzialność, ale – jeśli nie jest to bezpośrednio związane z jego działalnością – nie nauczy się języka obcego lub poprawnego pisania wniosków o dofinansowanie.

Lider realizuje określony przez siebie plan: działa, próbuje nowych zachowań, uczy się wykorzystywać swoje talenty, eliminować ograniczenia, rozwija swoje kompetencje. Tutor ze swej strony ma ten plan uczynić w pełni wykonalnym; a więc motywuje i monitoruje jego realizację.

Po czternastu miesiącach formalna współpraca dobiega końca, bardzo rzadko jednak kończy się relacja między tutorem a liderem – najczęściej przeradza się ona w przyjaźń.

Platon nie mógł się mylić

Do tej pory odbyły się cztery edycje programu Liderzy PAFW. Obecnie trwa piąta. Przez cały ten czas metoda tutoringu się zmieniała. Na początku kładziono największy nacisk na indywidualny rozwój lidera. Przyzwyczajony do rozpatrywania swojego rozwoju w kategoriach jego użyteczności w organizacji, w której działał, miał tym razem skupić się wyłącznie na sobie. ,,Ja” było dla niego jedynym punktem odniesienia w określaniu celów i potrzeb. Okazało się jednak, że o ile było to rozwiązanie bardzo efektywne dla lidera, mniej korzystało na tym jego środowisko – liderzy zaczęli opuszczać obszary swoich działań, by nabytą wiedzę zainwestować w bardziej interesujące przedsięwzięcia. Dlatego obecnie zwraca się uwagę na to, by lider rozwijał się nieodłączony od swojego środowiska, by nie poczuł się z niego wykorzeniony. Pierwszym pytaniem jakie słyszy lider jest: „co chcesz zmienić w swoim otoczeniu?”. Właśnie w tej konkretnej rzeczywistości ma się realizować jego potencjał.

Powszechnie wiadomo, że tego, jak zostać liderem nie można się nauczyć na żadnym kursie, na żadnym szkoleniu. Tutoring pozwala odnaleźć własną formułę liderstwa. W końcu Platon nie mógł się mylić.