Publicystyka - ngo.pl

Przez ostatnie lata działalności organizacji prozwierzęcych nietrudno natknąć się na informacje o tym, jak okrutny jest transport żywych zwierząt. Mimo to, w krajach UE handel produktami pochodzenia zwierzęcego w ciągu ostatniej dekady niemal zwiększył się dwukrotnie. Tym ważniejsze wydaje się podkreślenie konieczności uregulowania prawnych aspektów tego sektora, ale i podjęcia efektywnych działań lobbingowych na rzecz dobrostanu i praw zwierząt pozaludzkich.

Rozszerzanie się europejskiego rynku produkcji odzwierzęcej wiąże się z koniecznością osiągnięcia spójności z normami krajowymi poszczególnych państw członkowskich UE. Ten dynamiczny rozwój i związana z nim wzrastająca trudność w nadzorowaniu ogromnej liczby transportów pod kątem weterynaryjnym, logistycznym i prawnym sprzyja niedogodnościom podczas importowania produktów niespełniających norm. Niesie to ze sobą wachlarz konsekwencji - kreuje konkurencyjność wśród europejskich producentów, naraża osoby kupujące na produkty odzwierzęce niespełniające norm dotyczących dostarczania informacji kluczowych w dokonywaniu świadomych wyborów konsumenckich. W świetle przedstawionych informacji, wyraźnie podkreślających obecne nieścisłości, UE tym bardziej nie może pozwolić sobie na utracenie pozycji liderskiej w międzynarodowych negocjacjach dotyczących podniesienia dobrostanu zwierząt na całym świecie.

W odniesieniu do umów o wolnym handlu, które obejmują niewielką lub wręcz nieobecną ochronę dobrostanu zwierząt tzw. hodowlanych, równocześnie przyzwalając na liberalizację handlu na rynku produkcji zwierzęcej. Niemniej jednak, na światowej mapie organizacji zajmujących się poprawieniem sytuacji zwierząt, wiodąca pozycja UE wciąż zobowiązuje do aktywnego uczestniczenia i stania po stronie dobrostanu i praw zwierząt.

W odpowiedzi na bierność decydentów i decydentek w kwestii transportu zwierzęcego, dnia 23. marca 2022 roku odbyło się spotkanie grupy roboczej w ramach działań Eurogroup for Animals, które poprzez kampanię “Trade and Animal Welfare” bierze pod lupę politykę transportową Unii Europejskiej i funkcjonowanie międzynarodowego rynku produkcji odzwierzęcej.

Pierwsze w tym roku spotkanie robocze rozpoczęło się od oficjalnego otwarcia i przedstawienia się każdego z uczestników i każdej z uczestniczek spotkania. Przedstawiciele i przedstawicielki organizacji aktywnie działających w krajach członkowskich Unii Europejskiej, między innymi, z Polski, Niemiec, Szwecji, Hiszpanii czy Włoch, opisywali swoje dotychczasowe działania odnoszące się do transportu żywych zwierząt.

Wiele organizacji, których położenie geograficzne indukuje potencjalne problemy związane z transportem morskim (Włochy, Hiszpania itd.) mówi o konieczności staranniejszego kontrolowania statków z żywymi zwierzętami. Mimo obecnych ustaleń, co do konieczności kontroli zdrowia każdego z transportowanych zwierząt, stałej obecności weterynarza na statku oraz maksymalnej długości transportu zamykającej się w ośmiu godzinach, podczas kontroli okołotransportowych nietrudno jest napotkać przypadek niewypełnienia tych postanowień. W tej perspektywie można umieścić także wypowiedzi organizacji członkowskich, które zwracają uwagę na nieodzowność bardziej uważnego obserwowania funkcjonowania rynku handlu morskiego w zakresie ryb i innych bezkręgowców, potocznie nazywanych owocami morza.

W tym trudnym czasie szczególnym zainteresowaniem należy obdarzyć również kwestię regulacji prawnych związanych z obecnym stanem zwierząt, które również zostały dotknięte tragicznymi konsekwencjami wojny w Ukrainie. W odniesieniu do zwierząt tzw. towarzyszących, państwa sąsiadujące z Ukrainą, w tym Polska, z reguły wydają indywidualne decyzje, które pozwalają na uwarunkowane sytuacją wyjątkową i zagrażającą życiu, jaką zdecydowanie jest agresja Rosji na Ukrainę, wprowadzanie na teren Polski zwierząt tzw. towarzyszących określonych gatunków. Wciąż bez odpowiedzi pozostaje kwestia transportowania zwierząt z laboratoriów, hodowli przemysłowych czy gospodarstw zwierzęcych. Na ten moment nie istnieją przepisy, które regulowałyby transport ukraińskich zwierząt tzw. hodowlanych. Mowa o milionach istnień, takich jak krowy, świnie, kozy, owce, kury, kaczki czy gęsi, co do których nie ustanowiono wciąż przepisów umożliwiających ich wyjazd poza granice objętego realiami wojennymi kraju. Sytuacja jest tym bardziej dramatyczna, że setki ludzi opuszczających Ukrainę każdego dnia od de facto miesiąca, pozostawiają za sobą cały dorobek życiowy, także w postaci gospodarstw i ich mieszkanek i mieszkańców. Mówiąc wprost, bez wspomnianych uregulowań prawnych proponowanych przez instytucje, takie jak Unia Europejska, zwierzęta te są skazane na powolną, bolesną, choć realnie możliwą do zapobiegnięcia, śmierć głodową.

Kolejnym punktem wartym poruszenia był zakaz transportu z Rosji i do Rosji. Wielu członków i członkiń organizacji podkreśla potrzebę podjęcia ruchu organizacji pozarządowych w związku z regulacjami europejskimi, które, co prawda, są na etapie wdrażania, ale nie wydają się priorytetowe, a przecież w obecnej sytuacji zdecydowanie powinny.

Podczas spotkania wspomniano o planach na maj 2022 r., według których Vier Pfoten, EFA i Dutch Perm Rep grupa robocza ma podjąć się kontynuacji kampanię “Moving matters”, którą Eurogroup For Animals wdrożyło w 2019 roku i która zwraca uwagę na konieczność implementacji strategii ograniczania i zastępowania transportu żywych zwierząt taktyką handlu wyłącznie produktami odzwierzęcymi. Kampania #fromhooftohook, którą wsparło ponad milion obywateli i obywatelek Unii Europejskiej, wpłynęła znacząco na unijne osoby decydenckie, oficjalnie zakazując transportu żywych zwierząt na duże odległości. Co więcej, biorąc pod uwagę wyniki Eurobarometru, które sugerują, że ​​aż 94% obywateli Europy jest zdania, że ​​ochrona dobrostanu zwierząt tzw. gospodarskich jest ważna, ta kampania powinna zostać kontynuowana i implementowana na kolejnych poziomach problemu, jakim jest transport zwierzęcy.

Aby mieć pewność, że dyskusja będzie służyła jednogłośnemu wyznaczeniu strategii, którymi grupa robocza ma zajmować się przez kolejne miesiące, postulowano, by skupiać się na tym, co, jako organizacje trzeciego sektora, działające na rzecz zwierząt tzw. hodowlanych, możemy zrobić, a nie na tym, czego nie jesteśmy w stanie na ten moment zmienić. Podczas wspólnej burzy mózgów osoby reprezentujące organizację miały prawo wypowiedzieć się w kontekście szukania najskuteczniejszych praktyk w kontekście zmniejszenia cierpienia transportowanych zwierząt pozaludzkich. Dzięki temu, każde NGO ukierunkowane na dobro zwierząt może być częścią europejskiego ruchu zmiany na rzecz poprawy ich warunków życia.

Warto w tym momencie dodać, że w oczach członkiń i członków Green REV Institute najlepszą drogą ograniczenia transportu żywych zwierząt, a tym samym zmiany warunków zwierząt tzw. hodowlanych jest wykluczenie produktów całkowite odzwierzęcych z diety. W perspektywie konieczności poprawy życia zwierząt pozaludzkich jako społeczeństwo mamy obowiązek mówić o ich dobrostanie, prawach, konieczności wycofania się z przemysłu opartego na produkcji zwierzęcej, a bardziej skłaniającego się w kierunku zielonej transformacji. Go vegan!

1. https://www.eurogroupforanimals.org/what-we-do/policy-areas/trade-and-animal-welfare
2. https://www.eurogroupforanimals.org/library
3. https://europa.eu/eurobarometer/surveys/browse/all;search=animal%2520welfare
4. https://fondsen.org/a-shift-to-meat-and-carcasses-is-not-only-long-awaited-it-is-totally-justified/
5. https://stoplivetransport.org/