Publicystyka - ngo.pl

Ruszyła sprintem do pracy podczas pierwszego spotkania w lipcu tego roku. I tempa zmniejszyć nie może, bo kilka ważnych spraw Rada Działalności Pożytku Publicznego musi załatwić do końca 2012 roku. Na posiedzenie 24 października wróciła sprawa nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Kancelarii Prezesa Rady Ministrów zależy na szybkiej zmianie w art. 11b. Dzięki niej premier mógłby wydać Ministrowi Pracy (czyli właściwemu ds. zabezpieczenia społecznego) polecenie zlecenia zadania organizacjom pozarządowym poza konkursem – korzystałby przy tym z rezerwy celowej budżetu państwa. Obecny zapis art. 11b teoretycznie umożliwia takie postępowanie premierowi w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia obywateli lub ze względu na ważny interes społeczny. Prawnicy Kancelarii chcą jednak dookreślenia przepisu. Kancelarii zależy na czasie.

Zlecenie zadania – po zmianie zapisu art. 11b – odbywałoby się po zasięgnięciu opinii przez Ministra Pracy u ministra właściwego dla przedmiotu zadania. Miałby na to 7 dni. Premier mógłby zlecić zadanie również mimo negatywnej opinii. Propozycje rekomendować miał zespół doraźny Rady, jednak od lipca nie spotkał się. Departament Pożytku Publicznego chciałby zachować przy Ministrze Pracy możliwość zlecania zadań (na polecenie premiera), jako że ma on doświadczenie w tej sferze. Pozostali ministrowie wyrażaliby tylko opinie. – To oznacza, że pozostałe ministerstwa nie będą myśleć o programach współpracy z organizacjami – podkreślił Kuba Wygnański z Fundacji Stocznia. – Na pewno na liście tych, którzy wyrażają opinie, powinna znaleźć się Rada, bo podlegli premierowi urzędnicy raczej nie będą mu się sprzeciwiać – dodał.

Wątpliwości wzbudzają hasła „interesu społecznego czy publicznego”, które są wyjątkowo „pojemne” i mogłyby być wykorzystywane do celów politycznych. Współprzewodniczący Jarosław Duda, sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej zaproponował dopisać Radę do organów wyrażających opinie, szerzej podyskutować o art. 11b na spotkaniu zespołu doraźnego i głosować nad propozycjami Kancelarii na kolejnym posiedzeniu.

Już podczas drugiego posiedzenia Rady Paweł Dębek z Dolnośląskiej Rady ds. Młodzieży zaproponował utworzenie zespołu ds. młodzieży. Zwracał uwagę na brak rozwiązań systemowych dotyczących osób młodych, kiedy ponad połowa organizacji z nimi pracuje. Rada powołała doraźny zespół problemowy ds. polityki na rzecz młodzieży, który ma pracować do końca kadencji IV kadencji. Co kilka miesięcy ma przygotować raport ze swoich działań.

– To ma być miejsce inicjowania zmian, stworzenia dobrych rekomendacji do zmian na poziomie wewnątrz rządowym. Brakuje miejsca do rozmów na rzecz młodzieży. Chcemy w Radzie uruchomić dialog. Inicjatywa powinna być podjęta przez organizacje pozarządowe. Nie będzie to zespół ekspercki – mówił Paweł Dębek z Dolnośląskiej Rady ds. Młodzieży.

Podstawowymi zadaniami zespołu będą: kontakty z NGO-sami i federacjami zrzeszającymi organizacje pracujące z młodzieżą, współpraca z Ministrem Edukacji, podkomisją Sejmu ds. młodzieży i samorządowcami oraz opiniowanie aktów prawnych związanych z działalnością pożytku publicznego w zakresie pracy z młodzieżą.

W związku z perspektywą finansową Unii Europejskiej 2014-2020 Minister Pracy i Polityki Społecznej powołał grupę roboczą zajmującą się kwestią, w której skład wchodzą dyrektorzy różnych komórek Ministerstwa oraz przedstawiciel PFRON-u i OHP. Do jej działań mogłaby włączyć się Rada. – To etap roboczy, określa, jak duże krajowe środki angażujemy – podkreślił Paweł Orłowski z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Charakter współpracy z zespołem MPiPS dookreślić ma zespół ds. programów i funduszy. – Może nas nie obchodzić, jak pracuje ministerstwo. Ale kwestia komunikowania się ze światem jest istotna, w tym z organizacjami pozarządowymi. Listę 12 postulatów w sprawie FIO podpisało 250 organizacji, w tym wiele kluczowych – zwrócił uwagę Kuba Wygnański.

Pod koniec obecnego rozdania FIO rewolucyjnych zmian już nie będzie. Udało się po interwencji przesunąć termin rozliczenia projektów ostatniej edycji FIO w obecnym rozdaniu z 30 września na 31 grudnia 2013 roku. Do 19 października podczas konsultacji zebrano 26 głosów – najwięcej wątpliwości budzą kwestie strategiczne: dlaczego preferować się ma organizacje-debiutantów oraz województwa o najmniejszym wskaźniku zrzeszania się.

Przy okazji debatowania nad nową perspektywą finansową rodzą się już pytania co do przyszłości Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Członkowie Rady nie zaakceptowali harmonogramu pracy nad PO FIO 2014-2020 przewidującego zakończenie konsultacji, zarówno międzyresortowych, jak i społecznych, do 31 grudnia 2012 roku, a pracy nad zasadami nowego rozdania do końca I kwartału 2013 roku.

– Trzeba zwołać debaty regionalne i dowiedzieć się, co ludzie na dole sądzą o tego typu pomysłach – zaznaczył Cezary Miżejewski z Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych.

Nowe FIO interesuje zarówno rząd, jak i Kancelarię Prezydenta. – Dyskusja o tym, że powinno coś nadejść po FIO trwa już długo. Namawiam do szerszej debaty. Organizacje chciałyby stabilnego systemu. Była mowa o 400 mln zł rocznie, część na endowment, część na dotacje, redystrybuowane regionalnie. W naszym marzeniu był suwerenny fundusz – opowiadał Kuba Wygnański.

– Mówi się o ewolucyjnym przechodzeniu z formuły programu do formuły instytucjonalnej. Minister prosi o partycypację w trybie doradczym – odpowiedział Krzystof Więckiewicz, dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego.

Nad harmonogramem prac dotyczących PO FIO 2014-2020 Rada będzie głosować na kolejnym posiedzeniu w grudniu.

Do końca bieżącego roku Rada musi również przedstawić swoją opinię w sprawie wzorów rocznego sprawozdania merytorycznego, które miałyby obowiązywać w 2013 roku. Organizacje teraz muszą składać wiele odrębnych sprawozdań. Środowisko chciałoby stworzenia jednego formularza sprawozdania. Zdaniem ks. Stanisława Słowika przedstawione wzory nie zawierają wielu uwag organizacji, które wzięły udział w konsultacjach. – Są tu bledy metodologiczne, np. w kwestii przychodów organizacji – podkreślił.

Wzorami sprawozdania zajmie się zespół ds. prawnych i monitoringu, który do połowy listopada zaproponuje zmiany. – Dokonamy zmian wedle zaproponowanej przez Radę procedury. Zależy nam na czasie. By sprawozdanie w tym trybie było możliwe w 2013 roku – zaznaczył Krzysztof Więckiewicz.

– Warto byłoby też przedstawić raport z konsultacji z organizacjami pozarządowymi – zauważył Marcin Wojdat. Zgodził się z nim Kuba Wygnański. – Dobrą praktyką będzie zestawienie uwag i wskazanie, które były zasadne, a które nie.

Nóż na gardle miały świetlice środowiskowe jeszcze w połowie 2012 roku. Nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zaostrzała wymogi dotyczące prowadzenia tego typu placówek. Do stycznia 2013 roku musiałyby zdążyć ze zdobyciem zezwolenia sanepidu i straży pożarnej na działalność, co dla zdecydowanej większości skończyłoby się likwidacją. Do środowiska pozarządowego przyłączył Rzecznik Praw Dziecka (czytaj apel środowiska pozarządowego). Interweniowały media. Minister Pracy w końcu zdecydował się przesunąć okres przejściowy do końca 2014 roku. Zdaniem członków Rady dwa lata nie w tej sytuacji nie zmienią.

O konieczności zmiany przepisów mówił przedstawiciel Departamentu Polityki Rodzinnej. – Często świetlice prowadzone są w lokalach drugiej kategorii, to po prostu piwnice. Ustawa to porządkuje. Nikt do tej pory nie zwracał na to uwagi. Chodzi o przeniesienie świetlic do innych lokali. Mamy świadomość, że jest mało czasu. W połowie 2013 roku powstanie raport z realizacji ustawy – wyjaśniał dyrektor departamentu.

– Według mojej oceny 70% w obecnych lokalach nie jest w stanie osiągnąć wymaganych standardów. Uzdrowić system można w dłuższej perspektywie – podkreślił ks. Stanisław Słowik.

Zdaniem Kuby Wygnańskiego nowelizacja ustawy to próba odsunięcia środowiska pozarządowego od tego typu działań. – Pozostaną tylko placówki publiczne i prowadzone przez duże organizacje. To żart, by dało się zmodernizować lokale w ciągu 12 miesiącach. Nie można wprowadzać standardów, które każą sektorowi się zwijać.

– Za dwa lata będzie to samo. Nie da się przenieść świetlic, bo nie ma innych dostępnych lokali komunalnych. Gminy tego nie sfinansują, biznes też nie. To realne zagrożenie. Dotąd świetlice działały jako projekty. Teraz ustawa zmienia je w instytucje – zwrócił uwagę Paweł Dębek.

Rada zwróciła się do Ministra Pracy o podjęcie skutecznych działań skonsultowanych społecznie, by uniknąć za dwa lata likwidacji świetlic środowiskowych.

W 2013 roku przypada okrągła rocznica uchwalenia ustawy o pożytku. Departament Pożytku Publicznego przedstawił wstępny program obchodów 24-25 kwietnia. Pokazany miałby zostać dokument o powstawaniu ustawy, wystąpić mieliby współtwórcy ustawy, podsumowano by dorobek Rady Działalności Pożytku Publicznego. Odbyłaby się dyskusja, a wieczorem uroczysta kolacja połączona z galą wręczenia nagród „Szczególnie zasłużony w sferze pożytku publicznego”.

Łukasz Waszak z sieci organizacji pozarządowych SPLOT zaproponował zastanowić się nad większą nowelizacją ustawy przy okazji obchodów. – Może konferencja byłaby dobrym momentem, by trochę głębiej porozmawiać o systemie sektora publicznego i niepublicznego?

Nie zgodził się z nim ks. Stanisław Słowik. W jego opinii o RDPP obywatele niewiele wiedzą. – Warto opracować kompendium dorobku rady na przestrzeni 10 lat. To będzie pewien konkret w postaci np. książki i jej elektronicznej wersji. Byłoby to szalenie edukacyjne. Często trafiam na pytania, co wy tam robicie – argumentował.

Marzena Breza z Departamentu Polityki Senioralnej MPiPS podsumowała pierwszą edycję konkursu w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2012-2013. Przyjęto 1395 ofert. Do oceny merytorycznej przeszło 1299 (mazowieckie ponad 200, świętokrzyskie 37). Dofinansowanie otrzyma 420 podmiotów. 94-95% to oferty dwuletnie. – Drugą edycję konkursu chcemy ogłosić na początku 2013 roku – zapowiedziała przedstawicielka MPiPS.

Okazuje się, że parlamentarzyści chcą, by Departament Polityki Senioralnej działał długofalowo. – Rada może odegrać interesującą rolę w kształtowaniu polityki senioralnej – podkreślił Krzysztof Balon.

Radzie zależy na opracowaniu harmonogramu debaty wokół polityki senioralnej. Czasu nie ma zbyt wiele. – We wrześniu 2013 roku musimy mieć dokument. Prace muszą być intensywne pod koniec tego roku i w pierwszej połowie przyszłego – zapowiedziała Marzena Breza.

Kolejne posiedzenia Rady Działalności Pożytku Publicznego przewidziano na 4 grudnia 2012 roku.