Zjawisko dyskryminacji na Dolnym Śląsku? Tak! Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w okresie 2009- 2011 wpłynęło aż 381 skarg dotyczących dyskryminacji. Więcej w artykule Małgorzaty Płonczkier
Interesowało mnie, w jaki sposób liczba NGO działających w konkretnym zakresie, przekłada się na inicjatywy przez nie kreowane. Poniżej wyniki przeprowadzonej analizy:
- działania na rzecz osób niepełnosprawnych: 746 organizacji pozarządowych,
- upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka, swobód obywatelskich oraz działań wspomagających rozwój demokracji: 514 organizacji pozarządowych,
- działania na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka narodowego: 186 organizacji pozarządowych,
- działania związane z równym statusem kobiet i mężczyzn: 164 organizacje pozarządowe.
Oczywiście, aby obiektywnie spojrzeć na powyższe liczby, należy mieć na uwadze, że niektóre organizacje, w ramach swojej działalności statutowej, włączają czasem wszystkie wspomniane obszary, tym samym wyszukując ich nazwy w bazie pod konkretnym hasłem, można natknąć się na tę samą kilka razy. Użyte liczby powinno się traktować jako wartość przybliżoną, obrazującą pewne zjawisko, o którym będzie mowa w dalszej części artykułu.
Badaniem metodą dostępu do informacji publicznej zostało objętych 26 starostw powiatowych, z Dolnego Śląska, 4 największe gminy miejskie, będące siedzibą starostw powiatowych: Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Wrocław. Wniosek o udostępnienie informacji w powyższym zakresie skierowano również do Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich we Wrocławiu oraz Okręgowego Inspektoratu Pracy we Wrocławiu.
Zakres badania obejmował działania związane z zapobieganiem i eliminowaniem dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność, prowadzone przez starostwa. Interesowały mnie również zgłoszenia przejawów dyskryminacji na Dolnym Śląsku wraz z ich skutkami.
Jak wynika z otrzymanych odpowiedzi, mając na względzie działania równościowe, najwięcej inicjatyw podejmowanych jest z uwagi na niwelowanie skutków niepełnosprawności, np. dostosowanie infrastruktury, cykliczne imprezy dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin, itd. Pytania o równość płci czy dyskryminację ze względu na orientację seksualną, nadal jeszcze odbijają się o jakby szklany sufit urzędów. Z 22 starostw powiatowych z Dolnego Śląska, które zrealizowały wniosek o udostępnienie informacji publicznej, tylko w 3 ogłoszono konkursy na realizację zadań publicznych z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, orientację seksualną oraz niepełnosprawność.
Inna kwestia dotyczy oceniania wszystkich wniosków o dofinansowanie/wsparcie lub powierzenie realizacji zadania publicznego, złożonych przez NGO. Nieliczne starostwa w trakcie ich oceny brały pod uwagę zasadę równości szans w zakresie płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności. Zastanawiający jest fakt, na który zwrócili uwagę Urzędnicy ze Starostw Powiatowych w Górze i Wałbrzychu odpowiadający na wniosek o informację publiczną: brak konieczności wprowadzania kryteriów tego rodzaju (uwzględniania zasady równości szans w zakresie płci, orientacji seksualnej i niepełnosprawności).
Czy na pewno? Jak wynika z informacji przesłanych przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, w okresie 2009- 2011, wpłynęło aż 381 spraw z Dolnego Śląska, z czego 22 dotyczyły dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, 11 ze względu na płeć, a aż 212 ze względu na orientację seksualną. Co więcej, te ostatnie dotyczyły w przeważającej większości mowy nienawiści lub innych kontrowersyjnych wypowiedzi osób publicznych.
Problem zatem jest, i należałoby zastanowić się, w jaki sposób można go rozwiązać, by przeciwdziałać zjawisku dyskryminacji. Może warto nawiązać stałą współpracę z organizacjami pozarządowymi, włączając je w inicjowanie zmian w prawie? Może należałoby zachęcić je do większej aktywności w przeciwdziałaniu dyskryminacji, a następnie połączyć siły, co gwarantowałoby większą efektywność w budowaniu społeczeństwa wielokulturowego. Ustawy może nie wymagają uwzględniania ww. kryteriów w ocenie wniosków. Jednak ustawy nie zabraniają, aby takich kryteriów wymagać lub ogłaszać konkursy, które reagują na zjawisko dyskryminacji w społeczności Dolnego Śląska. Warto spojrzeć z perspektywy szerszej, niż tylko blat urzędniczego biurka, a wtedy każdy będzie miał szansę poczuć się dobrze i bezpiecznie w swojej małej lokalnej ojczyźnie i podawać ją za wzór innym.
Realizacja zamówienia jest bezpłatna. Publikacja przeznaczona jest dla osób i podmiotów z województwa dolnośląskiego.
Projekt został wsparty finansowo przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego i Fundację Grejpfrut.
Źródło: Fundacja Grejpfrut
