Szwajcarsko-Polski Program Współpracy (SPPW) wkracza w drugą fazę realizacji. Podpisanie
58 umów na kwotę ponad 464,5 mln CHF, czyli na 100 proc. przyznanych Polsce środków, oznacza
przejście do kolejnego etapu: wdrażania projektów. Potrwa ono do połowy 2017 roku.
Do połowy czerwca 2012 r. podpisano łącznie 58 umów (50 dla projektów indywidualnych oraz 8 dla tzw. alokacji specjalnych) na całą przyznaną Polsce kwotę wsparcia, wynoszącą 464,57 mln CHF. Udzielona z Funduszy Szwajcarskich pomoc nie tyko zmniejsza różnice społeczno - gospodarcze pomiędzy Polską a bardziej rozwiniętymi państwami europejskimi. Przyczynia się także do zmniejszenia różnic występujących na terytorium naszego kraju, pomiędzy ośrodkami miejskimi a regionami słabiej rozwiniętymi pod względem strukturalnym. Szwajcarsko - Polski Program Współpracy jest platformą wymiany doświadczeń i podejmowania wspólnych inicjatyw na rzecz rozwoju społecznego i gospodarczego. Umożliwia obu stronom określanie wspólnych interesów w kontekście najważniejszych wyzwań stojących przed Europą.
Polska jest największym beneficjentem pomocy udzielanej przez Szwajcarię od 2007 roku. Z ogólnej puli wsparcia, wynoszącej ponad 1 mld CHF, przeznaczonej dla dziesięciu państw członkowskich Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej 1 maja 2004 roku Polska otrzymała prawie połowę środków. (Od 2010 roku z pomocy Szwajcarii korzystają także Bułgaria i Rumunia, które łącznie otrzymały dodatkowo 257 mln CHF). Umowa podpisana przez stronę polską i szwajcarską zakłada, iż co najmniej 40 procent przyznanych Polsce środków zostanie rozdysponowane w czterech południowo - wschodnich województwach: lubelskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim.
OBSZARY TEMATYCZNE SPPW
Priorytet I - Bezpieczeństwo, stabilność, wsparcie reform W tym obszarze dofinansowanie otrzymują inicjatywy mające na celu rozwój obszarów peryferyjnych i zapóźnionych. Wspierane są samorządy lokalne oraz lokalne sieci i partnerstwa. Środki finansowe zostaną również wykorzystane na projekty z zakresu ochrony granic i migracji.
_ Obszar tematyczny rozwój regionalny - wsparcie uzyskało 10 projektów z województw lubelskiego, małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego na kwotę około 47,7 mln CHF. Programy dotyczą m.in. rozwoju lokalnego przedsiębiorczości i przetwórstwa rolnego ukierunkowanego na tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów na obszarach wiejskich.
_ Obszar tematyczny środki ochrony granic - rozdysponowano 32 mln CHF na 7 projektów dotyczących m.in. zwiększenia wydajności i sprawności przejść granicznych oraz wsparcia służb celnych oddelegowanych do walki z przestępczością.
Priorytet II - Środowisko i Infrastruktura
W tej części SPPW sfinansowane będą projekty z zakresu zagospodarowania odpadów niebezpiecznych, transportu publicznego, efektywności gospodarczej i bioróżnorodności.
_ Obszar tematyczny infrastruktura środowiskowa i poprawa stanu środowiska - około 188,9 mln CHF przeznaczono dla 16 projektów, które m.in. przyczynią się do redukcji zagrożenia azbestem, wprowadzenia systemów wykorzystujących energię odnawialną oraz poprawy publicznych systemów transportowych.
_ Obszar tematyczny bioróżnorodność - wdrażanych jest 7 projektów o łącznej wartości ponad 9,8 mln CHF. Wsparciem zostały objęte programy mające na celu ochronę przyrody i zrównoważone funkcjonowanie ekosystemów w województwach lubelskim, małopolskim, podlaskim i świętokrzyskim.
Priorytet III - Sektor prywatny
Poprawa dostępu do kapitału dla małych i średnich przedsiębiorstw, wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu oraz zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez społeczną odpowiedzialność biznesu to cele III priorytetu Programu. Dzieli się on na dwa obszary tematyczne, których łączna wartość wynosi około 67,9 mln CHF:
_ poprawa środowiska biznesowego i dostępu do kapitału dla małych i średnich przedsiębiorstw. Jeden projekt – z zakresu sprawozdawczości finansowej i audytu w sektorze prywatnym- realizuje Bank Światowy, drugi – wspierający kapitałowo MŚP - Krajowy Fundusz Kapitałowy,
_ rozwój sektora prywatnego – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości odpowiada za wdrożenie projektu dotyczącego społecznej odpowiedzialności biznesu. Priorytet IV - Rozwój społeczny i zasobów ludzkich
Priorytet ten koncentruje się na wzmocnieniu potencjału naukowego poprzez finansowanie badań naukowych i stypendiów, a także na promowaniu profilaktyki zdrowotnej oraz poprawie poziomu opieki społecznej.
- Obszar tematyczny ochrona zdrowia - wsparcie uzyskało 8 projektów na łączną kwotęokoło 39 mln CHF. Pieniądze zostały przeznaczone m.in. na działania związane z zapobieganiemnadwagi i otyłości oraz chorób przewlekłych poprzez edukację w zakresie żywieniai aktywności fizycznej społeczeństwa oraz na wsparcie domów pomocy społecznej i placówekopiekuńczo-wychowawczych.
_ Obszar tematyczny rozwój zasobów ludzkich - projekty realizowane są w ramach Polsko - Szwajcarskiego Programu Badawczego oraz Funduszu Stypendialnego. Alokacja wynosi 42,2 mln CHF.
Ponadto, w ramach tzw. alokacji specjalnych SPPW utworzono m.in. Fundusz dla Organizacji Pozarządowych na aktywizację społeczeństwa obywatelskiego i Fundusz Partnerski wspierający realizację polsko - szwajcarskich projektów regionalnych. Przeznaczono na nie ponad 28 mln CHF.
PRZYKŁADOWE PROJEKTY
Beneficjent: Fundacja Partnerstwo dla Środowiska
Województwo: małopolskie
Kwota dofinansowania: 3,57 mln CHF
Celem projektu jest propagowanie lokalnej przedsiębiorczości i przetwórstwa produktów rolnych jako sposobu na przyspieszenie rozwoju słabo rozwiniętych obszarów wiejskich w Małopolsce. W ramach przedsięwzięcia ma zostać wypracowany Model Produktu Lokalnego Małopolska, który będzie instrumentem dla zwiększania podaży i popytu jakościowych produktów lokalnych. Model zostanie wdrożony w regionie Lanckorona, czyli w gminach: Lanckorona, Stryszów, Kalwaria Zebrzydowska i Mucharz, gdzie powstanie też Inkubator Kuchenny, w którym lokalni rolnicy i przedsiębiorcy będą mogli wytwarzać wysokiej jakości produkty lokalne. Partnerem projektu jest Reseau Echange Developpment Durable, który będzie dostarczał wiedzy eksperckiej oraz doświadczeń z funkcjonujących systemów produkcji, dystrybucji i sprzedaży produktów lokalnych w Szwajcarii. Wspomniane stowarzyszenie wspiera promocję zdrowej żywności, rolnictwa ekologicznego, zabiega o rozwój oraz rozpowszechnianie norm i specyfikacji dotyczących żywności, tworzenie alternatywnych form marketingu z uwzględnieniem lokalnych rynków produktów rolnych. Prowadzi badania rynku konsumentów i producentów, a także specjalistyczne szkolenia.
_ „ Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym”
Beneficjent: Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dr med. Aleksandra Szczygła
Województwo: mazowieckie
Kwota dofinansowania: 4,5 mln CHF
Celem projektu jest promocja zdrowego stylu życia, w tym zapobieganie nadwadze i otyłości oraz związanych z nimi chorób, poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej. Projekt będzie realizowany na terenie całego kraju i zostanie skierowany do najbardziej wrażliwych grup ludności (m.in. kobiet w ciąży i matek karmiących, dzieci i młodzieży). Akcje edukacyjne będą prowadzone w przedszkolach i szkołach. Adresatem będą także producenci żywności.
W trakcie 12-tygodniowego programu będą się odbywać m.in. zajęcia praktyczne prowadzone przez dietetyków, którzy w supermarketach będą uczyć klientów odczytywania etykiet produktów spożywczych i odpowiadać na pytania z zakresu wartości odżywczej żywności i jej znakowania. Narzędziem w realizacji tego zadania będzie też portal internetowy, na którym umieszczone zostaną opracowane materiały edukacyjne, dotyczące zdrowego żywienia i aktywności fizycznej.
_ „Ogród nad głową - czyli szwajcarskie zielone dachy i żyjące ściany”
Beneficjent: Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cities
Województwo: małopolskie
Partner ze Szwajcarii: Uniwersytet Nauk Stosowanych w Zurychu
Kwota dofinansowania: ok. 247 tys. CHF
Celem projektu jest przekazanie polskim gminom know-how i najlepszych szwajcarskich praktyk w wykorzystaniu zielonych achów/żyjących ścian do: redukcji emisji CO2, zwiększenia energoefektywności budynków, retencji wody opadowej dla oszczędności energii w systemach ściekowych i odtwarzania strat powierzchni zielonej związanych z intensywną zabudową. Grupą docelową projektu są polskie gminy. 12 urzędów gmin i 1200 przedstawicieli lokalnych społeczności weźmie bezpośrednio udział w projekcie, przy czym - dzięki realizacji kampanii społecznej - informacja o projekcie trafi do wszystkich polskich gmin. W ramach projektu planuje się organizację dwóch konferencji ogólnopolskich, warsztaty dla gmin nt. zielonych dachów/żyjących ścian, a także Dni Zielonych Dachów w 12 gminach. Opracowany ostanie też podręcznik. Ponadto planowany jest wyjazd studyjny do Szwajcarii. Dzięki tym działaniom uczestnicy projektu poznają osiągnięcia Bazylei (gdzie ok. 25% powierzchni dachowej pokrywa roślinność) i Zurychu (dachowe plantacje orchidei i podziemne osiedla) oraz nauczą się, jak realizować takie inicjatywy na swoim terenie.
PLANOWANE KONKURSY
_ W ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych na aktywizację społeczeństwa obywatelskiego odbędą się dwa nabory: na projekty duże ( III/IV kwartał 2012) i projekty małe (III kwartał 2013).
_ W ramach Funduszu Partnerskiego na wzmacnianie polsko-szwajcarskich partnerstw pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, partnerami społecznymi i instytucjami odbędzie się jeden nabór. Konkurs został właśnie ogłoszony i potrwa około 6 miesięcy.
_ W ramach Funduszu Stypendialnego na wyjazdy stypendialne polskich naukowców do Szwajcarii odbędą się 2 nabory, które potrwają od 1 września do 1 listopada w latach 2012 oraz 2013.
_ W ramach pilotażowych projektów małych i średnich przedsiębiorstw dotyczących wdrażania idei społecznej odpowiedzialności biznesu powiązanych z bieżącą działalnością firmy odbędą się dwie rundy konkursu dla MŚP. Ogłoszenie pierwszej nastąpi na przełomie III i IV kwartału 2012 roku, natomiast ogłoszenie II rundy, na przełomie II i III kwartału 2013 roku.
_ Nabory w zakresie poprawy poziomu usług opieki społecznej, wsparcia domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz ich personelu będą ogłaszane indywidualnie przez poszczególne Regionalne Ośrodki Polityki Społecznej w czterech województwach Polski południowo - wschodniej, tj. świętokrzyskim, małopolskim, podkarpackim i lubelskim, począwszy od 2012 roku. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie ogłosił już nabór, który będzie trwał do 20 sierpnia br.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego