Szwajcaria daje 640 milionów euro
Unia Europejska i Szwajcaria podpisały umowę o finansowym wsparciu nowych państw członkowskich. Prawie połowa tych środków trafi do Polski.
Szwajcaria nie jest członkiem Unii
Europejskiej, jednakże jest z nią związana szeregiem umów. Komisja
Europejska od kilku lat naciskała, by podobnie jak wcześniej
Norwegia oraz pozostałe kraje EOG: Lichtenstein i Islandia, także
Szwajcaria wzięła udział w pokrywaniu kosztów ostatniego
rozszerzenia Unii. Dlatego też w maju zeszłego roku szwajcarska
Rada Federalna zdecydowała się przeznaczyć 1 bilion franków
szwajcarskich (640 milionów euro) na realizację projektów i
programów we wszystkich nowych państwach członkowskich UE. Celem
wsparcia ma być zmniejszenie przepaści ekonomicznej i społecznej
występującej pomiędzy starymi i nowymi państwami UE.
Decyzja Rady Federalnej o przeznaczeniu ponad
600 mln euro dla nowych państw członkowskich została zatwierdzona
przez Szwajcarski Gabinet 22 lutego 2006. Pięć dni później, tj. 27
lutego, przedstawiciele Szwajcarii oraz UE podpisali w Brukseli
stosowne Porozumienie (Memorandum of Understanding), ustanawiając
tym samym 5-letni finansowy wkład Szwajcarii w rozwój dziesięciu
mniej zamożnych państw UE.
Zgodnie z zapisami Memorandum, na pierwszym
miejscu pod względem ilości zarezerwowanych funduszy plasuje się
Polska (49% co stanowi ponad 312 mln euro), następnie Węgry (13,1%)
oraz kolejno Czechy (11,0%), Litwa (7,1%), Słowacja (6,7%), Łotwa
(6,0%), Estonia (4,0%), Słowenia (2,2%), Cypr (0,6%), Malta
(0,3%).
Realizacja programów i projektów będzie
wspierana w czterech obszarach:
- bezpieczeństwo, stabilność i reformy (m.in. rozbudowa
wydajności administracyjnej; sposoby zabezpieczania granic; poprawa
obsługiwanych spraw ze szczególnym uwzględnieniem kwestii imigracji
i azylu; dostęp do informacji z zakresu prawa; modernizacja aparatu
wymiaru sprawiedliwości; rozwój instytucji do walki z korupcją i
przestępczością zorganizowaną; bezpieczeństwo nuklearne;
zapobieganie klęskom naturalnym; regionalne inicjatywy rozwoju w
regionach mało korzystnych);
- infrastruktura i środowisko (m.in. modernizacja
zasadniczej infrastruktury dla wykorzystania energii i wody pitnej,
utylizacji ścieków oraz usuwania śmieci; transport publiczny;
poprawa warunków środowiska, redukcja szkodliwych emisji, rozwój i
egzekwowanie standardów; usuwanie toksycznych odpadów, planowanie
przestrzenne na poziomie miejskim, regionalnym i narodowym;
różnorodność i ochrona natury);
- promocja sektora prywatnego (rozwój sektora prywatnego z
naciskiem na małe i średnie przedsiębiorstwa; poprawa dostępu do
kapitału, wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw na polu
zarządzania i kierowania korporacyjnego; zachęcanie do uprawy
ekologicznej; zachęcanie do produkcji przemysłowej pozostającej w
zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju; poprawa regulacji sektora
finansowego; ochrona własności intelektualnej);
- rozwój ludzki i społeczny (rozbudowa wydajności administracji publicznej w celu wyrównania do poziomu europejskiego; szkolenie zawodowe i techniczne; badania i rozwój – programy wymiany akademickiej, stypendia, partnerstwo, współpraca w naukach stosowanych itp.; zdrowie – modernizacja szpitali, reformy systemu ubezpieczeń zdrowotnych itp.; współpraca bliźniacza pomiędzy miastami i gminami; wspieranie międzynarodowych inicjatyw rozwoju).
Z dostępnych informacji wynika, iż beneficjenci
szwajcarskiego wsparcia będą musieli zapewnić własny wkład
finansowy – na ogół 40 % kosztów projektu. Jednakże projekty
wzmacniania instytucjonalnego oraz te realizowane przez organizacje
pozarządowe będą mogły być w całości finansowane z Funduszu.
Szczegółowe warunki pomocy zostaną ustalone w
dwustronnych uzgodnieniach pomiędzy Szwajcarią a każdym z państw,
które z tej pomocy będą korzystać.
Źródło: Stowarzyszenie na rzecz FIP