Szkolny budżet partycypacyjny – to proces, w którym o przeznaczeniu części szkolnego budżetu decyduje społeczność szkolna. Uczniowie i uczennice, a także rodzice, nauczyciele i nauczycielki czy inni pracownicy i pracowniczki szkoły, zgłaszają pomysły, tworzą projekty, a następnie sami wybierają te, które ich zdaniem są najbardziej atrakcyjne i potrzebne.
Demokracja bezpośrednia
Szkoła jest pierwszą instytucją reprezentującą państwo, z którą styka się młody obywatel. To w niej kształtuje swoje postawy obywatelskie i ma możliwość doświadczyć prawdziwej demokracji. Szkolny Budżet Obywatelski jest doskonałym narzędziem edukacji obywatelskiej, dzięki któremu uczniowie mogą przekonać się, jak to jest mieć realny wpływ na swoje otoczenie, przekonuje Marcin Pieńkowski prezes Stowarzyszenia Łomża – Miasto Obywatelskie 2023.
Zamknięte szkoły, przełożone egzaminy, lekcje przez Internet – tak wygląda rzeczywistość spowodowana pandemią COVID-19. Jednakże uważam, że jest to czas, aby przeanalizować możliwość wprowadzenia nowego narzędzia partycypacji w Łomży tj. przeprowadzenie rozmów z dyrekcją oraz kadrą szkolną oraz opracowanie wstępnych ankiet z uczniami na zdalnych lekcjach przedsiębiorczości czy też lekcjach wychowawczych. Dodatkowo opracowanie regulaminów, formularzy oraz ustalenie finasowania szkolnych budżetów obywatelskich, aby być gotowym po zniesieniu obostrzeń, podkreśla Marcin Pieńkowski.
Wdrożenie Szkolnego Budżetu Obywatelskiego
Najbardziej oczywistym, bo zgodnym z ideą szkolnego budżetu partycypacyjnego, źródłem jest po prostu budżet szkoły. Każda szkoła dysponuje własnym budżetem przekazanym przez obsługującą ją komórkę finansową. W ramach tych środków szkoły realizują zakupy i płatności dotyczące między innymi wynagrodzeń dla nauczycieli, remontów itp. Dyrekcja szkoły corocznie decyduje o tym, jak rozdysponować środki, dlatego na przykład planując zakup nowego sprzętu sportowego – zamiast samodzielnie go wybierać – mogłaby zorganizować sportowy szkolny budżet partycypacyjny, w którym społeczność szkolna wspólnie wskaże najbardziej przydatny sprzęt, wcześniej diagnozując potrzeby szkoły w tym zakresie i tworząc projekty.
Drugą możliwością wdrożenia szkolnego budżetu obywatelskiego jest rozszerzenie budżetu obywatelskiego organizowanego przez miasto Łomża. Również można zlecić wdrożenie SBO organizacji pozarządowej w ramach zadania publicznego.
Możliwości wdrożenia Szkolnego Budżetu Obywatelskiego zostały wykazane; teraz potrzebna jest wola, aby uwzględnić rozwojowe produkty w zadaniach publicznych ogłaszanych przez Urząd Miejski w Łomży czy też znaleźć finasowanie zewnętrzne, przekonuje Marcin Pieńkowski.
Dlaczego warto zrealizować szkolny budżet
- Dla dyrekcji szkół największą korzyścią jest możliwość usłyszenia o niewypowiedzianych wcześniej potrzebach uczniów i uczennic oraz innych grup, a także odpowiedzenia na nie.
- Szkolny budżet to także lekcja współdecydowania o szkole oraz współodpowiedzialności za nią. W tym procesie liczy się wspólna rzetelna diagnoza potrzeb oraz szukanie rozwiązań najlepiej na nie odpowiadających.
- Udział w szkolnym budżecie to także wyjątkowa okazja, by zaszczepić w uczniach i uczennicach ducha samorządności, poczucie wpływu na to, jak szkoła funkcjonuje i co się w niej dzieje, oraz przekonanie, że warto się angażować.
- Wyjątkowość szkolnego budżetu polega też na tym, że łączy różne grupy w społeczności szkolnej, integruje i uczy współpracy z rówieśnikami, ale też z nauczycielami czy pracownikami administracyjnymi.
- Przy okazji szkolnego budżetu uczniowie uczą się o świecie szkolnych finansów, a szacując koszt swoich pomysłów, zaczynają widzieć, jakie możliwości i ograniczenia wiążą się z określonymi kwotami. Ten proces jest dobrym uzupełnieniem nauki przedsiębiorczości w szkole.
Źródło: Stowarzyszenie Da Się