Szczecineckie Gry Miejskie - czyli dlaczego najlepszą planszą do gry jest miasto?
Od kilku lat Szczecinek, w czerwcowy weekend, na powrót staję się Neustettin. Po ulicach chodzą panowie w cylindrach i eleganckie panie w piórach. I bynajmniej nie jest to filmowa scenografia. Miasto staje się planszą do gry.
Gra bez pionków, ale z aktorami
Gra Miejska to nowa forma rozrywki, rozgrywana w wielu miastach świata. Esencją gier miejskich jest wykorzystywanie przestrzeni miejskiej jako istotnego elementu rozgrywki. Łączy w sobie cechy flash mobów i happeningów ulicznych oraz gier komputerowych, RPG i harcerskich podchodów. Gry miejskie organizowane są w różnych miejscach niezależnie od siebie, głównie w dużych miastach. Przybierają zarówno formy otwarte, jak i zamknięte, wchodząc nieraz w skład ofert imprez integracyjnych dla firm. Gry miejskie powstają zarówno jako projekty w pełni niezależne, jak i komercyjne. Ich tematyka może być różnorodna, od wydarzeń historycznych, przez powieści, po historie wymyślone przez autorów gry.
W Szczecinku zadaniem uczestników jest zawsze rozwiązanie zagadki kryminalnej, z przedwojennego Neusttetin, na podstawie otrzymanych materiałów oraz rozmów z postaciami rozsianymi po najciekawszych punktach miasta. Kilkuosobowe grupy uczestników spotykają bohaterów wydarzeń (w tych rolach kilkunastu wolontariuszy), zadają im pytania, próbują zebrać w całość posiadane informację, ocenić, kto mówi prawdę i po 3-4-godzinach zmagań wskazać rozwiązanie intrygi.
Trudne początki
Pierwsza Szczecinecka Gra Miejska odbyła się w marcu 2008 roku w ramach obchodów 18-lecia Czarnego Szczepu. Na zaproszenie harcerzy przyjechali przedstawiciele zaprzyjaźnionych środowisk z całej Polski, jednak wśród uczestników przeważali mieszkańcy Szczecinka. Pomysł narodził się podczas burzy mózgów. -Szukaliśmy pomysłu na wydarzenie, którego w mieście jeszcze nie było, a który byłby zgodny z naszą filozofią rozwoju poprzez projekty skierowane do mieszkańców - wspomina Paweł Wicik, jeden z organizatorów pierwszej edycji Gry - nie mieliśmy żadnego doświadczenia, jedynie kilka osób było uczestnikami gry miejskiej we Wrocławiu.
Fabułę przygotowano we współpracy ze Szczecineckim Portalem Historycznym Szczecinek.org - grupą miłośników historii Szczecinka. Głównym założeniem było zachowanie zgodności fabuły i jej detali z faktami z historii Szczecinka. To założenie jest aktualne po dzień dzisiejszy i stanowi ważny element edukacyjny Gry.
Pierwsza gra, pomimo trudności organizacyjnych, okazała się sporym sukcesem. Po konsultacjach z Samorządową Agencją Promocji i Kultury w Szczecinku, głównym partnerem wydarzenia, kolejną edycję zaplanowano na czerwiec 2009 roku. Zmiana miesiąca była podyktowana głównie fatalną marcową pogodą w 2008 roku, która mocno dokuczała uczestnikom, a zwłaszcza aktorkom. Spędziły one kilka godzin tylko w zwiewnych sukniach, w temperaturze kilku stopni.
Ze zwiastunów w 2010, 2011, 2012 roku
Uczestnicy wcielą się w mieszkańców przedwojennego Neustettin’a i pomogą prof. Tümpel’owi rozwikłać zagadkę kryminalną, od której zależy powodzenie obchodów 600-lecia miasta! Liczymy na to, iż poczują atmosferę miasta w 1910 roku, odwiedzą mroczne zakamarki, podwórza i piwnice. W niewyjaśnionych okolicznościach znika jeden z kierowników przygotowań obchodów 600-lecia miasta - Paul Stubbe. Jego mieszkanie zostaje spalone, a na zgliszczach lokalny dziennikarz znajduje tylko tajemniczy list. Wszystkie ślady prowadzą do jego współpracownika prof. Wille’go, który zostaje szybko aresztowany. Prof. Karl Tümpel przypadkiem jest świadkiem rozmowy tajemniczych dżentelmenów, planujących porwanie Stubbe’go i wie, że Wille jest niewinny! Uczestnicy będą mieli za zadanie pomóc profesorowi odnaleźć zaginionego współpracownika i wyciągnąć Willego z więzienia. Staną oko w oko z agentem wywiadu i członkami loży Hedwig zum Licht, którzy również zainteresują się tą sprawą! Szczecinecka Gra Miejska, jako jedyna tego typu gra w Polsce, jest oparta w całości na postaciach rzeczywistych, które żyły i pracowały tutaj w 1910 roku. Tło historyczne gry, a także miejsca przebywania poszczególnych aktorów również pokrywa się z rzeczywistymi lokalizacjami wykorzystanymi podczas obchodów 600-lecia miasta.
2011
2012
Szczecinecka Gra Miejska – Operacja Inkwizytor. Akcja tegorocznej gry miejskiej rozgrywa się w 1942 roku w Neustettin, a uczestnicy mają rozwiązać zagadkę morderstw trzech kobiet, które wydarzyły się w mieście i których nie może rozwiązać lokalna policja kryminalna…
Praca projektowa
Kolejne edycje przygotowywane były uważniej od strony organizacyjnej. Zespół wolontariuszy odpowiedzialny za grę rozpoczynał pracę już z początkiem roku. Najpierw opracowywano fabułę, potem kwestię organizacyjne - lokalizację punktów do gry, wybór aktorów i wypożyczenie strojów dla nich. Wszystko wspomagane jest przez elektroniczny system zarządzania projektami. Kiedyś były to witryny Google, teraz system do.com. W organizację gry zaangażowany jest zespół 6-8 osób. Jest to młodzież licealna, która odpowiada za wszystkie etapy przygotowania wydarzenia: od fabuły aż do samej rozgrywki. Koordynatorem projektu jest od początku jedna osoba dorosła, która pomaga w podziale zadań w pierwszej fazie projektu. Dodatkowo Samorządowa Agencja Promocji i Kultury zapewnia obsługę logistyczną i wydruk materiałów fabularnych do gry.
Promocja wydarzenia rusza na około 3 tygodnie przed Grą. Wykorzystywane są media społecznościowe, telewizja, radio, prasa lokalna. Co roku zgłasza się więcej chętnych, w 2012 roku ograniczyliśmy liczbę zespołów do 25 ekip, w roku 2013 Gra byłaszykowana na 35 zespołów.
Gra oczami aktora
Zadaniem aktora podczas gry miejskiej jest wcielenie się w postać w bardzo wiarygodny i maksymalnie realistyczny sposób – tak, aby uczestnicy nie mieli problemu z prawdziwym zaangażowaniem się w fabułę. Już na długi czas przed grą aktorzy przygotowują się do swoich ról. W końcu muszą opanować swoją postać i kwestie, które mają przekazać uczestnikom tak dobrze, by wyglądało to naturalnie, żadne nieoczekiwane zachowanie lub pytanie grupy nie może sprawić, że aktor wyjdzie z roli. Kolejnym ważnym zadaniem jest przygotowanie wyglądu postaci. Musi być to strój odpowiadający czasom, w których rozegrana jest fabuła, a także maksymalnie przerysowany i charakterystyczny. Uczestnicy nie mogą mieć problemu z rozpoznaniem postaci, której szukają pośród tłumu przypadkowych przechodni. Największym wyzwaniem jest oczywiście sama gra. Moim zdaniem najtrudniejsze jest przekazanie tylko tyle informacji, ile może posiadać grana postać - mówi Agata Bijak, aktora kilku edycji Gry, a przecież aktor zwykle zna całą fabułę. Odpowiednie zagranie jest kluczową sprawą, ponieważ to ten klimat przeniesienia się w inną rzeczywistość sprawia, że jest tylu chętnych na tą formę spędzenia wolnego czasu.
Wartość edukacyjna
Gra niesie ze sobą również walory edukacyjne. Dla uczestników, prócz rozrywki jest okazją do poznania nieznanych zakątków miasta, które do zwiedzania udostępniane są tylko raz w roku, właśnie z okazji Gry. Do takich miejsc można z pewnością zaliczyć podziemia kościoła pw. NNMP.
Wszystkie postaci występujące w grze to osoby autentyczne, które kiedyś żyły w Neustettin. Znalezienie odpowiednich nazwisk i zawodów, to żmudna praca, którą wykonują pasjonaci ze wspomnianego Portalu Szczecinek.org. Dodatkowo fabuła zawsze wzbogacona jest o ciekawostki i mało znane fakty z historii Szczecinka.
Gra stanowi również wartość dodaną dla osób zaangażowanych w jej przygotowanie. To swoisty poligon doświadczalny pracy metodą projektową, niekiedy pod presją czasu i szybko zmieniającej się sytuacji (np. nagła rezygnacja właściciela posesji z udzielenia terenu na punkt w Grze czy zaginięcie paczki z kostiumami). Wolontariusze będący częścią grupy przygotowującej Grę, doceniają udział w pracach, jako ciekawe i wartościowe doświadczenie.
Co dalej?
Gra przez kilka lat swojego istnienia wpisała się na stałe w kalendarz miejskich wydarzeń. Tegoroczna edycja również będzie częścią obchodów Imienin Miasta. Zespół przygotowujący Grę szykuję również pewne nowości, których premiera już w nadchodzące wakacje. Mowa tu o tak zwanych questach miejskich, czyli grach, w które możne zagrać o każdej porze dnia, po wydrukowaniu zadań z przygotowanej strony internetowej. Będzie to uzupełnienie projektu Exploring Szczecinek, który prócz gier miejskich zawiera w sobie geocaching. To przedsięwzięcie realizowane przez inną grupę wolontariuszy ze Szczepu. Czy questy również przyjmą się na fantastycznej planszy, jaką jest Szczecinek? Czas pokaże, ale kto nie gra, ten nie wygrywa!
Okiem animatora regionalnego CAL:
SZCZECINEK - (niem. Neustettin, łac. Nova Stetin) - miasto powiatowe położone w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim we wschodniej części Pojezierza Drawskiego, ok. 41 tys. mieszkańców. Główną atrakcją turystyczną Szczecinka jest jego położenie pomiędzy dwoma jeziorami: Trzesieckim, wzdłuż którego rozciąga się zabytkowy park miejski i Wielimiem. Tyle możemy przeczytać m.in. na Szczecineckim Portalu Historycznym Szczecinek.org.
Najważniejsze jest jednak to „m.in.”. To pasja ludzi związanych z historią miasta, harcerstwem i otwartością na nowe wyzwania.
Mie mam wątpliwości, że Gra miejska w Szczecinku opiera się na wartościach, z którymi związane są aktywne społeczności.
To sprawiedliwość i równość szans - wyrażana w możliwości uczestnictwa w grze przez każdego oraz w zaangażowaniu wielu osób (w tym wolontariuszy) w organizację GRY.
To szacunek do ludzi i historii. Historii bardzo trudnej na Pomorzu zachodnim. Przerwana ciągłość, nowi mieszkańcy, odkrywanie co kiedyś było odkryte, nowe nazywanie i potrzeba szacunku. Szacunku dla pracy i dokonań wielu pokoleń. Szacunek zauważalny również w formie dialogu pomiędzy organizatorami i forumowiczami portalu historycznego.
To – godność, poczucie własnej wartości, którą kierują się organizatorzy Gry. Zachowują przy tym szacunek dla historii.
Gra w Szczecinku ma ogromny wymiar edukacji społecznej, w trakcie której dzięki grupowemu działaniu uczestnicy zdobywają umiejętności pracy w grupie oraz wiedzę dotyczącą miejsca, w którym żyją.
Realizacja Gry to doskonała współpraca ZHP, pasjonatów związanych z portalem Historycznym Szczecinek.org oraz Samorządową Agencją Promocji i Kultury. Współpraca, która łączy zasoby i możliwości. Organizatorzy przykładają dużą wagę do realiów Gry. Przygotowana reklamówka oraz materiały przez SAPiK jednej z Gier są tego przykładem.
Opisana historia jest częścią publikacji „Aktywne Społeczności. Zmiana Społeczna. Katalog Praktyk, tom IV” wydanej przez Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL. To zestaw ponad 30 minireportaży o tym, jak lokalne społeczności potrafią brać sprawy w swoje ręce.
Książka jest wynikiem pracy kilkunastu animatorów społecznych CAL z całej Polski. Co roku przyglądają się oni wybranym społecznościom lokalnym i inicjatywom przez nie podejmowanym. Starają się je poznać, zrozumieć i opisać.
Publikacja została wydana w ramach projektu “Tworzenie i Rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej”. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Źródło: Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej, CAL