Publicystyka - ngo.pl

Art. 41a–41i ustawy o pożytku weszły w życie 12 marca 2010 roku. Dają możliwość tworzenia lokalnych rad działalności pożytku publicznego (RDPP), na wzór działającej od 2004 roku przy MPiPS.

W niektórych samorządach znacznie wcześniej dochodziło do powoływania tego typu zespołów. Na przykład w Szczecinie pierwszą tego typu radę powołano już w 1998 r. (jako Zespół Konsultacyjny), a ostatnią w kwietniu 2009 r. (Szczecińska RDPP). Jak pokazuje termin powołania tej ostatniej, było to i tak znacznie wcześniej, niż wejście w życie przepisów znowelizowanej ustawy.

Jak rzetelnie powołać radę?

Zasady powoływania rady w Szczecinie określa uchwała Rady Miasta. Jej przepisy precyzują: skład osobowy, kadencję, zasady powoływania i podstawowe zadania. Kwestie te regulują przepisy Uchwały Rady Miasta Szczecin w sprawie polityki Miasta Szczecina wobec organizacji pozarządowych (uchwałę z 1999 r. wielokrotnie nowelizowano – ostatnio w 2008 r.).

Jeśli zdecydujemy się powołać radę lokalną, rada gminy lub powiatu musi w tej sprawie podjąć stosowną uchwałę określającą zasady powoływania członków, jej organizacji oraz trybu działania (art. 41g). Przepis ten dotyczy tylko rady w gminie lub powiecie, nie zaś samorządu wojewódzkiego.

Od lat w Szczecinie (co nie jest w Polsce powszechne) organizacje same spośród siebie wybierają reprezentantów do zespołów na podstawie ordynacji wyborczej (jej projekt przedkłada organizacjom Prezydent Szczecina) przyjętej na walnym zebraniu.

Nasza kolejność i jej efekt

Organizacja Walnego Spotkania Organizacji Pozarządowych (WSOP) w Szczecinie to skomplikowane przedsięwzięcie. Poprzedza je komunikat o możliwości zgłaszania kandydatów. Zgłoszenia składa się na standardowym formularzu do dnia WSOP. Na spotkanie zapraszani są przedstawiciele wszystkich działających w naszym mieście organizacji (zwykle pojawia się ich około 300, z ponad 2000 zarejestrowanych).

Po oficjalnej i sprawozdawczej części następują wybory: Prezydium WSOP i komisji, a Przewodniczący WSOP Zebrania poddaje pod głosowanie ordynację wyborczą. Po jej zaakceptowaniu prezentowani są kandydaci. W tym czasie komisja przygotowuje karty do głosowania, a Przewodniczący, po prezentacji kandydatów, zarządza głosowanie. Po policzeniu głosów do publicznej wiadomości podawany jest komunikat o wyborze, a Przewodniczący WSOP kieruje list do Prezydenta Szczecina wraz z protokołem z wyborów. Zwykle obrady WSOP trwają około pięciu godzin, a emocje, które im towarzyszą, trudno opisać.

Szczecińska RDPP to (o składzie rady mówi art. 41f ustawy o pożytku):

• trzech radnych (po jednym z każdego klubu radnych Rady Miasta);
• zastępca prezydenta (odpowiedzialny za sprawy społeczne);
• dziewięciu dyrektorów wydziałów i kierowników biur oraz w równej liczbie przedstawiciele organizacji (13 osób).

W Szczecinie zespoły takie, jak Rada od zawsze powoływano uchwałą Rady Miasta (co podnosi jej prestiż). Kadencja rady winna trwać dwa lata (art. 41e).

Zadania rady

O zadaniach lokalnej rady mówi art. 41i ustawy o pożytku. Od lat powoływane zespoły opiniowały uchwały ważne dla szczecińskich organizacji, zajmowały się ważkimi sprawami, takimi jak np. propozycje zmian w przepisach na poziomie krajowym, polityka lokalowa miasta wobec organizacji, samorządowe finansowe instrumenty wspierania trzeciego sektora czy kwestia powołania do życia centrum wspierania NGO.

Ustawodawca nie nakłada na samorządy obowiązku tworzenia lokalnych rad. Z perspektywy 15 lat współpracy z organizacjami należy stwierdzić, że jednak warto to robić – lepiej wówczas układa się współpraca, w dialogu łatwiej poznać oczekiwania środowiska względem samorządu lokalnego. Rada jest też często miejscem udanego rozwiązywania konfliktów i kwestii spornych, a aktywni obywatele zyskują szansę wpływania na zmiany w swoim środowisku dzięki uwzględnieniu ich głosu w ustaleniach na temat lokalnego prawa i finansów.