Publicystyka - ngo.pl

Obchodzony 9 maja Dzień Europy (niekiedy nazywany również Dniem Unii Europejskiej) jest corocznym świętem w państwach członkowskich UE, podczas którego ich obywatele i pozostali mieszkańcy mają możliwość świętowania pokoju i jedności w Europie. Jego data nie przy tym przypadkowa. Dzień Europy został ustanowiony w dniu ogłoszenie słynnej Deklaracji (Planu) Schumana, która zmieniła oblicze starego kontynentu po II wojnie światowej.

Zniszczenie po II wojnie światowej oraz rywalizacja pomiędzy krajami zachodnimi i tzw. blokiem wschodnim nazywana zimną wojną, sprawiły, że sytuacja w Europie w końcówce lat 40. XX wieku była bardzo niepewna. Wiele osób obawiało się rozbudzenia kolejnego konfliktu zbrojnego, a podziały pomiędzy europejskimi państwami zdawały się być widoczne coraz bardziej. Newralgicznym punktem były przede wszystkim kontakty Francji z Niemcami podzielonymi na Republikę Federalną Niemiec (RFN) oraz Niemiecką Republiką Demokratyczną (NRD), które powstały w wyniku zakończenia II wojny światowej, a także kwestia przyszłości Protektoratu Saary, który znajdował się pod zarządem Francuzów.

Obszar Saary – niezwykle uprzemysłowiony region w szczególności w zakresie produkcji żelaza i stali, był języczkiem u wagi zarówno niemieckich, jak i francuskich polityków. Na przestrzeni wieków przechodził z rąk do rąk, a po zakończeniu II wojny światowej utworzono na jej terytorium protektorat Francji z wizją przeprowadzenia w przyszłości plebiscytu, który miał określić jego przynależność państwową. Mimo szeroko zakrojonej polityki prowadzonej przez władze francuskie, większość mieszkańców regionu Saary uważała się za Niemców, którzy swoją przyszłość wiązali raczej z władzami RFN.

Francuzi przede wszystkich obawiali się, że po przekazaniu obszaru Saary w ręce Niemiec Zachodnich, mogą przyczynić się do zwiększenia ich potencjału militarnego (duże znaczenie ma tu produkcja żelaza i stali na tym terytorium), który w przyszłości może doprowadzić do kolejnego konfliktu w Europie. Aby przeciwdziałać tworzeniu się jeszcze większych podziałów na starym kontynencie, w gabinecie jednego z francuskich urzędników o nazwisku Jean Monnet zrodził się plan, który zmienił oblicze Europy oraz świata.

Jean Monnet, francuski przedsiębiorca, polityk oraz ekonomista, zaproponował ówczesnemu ministrowi spraw zagranicznych Francji Robertowi Schumanowi wizję połączenia przemysłu węglowo-stalowego jeszcze niedawno dwóch wrogów – Francji oraz Niemiec. Zarząd nad tymi dwoma surowcami, ważnymi z gospodarczego oraz militarnego punktu widzenia, miałby zostać przekazany ponadnarodowemu zarządowi w ramach nowopowstałej organizacji międzynarodowej otwartej dla innych państw.

Robert Schuman z zadowoleniem oraz pewną obawą przyjął propozycję Monneta. Aby móc przygotować cały plan, działania były podejmowane w sekrecie i przy zachowaniu pełnej dyskrecji. Przede wszystkim obawiano się zdania opinii publicznej, która ze zgrozą mogłaby przyjąć niepewne doniesienia o integracji gospodarczej z niedawnym wojskowym wrogiem i okupantem. Z tego powodu cały plan należało dopracować i przedstawić go w taki sposób, aby rozsądek wziął górę nad strachem.

Robert Schuman wygłosił swoją deklarację 9 maja 1950 r. w sali zegarowej w siedzibie francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych przy bulwarze Quai d’Orsay w Paryżu. Jego wystąpienie było transmitowane w radiu, a zebrani dziennikarze ze zdumieniem przyjęli propozycje. Choć na ich prośbę o podanie szczegółów Schuman odpowiedział tylko: "to skok w nieznane", na odpowiedź władz RFN nie trzeba było czekać. Konrad Adenauer, ówczesny kanclerz Niemiec Zachodnich z zadowoleniem przyjął propozycję i tym samym rozpoczął się proces niezwykłej integracji, który trwa po dziś dzień.

Już niecały rok później, 18 kwietnia 1951 roku w tej samej sali, w której Robert Schuman wygłosił swoją deklarację, sześć państw - Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN oraz Włochy podpisały Traktat paryski powołujący do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali - pierwszą w historii ponadnarodową organizację europejską przekształconą później w Unię Europejską, jaką znamy dzisiaj.

Dla upamiętnienia tamtych wydarzeń sprzed 70 lat, które rozpoczęły najdłużej trwający okres pokoju w Europie, co roku we wszystkich państwach członkowskich UE świętujemy Dzień Europy. Obchody zazwyczaj przybierają formę otwartych spotkań w plenerze, podczas których można wziąć udział w licznych quizach, konkursach i warsztatach o tematyce europejskiej, a także koncertach lub innych atrakcjach kulturalnych. W tym roku ze względu na pandemię spowodowaną koronawirusem SARS-CoV-2 zdecydowano się o ich odwołaniu w tradycyjnej formie i przeniesienia do świata wirtualnego.

Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce razem z Polityką Insight zapraszają na Dialog Obywatelski online „Europejska solidarność – rzeczywistość czy mit?”, który odbędzie się 8 maja 2020 r. w godz. 14:00-15:00 i będzie transmitowany stronie www.politykainsight.pl/live. Czy Europa zdała test z solidarności jakim jest wspólna walka z pandemią i jej konsekwencjami? Jak będzie wyglądał nowy budżet Unii, ten najbardziej praktyczny wymiar europejskiej solidarności? Czy pogłębiająca się integracja strefy euro zagraża solidarności całej Unii? Na te i inne pytania będą próbowali znaleźć odpowiedź Marek Prawda, dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce oraz Jan Olbrycht, poseł Parlamentu Europejskiego.

Z kolei Polska Fundacja im. Roberta Schumana, aby uczcić 70-lecie wygłoszenia przez jej patrona deklaracji, która zmieniła oblicze Europy, zachęca wszystkich do wywieszenia unijnych flag w oknach i na balkonach w dniu 9 maja. Nie masz takiej flagi? Pobierz ją z wydarzenia i wydrukuj! Możesz też zrobić jej zdjęcie, wrzucić do mediów społecznościowych i oznaczyć hasztagiem #OknoDlaEuropy.Polska sieć Punktów Informacji Europejskiej Europe Direct przygotowała z kolei ogólnokrajowy konkurs #EUChallenge. Jego celem jest pokazanie, że mimo zalecanego dystansu społecznego w codziennym życiu, bez przeszkód jesteśmy w stanie razem uczcić Dzień Europy w 2020 r. Zadaniem konkursowym jest zrobienie sobie lub innym kreatywnego zdjęcia z symbolem/ami związanymi z Unią Europejską oraz wrzucenie go na swój profil na Facebooku z hashtagami #EUChallenge oraz #DzieńEuropy2020. Punkty Europe Direct zachęcają także do oznaczania swoich znajomych, aby również wzięli udział w zabawie. Dla mniej kreatywnych przygotowana także została specjalna nakładka na zdjęcie profilowe.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o procesie integracji europejskiej lub masz pytanie związane z Unia Europejską, serdecznie zapraszamy do kontaktu z Punktem Informacji Europejskiej Europe Direct – Wrocław, który mieści się w siedzibie wrocławskiego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych Sektor 3 (ul. Legnicka 65). Zachęcamy także do udziału w zabawie i wspólnym świętowaniu Dnia Europy!