Publicystyka - ngo.pl

Celem spotkania było podsumowanie najważniejszych osiągnięć i wyzwań w pracach pozarządowych członków Komitetów Monitorujących, a także identyfikacja kluczowych, priorytetowych zagadnień i koordynacja prac pomiędzy członkami poszczególnych Komitetów.

Program Operacyjny Polska Wschodnia

Jeśli chodzi o Program Operacyjny Polska Wschodnia, to wśród kluczowych sukcesów prac w Komitecie znalazł się fakt, iż uwagi do dokumentów przekazywane przez przedstawicieli organizacji pozarządowych są zgłaszane skutecznie, tzn. uwzględniane w kolejnych wersjach dokumentów.

Z kolei trudności znalazło się więcej: między innymi poziom skomplikowania dokumentów (aby sensownie odnieść się do np. zapisów o inwestycjach strukturalnych, należałoby być ekspertem w tej dziedzinie), a także fakt, iż Komitety Monitorujące odbywają się zawsze w Warszawie.

Kluczowym wyzwaniem jednak jest obecny brak wspólnych spotkań Komitetów Monitorujących Programu Operacyjnego Polska Wschodnia oraz Regionalnych Programów Operacyjnych województw, które uczestniczą jednocześnie w PO Polska Wschodnia, mimo iż takie posiedzenia (a co najmniej lepszy poziom przepływu informacji pomiędzy wszystkimi Komitetami tych Programów Operacyjnych) byłby bardzo wskazany.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Z kolei w przypadku Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko jednym ze znaczących sukcesów jest powołanie grupy roboczej ds. energetyki.

Lecz również w przypadku i tego Programu wyzwań jest więcej, jak np. problem z przesyłaniem materiałów w takim terminie, aby członkowie Komitetu zdążyli się z nim dogłębnie zapoznać, niejasność kryteriów wyboru projektów pozakonkursowych oraz współpracy ich beneficjentów z organizacjami pozarządowymi czy rozbieżności w kategoriach interwencji – inne wartości podane w tekście Programu Operacyjnego, a inne – w Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowych, również alokacje na poszczególne kategorie interwencji są przesuwane według niejasnych zasad.

Pozarządowi członkowie Komitetu borykają się dodatkowo z trudnością, jaką jest brak osoby reprezentującej III sektor, która umiejętnie zadbałaby o tzw. ‘kwestie miękkie’ w ramach prac Komitetu.

Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój

W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) dyskutowane były przede wszystkim kwestie dotyczące osób niepełnosprawnych. Jednakże wśród najważniejszych ‘horyzontalnych’ sukcesów Komitetu należy wymienić fakt, iż w ramach KM PO WER zawsze przed spotkaniami Komitetu są organizowane warsztaty plenarne dla członków Komitetu (za który mogą oni uzyskać zwrot kosztów podróży), na których obowiązuje zasada dążenia do konsensusu.

Cel warsztatów jest taki, aby na posiedzeniach Komitetów głosowania odbywały się możliwie jak najbardziej efektywnie i sprawnie.

Co więcej, z inicjatywy Instytucji Zarządzającej (IZ) powstała grupa wsparcia dla tzw. „partnerów spoza administracji” czyli przedstawicieli organizacji pozarządowych, biznesu i sektora nauki, która dotyczy całego Europejskiego Funduszu Społecznego (nie tylko PO WER).

Ekspert NGO współpracujący z IZ poinformował o planach IZ dotyczących ogłoszenia konkursów w tematyce osób niepełnosprawnych; jeden z nich miałby dotyczyć działań strażniczych w tym obszarze w ramach wszystkich (PO), drugi z kolei ma dotyczyć opracowania podręcznika uwzględniania kwestii osób niepełnosprawnych we wszystkich PO.

Program Operacyjny Polska Cyfrowa

W ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa z kolei powstały aż cztery grupy robocze, które jednak zostały powołane bądź to do konkretnej osi priorytetowej, bądź do konkretnego konkursu, co nieco ogranicza ich systemowy charakter.

Specyfiką tych grup jest fakt, iż są one otwarte na uczestnictwo osób spoza KM, dodatkowo osoby te mają również prawo głosu, co z kolei oznacza, że być może należałoby jednak otwartość tych grup nieco ograniczyć.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Otrzymaliśmy również aktualne informacje z Komitetu Monitorującego Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Do najważniejszych sukcesów należy zaliczyć tutaj wprowadzenie możliwości ryczałtowego rozliczania kosztów pośrednich, powstała również grupa robocza ds. Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność, co w opinii przedstawicieli środowisk związanych z PROW zwiększa szanse na skuteczną współpracę w ramach PROW.

Do najważniejszych wyzwań poruszonych na spotkaniu z kolei należała dotychczasowa zbyt mała przestrzeń w ramach prac Komitetu na merytoryczną dyskusję oraz bardzo krótkie terminy wysyłanych informacji. Poruszona została również kwestia niejednoznaczności co do wiodących programów w programie wielofunduszowym, co z kolei wynika z braku odpowiednich rozporządzeń Ministerstwa Rolnictwa.

Działania wspólne

Jednym z kluczowych sukcesów całego sektora jest obecność partnerów spoza administracji w prezydium Komitetu Umowy Partnerstwa, gdzie są również przedstawiciele organizacji pozarządowych.

Uczestnicy spotkania zidentyfikowali również listę problemów przekrojowych, wspólnych dla różnych Programów Operacyjnych:

• Głosowanie pakietami, kwestia jednolitego systemu głosowania, wprowadzanie na bieżąco zmian w kryteriach
• Kryteria zastosowania trybu pozakonkursowego, fasadowość kryteriów projektów pozakonkursowych
• Różnorodne interpretacje kryteriów oceny wniosków przez asesorów
• Kwestia „kryteriów neutralnych” – powinny być kryteriami dostępu
• POIŚ/POWER – wielka różnorodność kryteriów wyboru w regionach – różna dostępność dla beneficjentów, nieprofesjonalne działanie
• Problemy z generatorem SOWA