Publicystyka - ngo.pl

Program ten zbudowany jest z trzech części, tzw. priorytetów, z których każdy jest z kolei zbudowany z kilku działań. Przez działanie rozumie się w tym wypadku grupę projektów, realizujących ten sam cel.

Priorytet 1 i Priorytet 2 zaprojektowano, opierając się na celach
Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiej Strategii Zatrudnienia.

Ostatni priorytet - Priorytet 3 "Pomoc Techniczna" -
obejmuje działania, budujące zaplecze techniczne dla instytucji wdrażających, kontrolujących i
oceniających cały program (np. Komitetu Monitorującego, Komitetów Sterujących czy ośrodków
szkoleniowych).

"Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej" (Priorytet 1) składa się z:

• działanie 1.1 "Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji
  rynku pracy"

• działanie 1.2 "Perspektywy dla młodzieży"

• działanie 1.3 "Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego
  bezrobocia"

• działanie 1.4 "Integracja zawodowa i społeczna osób
  niepełnosprawnych"

• działanie 1.5 "Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez
  wsparcie grup szczególnego ryzyka"

• działanie 1.6 "Integracja i reintegracja zawodowa
  kobiet"

Realizacja Priorytetu 1 ma przyczynić się do rozszerzenia zakresu stosowania aktywnych metod przeciwdziałania bezrobociu. Pomoc skierowana jest zarówno do osób długotrwale bezrobotnych, jak i do osób dopiero wchodzących na rynek pracy. Ponadto wzmocnione i unowocześnione zostaną same instytucje wdrażające aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Kadra tych instytucji będzie więc lepiej wyedukowana, wyposażona w lepsze umiejętności, będzie posługiwała się nowymi metodami i technikami pracy, co przełoży się na skuteczniejszą pomoc osobom bezrobotnym oraz większą otwartość na problemy, wynikające z wykluczenia społecznego. Poza tym oczekiwanym efektem jest zwiększenie liczby osób zmieniających swoje zawody lub miejsce zamieszkania w poszukiwaniu pracy ("mobilność zawodowa"), podnoszących swoje kwalifikacje zawodowe i w rezultacie uzyskujących zatrudnienie.

Realizacja tych działań ma przyczynić się również do zmiany postaw zarówno pracodawców, jak i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w tym osób niepełnosprawnych, a w konsekwencji do poprawy ich szans na rynku pracy. Także w stosunku do kobiet głównym celem działań jest wyrównywanie ich szans w dostępie do rynku pracy.

"Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy" (Priorytet 2) składa się z:

• działania 2.1 "Zwiększenie dostępu do edukacji - promocja
  kształcenia przez całe życie"

• działania 2.2 "Podniesienie jakości edukacji w odniesieniu do
  potrzeb rynku pracy"

• działanie 2.3 "Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki"

• działanie 2.4 "Wzmocnienie zdolności
  administracyjnych"

Realizacja Priorytetu 2 ma się przyczynić między innymi do podniesienia poziomu wykształcenia społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem równości szans (zmniejszanie dysproporcji w edukacji (miasto - wieś), integracja osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi). Zróżnicowane pod kątem potrzeb rynku i zindywidualizowane wobec potrzeb osób mają być oferty edukacyjne, wyrównujące poziom wykształcenia i doświadczenie zawodowe (uwzględnia się szczególnie kształcenie na odległość i kształcenie modułowe). Zwiększy się liczba osób dorosłych podnoszących swoje kwalifikacje ("kształcenie na przestrzeni całego życia"). Wszystkie te zabiegi poprawią zatrudnienie na zmieniającym się rynku pracy.

Ponadto w działania prowadzone w ramach Priorytetu 2 mają na celu
podniesienie konkurencyjności i zdolności przedsiębiorstw do szybkiego reagowania na potrzeby rynku
poprzez doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr zarządzających oraz pracowników. Promowana
będzie przedsiębiorczość i samozatrudnienie. Rozwijane będą nowe formy pracy (np. pracy czasowej,
rotacji pracy, telepracy). Kursy zaawansowanych technologii, wysyłanie kadry kierowniczej oraz
wszystkich kategorii pracowników - badaczy, techników, robotników przedsiębiorstw na uniwersytety
celu kontynuowania nauki na poziomie wyższym lub na szkolenia oferowane przez instytucje
szkolnictwa wyższego, jak również staże pracowników w instytucjach naukowo-badawczych i studia
podyplomowe mają wzmacnić transfer wiedzy i zacieśnić związki między światem nauki a gospodarką.
Podnoszone mają być też kwalifikacje pracowników służby zdrowia.

Poza tym przewidziane sa szkolenia (np. kursy języków obcych) dla
członków korpusu służby cywilnej, które wzmocnią zdolności administracyjne instytucji na poziomie
centralnym i regionalnym.

Instytucją zarządzającą dla SPO RZL jest Ministerstwo Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej (w przypadku działania 2.1 i 2.2 powołano instytucję pośredniczącą w
zarządzaniu, którą jest Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu).

Za ogłaszanie konkursów, przyjmowanie i kontrolę formalną wniosków, kontrolę działań i ewentualnych nieprawidłowości oraz weryfikację wykorzystywanych środków odpowiedzialni są tzw. beneficjenci końcowi. Są nimi:

• Departament Wdrażania EFS MGPiPS - upoważniony do kontroli projektów
  w ramach działań: 1.1, 1.5, 1.6

• Biuro Wdrażania EFS MENiS - kontrola w ramach działań 2.1 i 2.2

• wojewódzkie urzędy pracy (WUP-y) - działania 1.2 i 1.3

• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) -
  działanie 1.4

• Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) - działanie 2.3

• Urząd Służby Cywilnej - działanie 2.4

Przy pisaniu projektów należy najpierw bardzo dokładnie zapoznać się z dokumentami programowymi - SPO RZL i Uzupełnieniem oraz z Podręcznikiem dla projektodawców EFS-u, których kolejne wersje robocze są dostępne na stronach rządowych www.funduszestrukturalne.gov.pl, a po upublicznieniu ich ostatecznych wersji będą także na stronie: www.fs.ngo.pl.

Należy pamiętać o tym, że wartość minimalna projektów wynosi 15 000
euro, z wyjątkiem projektów związanych z niepełnosprawnością, gdzie jest to 25 000 euro.

Budując projekt należy zwrócić uwagę na to, by był on zgodny ze
strategią rozwoju regionalnego i lokalnego oraz programami rządowymi w zakresie polityki społecznej
(strategie te powinny się znajdować na stronach internetowych Urzędów Marszałkowskich
poszczególnych województw, strategię państwa w tej dziedzinie znaleźć można np. na stronie:
www.reintegracja.gov.pl).

Trzeba bardzo precyzyjnie określać odbiorców projektów - zarówno ich
liczbę, jak i szczegółową charakterystykę, sposób rekrutacji i udział w projekcie - dobrze jest
realistycznie opisać te kwestie, bowiem w rozliczeniu trzeba będzie to wykazać, a wśród dokumentów
załączanych do raportów będą musiały znajdować się np. listy obecności na szkoleniach.

Oczywiście przy opisie sposobów, służących do realizacji projektu
musimy kierować się tym, by były one jak najbardziej skuteczne i by prowadziły do osiągnięcia
trwałych i nadających się do upowszechniania rezultatów. Istotne jest również, żeby w uzasadnieniu
projektu znajdowała się zawsze odpowiedź na rzeczywiste problemy czy potrzeby - najlepiej
udokumentowane wcześniejszą analizą.

Przy konstruowaniu projektów należy również pamiętać o unijnej zasadzie równości płci i o możliwie jak największym wykorzystywaniu nowoczesnych technologii (społeczeństwo informacyjne).

Istnieją pewne kluczowe pojęcia, które są istotne przy pisaniu projektów do SPO RZL. Są nimi: partnerstwo, równość szans czy włączenie społeczne (przeciwieństwo wykluczenia), rozwój lokalny, zrównoważony rozwój, partnerstwo czy subsydiarność. Warto się do nich odwoływać, obmyślając projekt oraz pisząc jego uzasadnienie.

Wyjaśnienia tych pojęć znajdują się w słowniczku poniżej.

W większości działań Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów
Ludzkich organizacje pozarządowe mogą być projektodawcami (są to działania 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5,
1.6 i 2.1) w prawie wszystkich (wyjątek stanowi działanie 2.4) są wymieniane jako bezpośredni
odbiorcy pomocy.

równość szans - jest ideą, która ma przyświecać wszystkim projektom. W programie Rozwój Zasobów Ludzkich chodzi przede wszystkim o równość szans na rynku pracy, w dostępie do zatrudnienia, w zakresie wynagrodzenia i warunków pracy. Projekty powinny zatem być skierowane do osób, które z różnych przyczyn są szczególnie narażone na nierówne traktowanie na rynku pracy, zwłaszcza kobiet, osób niepełnosprawnych oraz osób zagrożonych marginalizacją społeczną (czyli wykluczeniem społecznym).

wykluczenie społeczne - to sytuacja uniemożliwiająca lub znacznie utrudniająca jednostce lub grupie zgodne z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów i zdobywanie dochodów w godny sposób.

Są na nie narażone osoby ubogie, długotrwale bezrobotne, dotknięte
chorobą alkoholową, osoby zwalniane z zakładów karnych, uchodźcy, młodzież, szczególnie ta
opuszczająca ośrodki opiekuńczo-wychowawcze lub mająca kłopoty z nauką. Za zagrożonych uznano
również uczniów zamieszkujących tereny wiejskie i zaniedbane, np. poprzemysłowe. do osób
zagrożonych wykluczeniem przede wszystkim powinny być kierowane projekty.

społeczeństwo informacyjne - w teoretycznym ujęciu to wysoko rozwinięte społeczeństwo, którego gospodarka oparta jest na wiedzy, informacji, technologiach informacyjnych. Polska strategia rozwoju naszego kraju jako społeczeństwa informacyjnego obejmuje między innymi takie zagadnienia, jak: powszechny dostęp do Internetu i umiejętność korzystania z technik komunikacyjno-informacyjnych, edukacja informatyczna dzieci, młodzieży i dorosłych, rozwój systemów teleinformatycznych, w tym takich, które usprawniające kontakty obywatela z urzędem oraz samorządność lokalną, wykorzystanie nowych technologii, wspomagających rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, wsi oraz dostęp do dóbr kultury. W kontekście programu Rozwój Zasobów Ludzkich oznacza to konkretnie na przykład szkolenia z zakresu technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT) dla osób podnoszących swoje kwalifikacje, nauczycieli; szkolenia z technologii informatycznych dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw. Może to być także wykorzystanie komputerów i Internetu do kształcenia na odległość. Przy ocenie projektów będzie premiowane również użycie technik informacyjno-komunikacyjnych podczas samej realizacji projektu.

rozwój lokalny - w kontekście programu Rozwój Zasobów Ludzkich do rozwoju społecznego na poziomie lokalnym, czyli do poprawy jakości życia i wzmocnienia więzi lokalnych wspólnot, będą prowadziły projekty, które wspierają inicjatywy wypracowujące skuteczną pomoc osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym i tym samym włączające je w społeczności. Ważnym elementem jest także włączenie w działania przedstawicieli lokalnych samorządów, organizacji pozarządowych oraz wszystkich innych zainteresowanych grup.

zrównoważony rozwój - jest zdefiniowany jako "proces mający na celu zaspokojenie aspiracji rozwojowych obecnego pokolenia z zachowaniem możliwości zaspokojenia tych samych aspiracji przez przyszłe pokolenia". Innymi słowy jest to rozwój społeczny (podnoszenie jakości życia ludzi), rozwój gospodarczy (podnoszenie konkurencyjności gospodarki), zharmonizowany z poszanowaniem środowiska naturalnego. Filozofia zrównoważonego rozwoju zakłada również między innymi zaangażowanie wszystkich uczestników życie społeczno-gospodarczego w regionie. Także w projektach składanych do programu Rozwój Zasobów Ludzkich ta idea powinna być uwzględniona na każdym etapie. Konkretnie jako przykład wymienia się promowanie nowych technologii lub środków przyjaznych dla środowiska [nie są nimi na przykład jednorazowe naczynia, używane podczas szkoleń].

partnerstwo - w kontekście funduszy strukturalnych to zasada szerokiej współpracy i dialogu pomiędzy administracją państwową, biznesem i partnerami społecznymi zarówno na szczeblu lokalnym, regionalnym jak i krajowym. Partnerstwo powinno mieć miejsce na każdej płaszczyźnie planowania, wdrażania i monitorowania pomocy z FS, co warto uwzględnić w projektach - szukając partnerów i współpracowników.

subsydiarność - zasada ta zakłada, że problemy powinny być rozwiązywane na jak najniższym szczeblu - działania i decyzje powinny być więc decentralizowane, gdyż społeczności lokalne są lepiej zorientowane w sytuacji swojego otoczenia i ludzi wokół siebie. Unia podejmuje działania tylko wtedy, gdy dane państwa nie są w stanie rozwiązać samodzielnie określonych problemów. W projektach warto więc podkreślać "oddolność inicjatyw".