Stanowisko OFOP: Projekty rozporządzeń do ustawy o działalności pożytku publicznego
Organizacje pożytku publicznego w znacznie gorszej sytuacji niż inne podmioty poddawane kontroli przez organy administracji publicznej. Utrudnienie organizacjom pozarządowym udziału w konkursach. Uniemożliwienie w praktyce uzyskiwania dostępu do informacji publicznej w związku z brakiem protokołów z posiedzeń zespołów problemowych Rady Działalności Pożytku Publicznego. Nieprawidłowo prowadzone konsultacje publiczne…
Prezentujemy stanowisko Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych w sprawie projektów rozporządzeń Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego wydawanych do ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
Sposób prowadzenia konsultacji publicznych
Konsultacje publiczne projektów rozporządzeń prowadzone były w sposób niezgodny z przepisami regulaminu pracy Rady Ministrów, a także z zasadami powszechności i przejrzystości prowadzenia konsultacji.
Przejawia się to przede wszystkim w braku skierowania do organizacji społecznych, w szczególności organizacji pożytku publicznego, projektu rozporządzenia w sprawie przeprowadzania kontroli organizacji pożytku publicznego.
Projekt rozporządzenia został zamieszczony w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, jednak w przeciwieństwie do pozostałych projektów, nie został wymieniony w piśmie z dnia 3 września 2018 r., informującym organizacje społeczne o trwających konsultacjach. Postępowanie takie jest o tyle nieuzasadnione, że projekt wprowadza istotne zmiany w zasadach przeprowadzania kontroli organizacji pożytku publicznego, wpływające na prawa i obowiązki tych organizacji.
Zmiany te pozwalają natomiast na zupełnie uznaniowe zarządzanie przez Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego nieprzewidzianych i niezapowiedzianych kontroli organizacji pożytku publicznego. Przepisy projektu stawiają więc organizacje pożytku publicznego w znacznie gorszej sytuacji niż inne podmioty poddawane kontroli przez organy administracji publicznej, w tym przedsiębiorców.
Zamiast uproszczeń dodatkowe koszty (wzorów ofert, umów i sprawozdania)
OFOP od wielu lat wraz z innymi organizacjami postuluje wprowadzenie uproszczeń dla działalności społecznej organizacji, w tym m.in. dotyczących składania ofert i rozliczania zadań realizowanych ze środków publicznych. Propozycje zawarte w projekcie rozporządzań nie wprowadzają zmian na odczuwalnym dla organizacji pozarządowych poziomie. Proponowane zmiany spowodują natomiast niepotrzebny chaos w pracy organów administracji publicznej zlecających zadania publiczne oraz utrudnią organizacjom pozarządowym udział w konkursach.
Będą one ponadto powodować dodatkowe koszty związane ze zmianą lub dostosowaniem elektronicznych generatorów do nowych wzorów, a także z wyszkoleniem osób odpowiedzialnych za ogłaszanie konkursów i ocenę wniosków, a co najważniejsze zdobyciem wiedzy przez same organizacje. Szczególnie dla społeczników działający lokalnie i organizacji o ograniczonych zasobach, będzie to stanowiło dodatkową barierę w codziennej działalności.
W związku z zapowiedziami przedstawicieli rządu dotyczącymi prac nad zmianą ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie postulujemy ograniczenie zmian do kwestii technicznych związanych z przeniesieniem kompetencji ulokowanych dotychczas w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Jawność działania zespołów Rady Działalności Pożytku Publicznego
Postulujemy, aby utrzymać wymóg sporządzania protokołów z posiedzeń zespołów problemowych Rady Działalności Pożytku Publicznego. Zespołom problemowym przekazywane jest obecnie rozpatrywanie większości kwestii fundamentalnych z punktu widzenia organizacji pozarządowych. Do ich zadań należy również zajmowanie stanowisk w określonych sprawach (§ 15 obowiązującego i projektowanego rozporządzenia). W interesie organizacji jest zatem posiadanie możliwości zapoznawania się z przebiegiem posiedzeń zespołów, do czego konieczne jest utrzymanie obowiązku ich protokołowania.
Brak sporządzania protokołów z posiedzeń zespołów problemowych będzie mieć również negatywny wpływ na jawność prac Rady Działalności Pożytku Publicznego, będzie więc skutkować spadkiem zaufania do jej działań. Uniemożliwi on również w praktyce uzyskiwanie dostępu do informacji publicznej przez zainteresowanych obywateli i organizacje pozarządowe.
Poniżej pełny tekst stanowiska zarządu Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.