Publicystyka - ngo.pl

Zakończyła się praca nad standardami. Wypracowywane przez wiele miesięcy, w dziesiątkach dyskusji, setkach poprawek – już są dostępne w serwisie radypozytku.ngo.pl (https://moje.ngo.pl/files/radypozytku.ngo.pl/public/standardyRDPP.pdf). Publikacja opatrzona komentarzami i artykułami wprowadzającymi trafi do większości samorządów w Polsce. Mamy nadzieję, że będzie cennym narzędziem wzmacniającym jakość współpracy w danej społeczności. W miejscach, gdzie obecnie wdrażane są standardy, widać zmianę. Członkowie RDPP doceniają fakt, że wszystkie najważniejsze informacje dotyczące funkcjonowania rad są rzetelnie opisane i uzasadnione w jednym miejscu. Podział na obszary działalności rady, z uwzględnieniem różnych poziomów samorządu terytorialnego, ułatwia przełożenie poszczególnych zapisów na konkretne działania.

Mocną strona standardów jest także ich funkcja edukacyjna – stanowią instrukcję dla tych którzy chcą powołać radę, oraz drogowskaz – jak naprawić te, które „szwankują”. W radach, które zdążyły się już „pochylić” nad standardami i wypracowały plan ich wdrażania widać zwiększoną aktywność członków. Okazało się, że to także cenne narzędzie motywujące do działania. Niekwestionowaną wartością jest także fakt, że konkretna grupa ludzi (kilkadziesiąt osób w całej Polsce), które opracowywały standardy, teraz ambasadoruje im w swoich środowiskach. To znakomici eksperci – edukatorzy wdrażania. Wspólna praca zaowocowała nie tylko ważną publikacją, ale też stworzeniem zespołu ludzi gotowych dalej pracować na rzecz powoływania nowych rad i podnoszenia jakości prac rad już funkcjonujących.

Pozostaje pytanie, jak to wykorzystać? Co zrobić, żeby po zakończeniu projektu standardy nie stały się jedynie kolejnym egzemplarzem książki odłożonej na półkę. Dzielimy się pomysłami, pytaniami, refleksjami.

1. Odpowiedzcie sobie na pytanie, po co działa rada działalności pożytku publicznego. Wdrożenie standardów nie jest celem samym w sobie – to narzędzie ułatwiające radom wypełnianie swoich funkcji. Dopóty jednak nie będzie zgody co do tego, po co w danym samorządzie działa rada, standardy nie pomogą, a mogą zaszkodzić. Standardy zakładają, że RDPP to ciało dialogu – szansa na wspólne kreowanie polityk publicznych, współudział w podejmowaniu decyzji, szansa na podniesie jakości współpracy administracji z organizacjami pozarządowymi. Właściwie rozumiana rola rady pomoże w refleksji nad propozycjami i wskaźnikami.

2. Zadbajcie o znajomość standardów w gronie wszystkich członków rady. Ułatwi to wspólne szkolenie czy też spotkanie temu poświęcone. Standardy są dostępne w formie publikacji, ale także jako materiał w PDF. Korzystajcie tylko z pliku dotyczącego danej jednostki samorządu terytorialnego. Unikniecie sczytywania kilkuset stron. Czasem jest to skuteczna zachęta.

3. Wykorzystajcie lokalnych (ogólnopolskich) ekspertów i edukatorów. W każdym województwie są osoby, które pracowały nad standardami. Ich dane możesz uzyskać w każdym ośrodku sieci SPLOT (dane ośrodków w poszczególnych województwach na stronie www.siecsplot.pl).

4. Skorzystajcie z doświadczenia sąsiadujących rad działalności pożytku publicznego. Zorganizujcie wspólne spotkanie. Podzielcie się doświadczeniami i praktyką funkcjonowania ciał dialogu w waszych środowiskach lokalnych.

5. Pamiętajcie, że zmiany należy wprowadzać etapami. Tutaj najlepiej sprawdzi się metoda małych kroków. Warto zadbać o hierarchizację zadań. Wybrać te, które są ważne i pilne.

6. Wszystkie standardy są zgodne z prawem, ale można je wdrażać bardzo często z poziomu funkcjonowania rady. Nie musicie sięgać po interpretację prawna. Większość standardów nie wymaga zmian w uchwale rady gminy/ powiatu/ sejmiku województwa.

8. Zadbajcie o opracowanie (pisemne) planu wdrażania. Ustalcie co należy zrobić, ale także kto i kiedy za dane działanie będzie odpowiedz lany. Rekomendujemy, by wybrać osobę, która będzie czuwać nad procesem wdrażania – dopyta, sprawdzi, przypomni.

9. W planowaniu zmian i wdrażaniu standardów powinna uczestniczyć cała RDPP.

10. Informujcie systematycznie środowisko lokalne, że wdrażacie standardy. Upowszechnijcie i standardy i wasz plan ich wdrażania. Zachęcajcie do opiniowania waszych pomysłów, konsultujcie ze środowiskiem III sektora i administracją publiczną.

Projekt, a więc także praca nad standardami, był objęty patronatem Rady Działalności Pożytku Publicznego przy ministrze właściwym ds. zabezpieczenia społecznego. Ten poziom nie został jednak uwzględniony w standardach. Opisujemy minimalne i rekomendowane działania na poziomie gminy, miasta, powiatu i województwa. Rodzi się w związku z tym pytanie o tryb pracy i sposób komunikowania się rady na poziomie krajowym. Czy może korzystać z wypracowanych standardów, w jakim zakresie? Za chwilę nowa kadencja rady, może to czas, by podjąć dyskusję o standardach przeznaczonych dla ciała dialogu funkcjonującego ogólnopolsko.

Niezbędny jest systemowy (sieciowy) projekt wdrażający standardy i przeprowadzający ich ewaluację. To trudne w kontekście zmian związanych z nowym okresem programowania. Tym istotniejsze wydaje się poszukanie pomysłu na to, jak i za co kontynuować pracę z radami działalności pożytku publicznego, a tym samym z wdrażaniem standardów podnoszących jakość ich funkcjonowania. Zakładamy, że ewaluacja standardów powinna nastąpić do końca 2017. Mamy nadzieję, że zadba o to Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT.

Warto kontynuować organizację regionalnych i ogólnopolskich forów rad działalności pożytku publicznego. Uczestnicy dotychczasowych spotkań podkreślali, jak ważna jest możliwość wymiany doświadczeń. To istotne, by ośrodki Sieci SPLOT zaopiekowały się tymi wydarzeniami. Rekomendujemy w tej kwestii współpracę z urzędami marszałkowskimi. Organizowanie co najmniej raz na dwa lata wojewódzkiego forum RDPP powinno stać się ważnym podsumowaniem pracy w regionach.

Rekomendacje wypracowane podczas spotkania grupy ds. standardów z województwa podlaskiego, mazowieckiego, warmińsko mazurskiego i kujawsko-pomorskiego.

Olender: Co zrobić, żeby po zakończeniu projektu standardy nie stały się jedynie kolejnym egzemplarzem książki odłożonej na półkę?